Laatst bijgewerkt: 26-10-2021

Pijn en een branderig gevoel bij het plassen, een frequente aandrang om te plassen of pijn in de onderbuik kunnen erg onaangenaam zijn. Dit kunnen onder andere symptomen zijn van een blaasontsteking, die bij veel vrouwen bekend is.

In dit artikel leggen we uit hoe blaasontsteking kan ontstaan en of blaasontsteking besmettelijk is. We zullen je ook verschillende manieren laten zien die tegen blaasontsteking kunnen helpen.




Belangrijk om te weten

  • In de meeste gevallen wordt blaasontsteking veroorzaakt door bacteriën. Deze bacteriën komen onder andere vanuit de darmen in de urinewegen terecht, en veroorzaken een blaasontsteking.
  • Ontsteking van de blaas is besmettelijk voor andere mensen, vooral indirect. De bacteriën liggen op allerlei plaatsen op de loer, bijvoorbeeld in openbare toiletten of op deurknoppen en handgrepen in bussen.
  • Je kunt blaasontsteking voorkomen met verschillende maatregelen. Een hoge wateropname of een goede intieme hygiëne zijn maatregelen die infectie voorkomen.

Besmet raken met blaasontsteking: Wat je moet weten

Om je tegen blaasontsteking te beschermen, zijn er verschillende dingen die je moet doen. Onder andere regelmatig toiletgebruik en een goede intieme hygiëne kunnen belangrijke factoren zijn om een infectie te voorkomen. Als er toch een blaasontsteking optreedt, moet die goed behandeld worden. Anders kan het een chronische ziekte worden die steeds terugkomt.

Wat is blaasontsteking?

Ontsteking van de blaas (ook wel blaasontsteking genoemd) is een infectie van de urinewegen. De ziektekiemen dringen meestal van buitenaf via de plasbuis de blaas binnen en veroorzaken een ontsteking van de blaaswand. In de meeste gevallen zijn bacteriën verantwoordelijk voor de infectie, vooral de bacterie Escherichia coli (ook E.coli genoemd).

In zeldzame gevallen kan de ontsteking ook veroorzaakt worden door virussen, parasieten of schimmels (1). Er wordt onderscheid gemaakt tussen twee varianten

  • Ongecompliceerde blaasontsteking: blaasontsteking bij een patiënt zonder risicofactoren voor zo’n ziekte
  • Gecompliceerde blaasontsteking : blaasontsteking bij een patiënt met risicofactoren die de ziekte bevorderen. Daartoe behoren bijvoorbeeld een zwak immuunsysteem, urineretentie, terugvloeiing van urine uit de blaas in de urineleiders of blaasfunctiestoornissen.

Hoe kan blaasontsteking ontstaan?

Zoals reeds beschreven zijn in de meeste gevallen bacteriën, vooral de E. coli bacterie, verantwoordelijk voor blaasontsteking. Deze bacterie maakt deel uit van de natuurlijke darmflora van de mens. Daarom is het belangrijk het goed schoon te maken na de ontlasting. Anders kan de E. coli bacterie via de anus in de urinebuis terechtkomen en zo in de blaas (2).

Als zulke ziektekiemen in de blaas terecht zijn gekomen en zich aan de blaaswand hechten, kan dat uiteindelijk tot blaasontsteking leiden. Dit proces kan verder worden gestimuleerd door de volgende factoren (3)

  • Hormonale veranderingen door zwangerschap of menopauze
  • onvoldoende dagelijkse waterinname
  • verzwakt immuunsysteem
  • Onderkoeling (b.v. zitten op koude oppervlakken)
  • veelvuldige geslachtsgemeenschap

Wat is de incubatietijd van blaasontsteking?

De incubatietijd is de tijd die verloopt tussen de besmetting met de ziekteverwekker en het verschijnen van de eerste symptomen. Het is niet mogelijk de precieze incubatietijd van blaasontsteking te bepalen.

In principe kun je er echter van uitgaan dat de eerste symptomen na 1 tot 3 dagen verschijnen. De tijd varieert van persoon tot persoon en kan afhangen van het geslacht en de sterkte van het immuunsysteem.

Kun je anderen besmetten met blaasontsteking?

Omdat blaasontsteking meestal door bacteriën veroorzaakt wordt, is ze in principe besmettelijk. Er moet echter een onderscheid gemaakt worden tussen directe en indirecte overdracht.

blasenentzündung-ansteckend

Bacteriën kunnen worden overgedragen als mensen met elkaar in contact komen. (Image source: Takmeomeo / Pixabay)

Directe infectie, d.w.z. van urinewegen naar urinewegen, is tamelijk onwaarschijnlijk, maar kan vooral gebeuren tijdens geslachtsgemeenschap. Behalve bacteriën kunnen ook andere ziekteverwekkers zoals schimmels, chlamydia of virussen een rol spelen.

Indirecte overdracht komt het meest voor.

Indirecte infectie is in de meeste gevallen verantwoordelijk voor blaasontsteking. Dit slaat op alle gevallen waarin we in contact komen met de bacteriën die gewoonlijk verantwoordelijk zijn voor de infectie. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij een gebrek aan hygiëne bij het naar het toilet gaan (onze eigen darmkiemen), bij een bezoek aan openbare toiletten (vreemde darmkiemen) of een algemeen gebrek aan hygiëne.

Bacteriën die zo’n infectie kunnen veroorzaken liggen op vele plaatsen in het openbaar op de loer, bijvoorbeeld deurknoppen, handgrepen of uitstallingen.

Hoe kunnen anderen besmet raken?

Voor een blaasontsteking moeten de bacteriën, virussen of andere ziekteverwekkers in de urinewegen terechtkomen. Dit kan op verschillende manieren gebeuren. In principe kunnen de volgende categorieën gevormd worden voor de manieren van besmetting

  • Geslachtsgemeenschap
  • Gebruik van openbare toiletten
  • Onjuist schoonmaken na de stoelgang
  • Uitstrijkinfecties via de handen

Zijn er verschillen tussen mannen en vrouwen?

Blaasontstekingen komen in de meeste gevallen bij vrouwen voor; mannen hebben er in de minste gevallen last van. Daar zijn twee belangrijke redenen voor. Ten eerste is de plasbuis bij vrouwen veel korter (ongeveer 4 cm) dan bij mannen (ongeveer 20 cm). Ten tweede ligt de uitgang van de plasbuis veel dichter bij de anus.

De anatomie van vrouwen zorgt voor een hoger risico op infectie.

Hierdoor kunnen bacteriën gemakkelijker de blaas binnendringen en een infectie veroorzaken. Bij mannen gaat blaasontsteking vaak samen met ontsteking van de prostaatklier (1). In dit geval moet je het beslist door een dokter laten nakijken.

Er zijn ook verschillende risicogroepen die vaak door blaasontsteking getroffen worden. Daartoe behoren vrouwen tussen de 20 en 40 jaar, zwangere vrouwen, pre- en postmenopauzale vrouwen, diabetici, oudere mannen en mensen met een permanente katheter (4).

Hoe kun je blaasontsteking voorkomen?

Om je tegen blaasontsteking te beschermen, moet je verschillende maatregelen overwegen. Ze zijn voor iedereen gemakkelijk toe te passen en kunnen een groot effect hebben. De volgende tabel toont de afzonderlijke maatregelen en hun effecten (5):

Maatregel Effect
Drink veel vocht Als je elke dag voldoende vocht drinkt, kunnen de bacteriën regelmatig worden weggespoeld.
Reinig de intieme zone alleen met warm water De natuurlijke flora van de intieme zone wordt niet verstoord door douche lotion.
Leeg de blaas na geslachtsgemeenschap De urinewegen worden automatisch gereinigd door het spoelen.
Veeg van voor naar achter af na de ontlasting Het voorkomt dat de bacteriën uit de darm de plasbuis bereiken.
Verwissel natte kleding onmiddellijk Het beschermt tegen onderkoeling.

Wat helpt tegen blaasontsteking?

Er zijn verschillende manieren om blaasontsteking te behandelen. Vooral bij ongecompliceerde blaasontsteking kunnen eenvoudige huismiddeltjes de symptomen helpen verlichten. Je hoeft de medicijnen niet direct in te nemen (6). De volgende maatregelen kunnen je helpen herstellen

  • Veel water drinken: Je moet twee tot drie liter per dag drinken, zodat de blaas vaak geleegd wordt en de ziektekiemen weggespoeld worden. Blaas- of nierthee kan ook gebruikt worden.
  • Waterkuur: Dit kan gebruikt worden als onmiddellijke maatregel bij de eerste tekenen van een blaasontsteking. Daartoe wordt natriumbicarbonaat opgelost in water, waarvan je in een paar uur drie tot vier liter drinkt. Omdat het natriumbicarbonaat basisch is, verandert het de zuurgraad van de urine en voorkomt het dat verschillende bacteriën zich vermenigvuldigen.
  • Het verwarmen van de blaaszone: Een warmwaterkruik, warme en vochtige kompressen of een warm zitbad kunnen de pijn verlichten.
  • Kruidenmiddelen tegen ontstekingen: Vooral preparaten van nasturtium en mierikswortel zijn werkzaam gebleken.
  • Gezond voedsel: Je moet ontstekingsremmende voedingsmiddelen eten, veel fruit en groenten, en voedingsmiddelen vermijden die ontstekingen bevorderen, bijvoorbeeld vlees.
  • Regelmatige lichaamsbeweging: Dit versterkt het hele organisme en het immuunsysteem.

Als de ontsteking ernstiger is of het probleem aanhoudt, moet je naar de dokter, zodat de infectie met medicijnen behandeld kan worden. In het geval van bacteriële blaasontsteking, die in de meeste gevallen voorkomt, is het een goed idee om antibiotica te nemen (7).

Als je last hebt van terugkerende blaasontsteking en meerdere keren per jaar klachten hebt, kun je ook een vaccinatie krijgen. Dit vaccin bevat gedode bacteriën en zorgt ervoor dat het lichaam antilichamen aanmaakt die nieuwe bacteriën kunnen doden.

Hoe lang duurt het voor een blaasontsteking overgaat?

De duur van een blaasontsteking is niet bij iedereen hetzelfde. Ieders lichaam reageert anders op een infectie van de urinewegen. Het hangt er ook van af of de blaasontsteking gecompliceerd of ongecompliceerd is.

Bij iemand die niet tot een risicogroep behoort, is de blaasontsteking ten laatste na een week verdwenen als het verloop mild is. De tijd kan verkort of de symptomen verlicht worden door medicijnen of huismiddeltjes te gebruiken. In elk geval moet je ervoor zorgen dat de ontsteking helemaal genezen is.

blasenentzündung-ansteckend

Het genezingsproces is voor ieder mens individueel. (Foto bron: 李磊瑜伽 / Pixabay

In ernstiger gevallen kan de ziekte gecompliceerder zijn en het genezingsproces langer duren. De ziekteverwekkers kunnen bijvoorbeeld verder reizen naar de nier en daar nierpijn veroorzaken. In deze gevallen moet in elk geval een arts geraadpleegd worden voor verdere behandeling (8).

Conclusie

Zoals je in dit artikel gezien hebt, zijn er een paar dingen waar je op moet letten om te voorkomen dat je een blaasontsteking oploopt. Vooral indirect contact met de bacteriën zorgt ervoor dat ze hun weg vinden naar de blaas en zich daar kunnen nestelen. Daarom moet een goede persoonlijke hygiëne in acht genomen worden.

Enerzijds beschermt regelmatig handen wassen en anderzijds de juiste verzorging van de intieme zone. Om directe overdracht te voorkomen, moet je je onthouden van vrijen zolang je partner aan blaasontsteking lijdt. Bovendien kun je je met preventieve maatregelen beschermen tegen blaasontstekingen. Beeldbron: 43182526/ 123f

Referenties (8)

1. apotheken-umschau.de: Blasenentzündung erkennen und richtig behandeln, Prof. Dr. med. Rainer Hofmann, 29.03.2021
Bron

2. Pietrucha-Dilanchian P, Hooton TM. Diagnosis, Treatment, and Prevention of Urinary Tract Infection. Microbiol Spectr. 2016 Dec;4(6). doi: 10.1128/microbiolspec.UTI-0021-2015. PMID: 28087935.
Bron

3. ndr.de: Blasenentzündung: Therapie ohne Antibiotika, Die Ernährungs-Docs, 29.03.2021
Bron

4. Thomas AA, Lane BR, Thomas AZ, Remer EM, Campbell SC, Shoskes DA. Emphysematous cystitis: a review of 135 cases. BJU Int. 2007 Jul;100(1):17-20. doi: 10.1111/j.1464-410X.2007.06930.x. Epub 2007 May 17. PMID: 17506870.
Bron

5. tk.de: Blasen­ent­zün­dung - ein Thema für die Frau, Jantje Bohlmann, 29.03.2021
Bron

6. Colgan R, Williams M. Diagnosis and treatment of acute uncomplicated cystitis. Am Fam Physician. 2011 Oct 1;84(7):771-6. PMID: 22010614.
Bron

7. Kolman KB. Cystitis and Pyelonephritis: Diagnosis, Treatment, and Prevention. Prim Care. 2019 Jun;46(2):191-202. doi: 10.1016/j.pop.2019.01.001. PMID: 31030820.
Bron

8. blase-gesundheit.de: Wie lange dauert eine Blasenentzündung normalerweise? Dr. med. Sonia Trowe, 29.03.2021
Bron

Waarom kun je me vertrouwen?

Blasenentzündung erkennen und richtig behandeln
apotheken-umschau.de: Blasenentzündung erkennen und richtig behandeln, Prof. Dr. med. Rainer Hofmann, 29.03.2021
Ga naar bron
Wissenschaftlicher Review
Pietrucha-Dilanchian P, Hooton TM. Diagnosis, Treatment, and Prevention of Urinary Tract Infection. Microbiol Spectr. 2016 Dec;4(6). doi: 10.1128/microbiolspec.UTI-0021-2015. PMID: 28087935.
Ga naar bron
Blasenentzündung: Therapie ohne Antibiotika
ndr.de: Blasenentzündung: Therapie ohne Antibiotika, Die Ernährungs-Docs, 29.03.2021
Ga naar bron
Wissenschaftlicher Review
Thomas AA, Lane BR, Thomas AZ, Remer EM, Campbell SC, Shoskes DA. Emphysematous cystitis: a review of 135 cases. BJU Int. 2007 Jul;100(1):17-20. doi: 10.1111/j.1464-410X.2007.06930.x. Epub 2007 May 17. PMID: 17506870.
Ga naar bron
Blasen­ent­zün­dung - ein Thema für die Frau
tk.de: Blasen­ent­zün­dung - ein Thema für die Frau, Jantje Bohlmann, 29.03.2021
Ga naar bron
Wissenschaftlicher Review
Colgan R, Williams M. Diagnosis and treatment of acute uncomplicated cystitis. Am Fam Physician. 2011 Oct 1;84(7):771-6. PMID: 22010614.
Ga naar bron
Wissenschaftlicher Review
Kolman KB. Cystitis and Pyelonephritis: Diagnosis, Treatment, and Prevention. Prim Care. 2019 Jun;46(2):191-202. doi: 10.1016/j.pop.2019.01.001. PMID: 31030820.
Ga naar bron
Wie lange dauert eine Blasenentzündung normalerweise?
blase-gesundheit.de: Wie lange dauert eine Blasenentzündung normalerweise? Dr. med. Sonia Trowe, 29.03.2021
Ga naar bron
Recensies