Iedereen heeft het waarschijnlijk minstens één keer gehad: de duizeligheid. Veel mensen hebben het, maar slechts weinigen doen er iets aan. In feite is duizeligheid een van de meest voorkomende kwalen waar Duitsers last van hebben. Bij de meeste mensen treedt duizeligheid slechts af en toe op, bv. als je te snel opstaat of bukt.
Dan duurt de duizeligheid meestal maar een paar seconden. Maar als de duizeligheid vaker voorkomt of uren of zelfs dagen aanhoudt, kan het al snel een vervelende en onaangename beperking in het dagelijks leven worden. In het volgende artikel laten we je zien welke soorten duizeligheid er zijn en hoe je ze kunt herkennen.
We gaan ook dieper in op de triggers en begeleidende symptomen. We tonen je ook een aantal behandelingsmogelijkheden om je te helpen je duizeligheid onder controle te krijgen.
Belangrijk om te weten
- Duizeligheid op zich is geen ziekte, maar een symptoom. Het is meestal een symptoom van een ander lichamelijk of psychisch probleem.
- Er zijn verschillende soorten duizeligheid. Er wordt onderscheid gemaakt tussen draaierigheid, wankelmoedigheid en hoogtevrees, en niet-richtingsgebonden duizeligheid (licht in het hoofd duizeligheid).
- Er zijn een aantal manieren om duizeligheid tegen te gaan, zoals yoga oefeningen, duizeligheidstraining of zelfs acupunctuur.
Definitie: Wat is duizeligheid?
Om je omgeving correct waar te nemen heb je een perfecte en uiterst precieze wisselwerking nodig tussen de volgende zintuiglijke organen of systemen
- Zintuiglijke waarneming (visueel systeem)
- Evenwichtsorgaan (vestibulair systeem)
- Zintuiglijke waarneming en diepte (zintuiglijk en haptisch systeem)
- Hersenen (hersenstam inclusief ruggenmerg)
Als deze gevoelige wisselwerking om wat voor reden dan ook uit balans is, kan men duizelig worden.
De duizeligheid is dus in wezen een verkeerde wisselwerking of een verstoorde waarneming van de eigen zintuigen. De oorzaak van deze stoornis kan zowel lichamelijk als psychisch zijn.
Aan de ene kant kan de stoornis de ruimtelijke waarneming beïnvloeden. Anderzijds kunnen bewegingen van het eigen lichaam of van de omgeving waargenomen worden, hoewel ze niet aanwezig zijn. Verminderde zintuiglijke waarneming gaat meestal gepaard met evenwichtsproblemen en verlies van lichaamsvertrouwen. Sommige lijders klagen ook over illusoire bewegingen, verhoogde neiging tot vallen en vele andere begeleidende verschijnselen.
Hoe duizeligheid aanvoelt, hoe vaak en hoe lang het voorkomt, en welke begeleidende symptomen kunnen optreden, verschilt van persoon tot persoon. De oorzaken en triggers zijn ook uiteenlopend. Duizeligheid op zich is echter geen op zichzelf staande ziekte, ook al lijden veel mensen eraan. Duizeligheid wordt een multisensorisch syndroom genoemd.
Achtergrond: Wat je moet weten over
vertigo Niet alle vertigo is hetzelfde. Er zijn veel verschillende soorten duizeligheid en nog meer oorzaken en triggers. Ook de begeleidende symptomen kunnen sterk variëren. In het volgende hoofdstuk gaan we dieper in op de achtergronden, oorzaken en begeleidende symptomen van duizeligheid. Dit moet je helpen om de trigger en de soort duizeligheid vast te stellen.
Wat zijn de verschillende soorten duizeligheid?
Gerichte duizeligheid
Bij gerichte duizeligheid kan de getroffene de richting van de duizeligheid aangeven, b.v. met de klok meedraaiend of naar opzij zwaaiend. Gerichte duizeligheid wordt verder onderverdeeld in draaiende, slingerende en heffende duizeligheid.
Ongerichte vertigo
Bij ongerichte vertigo kunnen de lijders geen specifieke richting van de vertigo aangeven. Ze voelen zich duizelig en licht in het hoofd. Deze vorm van duizeligheid gaat vaak gepaard met visuele stoornissen.
De beschrijving van de duizeligheid kan al een eerste aanwijzing zijn voor het soort duizeligheid. Het is belangrijk te weten aan welke soort duizeligheid je lijdt.
Enerzijds om ernstiger ziekten te kunnen uitsluiten, anderzijds om de duizeligheid gericht te kunnen behandelen. De verschillende soorten duizeligheid en hun symptomen worden hieronder uitgelegd.
Draaiduizeligheid
Een van de meest voorkomende vormen van draaiduizeligheid is draaiduizeligheid. Deze vorm van duizeligheid is meestal plotseling en aanvalsgewijs. Het begint vaak van de ene seconde op de andere, maar in de meeste gevallen duurt het maar een paar seconden of minuten. De duizeligheid treedt meestal op onafhankelijk van bepaalde bewegingen.
Deze vorm van duizeligheid voelt voor de lijders alsof alles om hen heen draait – alsof ze op een draaimolen zitten. In de meeste gevallen is er een duidelijke draairichting – met de klok mee of tegen de klok in. De duizeligheid is heel plotseling en sterk.
De oorzaak van draaiduizeligheid ligt in het binnenoor – vooral in het evenwichtsgevoel. Het is dan ook niet verwonderlijk dat mensen die aan deze vorm van vertigo lijden, vooral melding maken van suizende oren aan één kant, druk op het aangedane oor of een eenzijdige slechthorendheid.
Evenzo zijn er bij spinning vertigo vaak evenwichtsstoornissen, visuele storingen en ook misselijkheid of zelfs braken. Deze vorm van duizeligheid treft vaak mensen van gevorderde leeftijd.
Benigne positieduizeligheid
Voor veel mensen is draaiduizeligheid een goedaardige positionele duizeligheid. Het komt het meest voor bij oudere mensen, maar ook jongere mensen kunnen er last van hebben. Naarmate we ouder worden, vormen zich soms kleine steentjes of kristallen in de gehoorgangen uit het vocht dat daar zit.
Deze kleine steentjes kunnen de sensoren in het binnenoor ten onrechte irriteren. Hierdoor wordt het evenwicht verstoord – er worden verkeerde signalen naar de hersenen gestuurd. De informatie van het oor en het oog komen niet meer overeen. Dit veroorzaakt duizeligheid – in dit geval draaierige duizeligheid.
Benigne positieduizeligheid kan optreden na snelle hoofdbewegingen, ook bijvoorbeeld bij het omdraaien in de slaap. Het kan ook opgewekt worden door vooroverbuigen of opstaan. Meestal duurt het echter maar een paar seconden tot een paar minuten. Symptomen die vaak gepaard gaan met positionele duizeligheid zijn angst, zweten en misselijkheid, soms met braken.
Ziekte van Menière (aanvalsgewijze draaiduizeligheid)
Als aanval-achtige en plotselinge aanvallen van positionele duizeligheid vaker voorkomen, kan het de ziekte van Menière zijn (aanval-achtige duizeligheid). Dit is een blijvende aandoening van het binnenoor. Het lichaam produceert te veel lymfevocht, dat zich ophoopt in het binnenoor.
Dit veroorzaakt overdruk in het oor, waardoor de membranen in het oor veel uitgerekt worden. Soms ontstaan er ook kleine scheurtjes. Dit veroorzaakt de duizeligheid. Deze vorm van duizeligheid gaat vaak gepaard met rinkelen in de oren, een drukkend gevoel op het aangedane oor en gehoorstoornissen, en in sommige gevallen misselijkheid en braken.
Neuritis vestibularis (aanhoudende draaiduizeligheid)
Bij langdurige duizeligheid kan ook de (chronische) ontsteking van de nervus vestibularis – neuritis vestibularis genoemd (of aanhoudende duizeligheid) – de aanleiding zijn. Door de ontsteking ontstaat een disfunctie van de nervus vestibularis. In sommige gevallen kan het evenwichtsorgaan aan één kant voor korte tijd helemaal uitvallen.
Het gevoel van duizeligheid wordt versterkt door snelle bewegingen. Het blijft echter ook in rust bestaan. Meestal neemt de duizeligheid af als de virale ziekte in het oor afneemt. Dit kan ongeveer twee weken duren. In tegenstelling tot de ziekte van Menière hebben mensen met aanhoudende draaiduizeligheid geen last van suizen in de oren of oorsuizen.
Gehoorstoornissen zijn ook niet aanwezig. Symptomen die echter vaak samen met neuritis vestibularis optreden zijn misselijkheid met braken, trillende ogen (nystagmus) en de neiging tot vallen.
Deinende duizeligheid
Bij deinende duizeligheid hebben de lijders het gevoel dat de omgeving (of zijzelf) deint – zoals op een schip als er sterke golven zijn. Het schommelen wordt ook gevoeld als de getroffene staat. Loop- en sta-moeilijkheden zijn het gevolg van de schijnbaar slingerende omgeving. Zwiepende duizeligheid treedt vaak plotseling op en kan verschillende lengten van tijd aanhouden.
Soms gaat het na een paar seconden over, soms kan het enkele dagen aanhouden. Chronische duizeligheid is ook mogelijk. Begeleidende symptomen zijn angst, duizeligheid of moeite met lopen. Zelden voelt de getroffene zich zwart voor de ogen. Misselijkheid, braken en trillen van de ogen zijn ongewoon bij deze vorm van duizeligheid.
Er zijn verschillende oorzaken van duizeligheid
Door spanning veroorzaakte duizeligheid
Deinende duizeligheid wordt vaak veroorzaakt door ernstige spierspanning – vooral in het gebied van de halswervelkolom. De spanning kan de spieren van de schouders tot de nek tot het voorhoofd aantasten. De spanning wordt vaak veroorzaakt door een verkeerde en scheve hoofdhouding. Behalve spanning gaat slingerende duizeligheid ook vaak gepaard met hoofdpijn.
Psychogene duizeligheid of door angst veroorzaakte duizeligheid
De oorzaak van wankelende duizeligheid is vaak psychologisch. Het komt vaker voor in psychologisch stressvolle situaties, vooral bij spanning of angst. Het kan uitgelokt worden door trauma of depressie. Bij psychogene vertigo zijn er geen organische triggers (zoals problemen met het binnenoor) voor de duizeligheid.
Het komt uit de psyche. Zelfs een verandering van houding of bepaalde bewegingen hebben geen invloed op de duizeligheid. Omdat duizeligheid ook uitgelokt kan worden door een bepaalde met angst beladen verwachting van sommige lijders, wordt het ook wel fobische duizeligheid genoemd.
Getroffenen vrezen de volgende aanval en proberen situaties waarin de duizeligheid optreedt te vermijden. Als psychogene duizeligheid samen met een bonzend hart, angst en zweten optreedt, heet het een paniekaanval.
Neurologisch veroorzaakte duizeligheid
In enkele gevallen wordt vertigo veroorzaakt door een neurologisch probleem of een ziekte van andere organen. Epilepsie of andere beschadigingen aan centrale hersenstructuren kunnen echter wankelende duizeligheid veroorzaken.
Elevatie
vertigo Als de vertigo aanvoelt alsof de vloer omhoog en/of omlaag gaat, heet het elevatie vertigo. Het gevoel dat mensen hebben is als een lift die omhoog komt – vandaar de naam van deze vorm van duizeligheid. Mensen die aan deze vorm van duizeligheid lijden, beschrijven ook vaak een licht inzakkend gevoel, terwijl anderen het gevoel hebben alsof ze vallen of in een achtbaan zitten. In het algemeen kan men spreken van een onzekerheid van de ruimte.
Daarnaast zijn er symptomen zoals je onwel voelen of misselijk zijn. De oorzaak van liftverlamming ligt in het evenwichtsorgaan. Zo kan bijvoorbeeld een zenuwstoornis, waarbij de informatie van het evenwichtsorgaan niet goed wordt doorgegeven, dit soort duizeligheid veroorzaken.
Maar ook psychologische factoren kunnen de oorzaak zijn van hoogtevrees. De duur van de duizeligheid kan sterk variëren. Soms duurt het maar een paar seconden of minuten. Er is echter ook permanente hoogtestoornis.
Ongerichte of lichthoofdige duizeligheid
In tegenstelling tot gerichte duizeligheid kan bij ongerichte duizeligheid geen duidelijke richting van de duizeligheid worden vastgesteld. Getroffenen voelen zich duizelig en licht in het hoofd, alsof ze watten in hun hoofd hebben. Symptomen die vaak samen met ongerichte duizeligheid optreden zijn onvastheid op de benen of visuele stoornissen (bv. zwart voor de ogen, dubbel zien).
Er zijn veel oorzaken voor deze vorm van duizeligheid. Een van de meest voorkomende is ongericht door cardiovasculaire problemen (b.v. lage bloeddruk). Maar ook stofwisselingsstoornissen of problemen met de ogen of het zicht zelf kunnen duizelingen opwekken – soms ook bepaalde medicijnen.
De oorzaken van dit soort duizeligheid liggen dus in de meeste gevallen buiten het vestibulaire systeem. Als je een nieuwe bril krijgt, kan dit ook tijdelijk ongerichte duizeligheid opwekken, tot het oog gewend is aan de nieuwe visuele omstandigheden.
Andere soorten duizeligheid
Sommige soorten duizeligheid worden hieronder nader beschreven. In de meeste gevallen kunnen ze niet duidelijk bij een van de besproken soorten duizeligheid ingedeeld worden.
Centrale duizeligheid
Centrale duizeligheid wordt veroorzaakt door schade aan of stoornis van de hersenen. Deze schade kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden door een traumatisch hersenletsel, een beroerte, hersenvliesontsteking of een hersentumor. Centrale duizeligheid kan ook voorkomen bij mensen met MS.
Mensen met MS zijn meestal niet in staat de duizeligheid te classificeren als draaiduizeligheid, duizeligheid of verheffingsduizeligheid. Centrale duizeligheid gaat gepaard met symptomen als gevoelloosheid in het gezicht of de ledematen, verminderd gezichtsvermogen, spraak- of slikstoornissen.
Afhankelijk van de oorzaak van de duizeligheid kunnen aanvallen van duizeligheid duren van slechts enkele seconden (bv. vestibulaire migraine) tot een paar dagen (bv. een beroerte of tumor). Als je centrale duizeligheid vermoedt, moet je zo snel mogelijk naar een dokter gaan.
Psychogene vertigo (somatoforme vertigo)
Psychogene duizeligheid heeft, zoals de naam al zegt, zijn oorsprong in de psyche. Deze vorm van duizeligheid treedt vooral op in situaties waarin de betrokkene aan angst of stress wordt blootgesteld of erg ongerust is.
Andere ziekten, bv. posttraumatische stressstoornis of depressie, kunnen ook psychogene duizeligheid veroorzaken. De soort duizeligheid die optreedt – draaiduizeligheid, wankel- of liftduizeligheid – varieert. De meest voorkomende is psychogene duizeligheid (zie boven). De getroffenen hebben het gevoel alsof de vloer heen en weer zwaait.
Dit gaat gepaard met onvastheid bij lopen en staan, soms ook met misselijkheid en zweten. Psychogene duizeligheid duurt verschillend lang.
Cervicale vertigo (duizeligheid van de cervicale wervelkolom)
In de meeste gevallen wordt cervicale duizeligheid veroorzaakt door spanning in de halswervelkolom (nek en schouders) – b.v. door een slechte houding. Op oudere leeftijd kan nekpijn met cervicale duizeligheid ontstaan door tekenen van slijtage.
Deze duizeligheid kan echter ook optreden na een ongeval met trauma (vooral whiplash) of hernia’s in het gebied van de halswervelkolom. Symptomen die vaak samen met cervicale duizeligheid optreden zijn tintelingen in handen en armen (tot gevoelloosheid toe), concentratieproblemen en hoofdpijn.
Wanneer treedt de duizeligheid op?
Op een bepaald moment van de dag
Enerzijds kan duizeligheid op een bepaald moment van de dag optreden, b.v. ’s morgens bij het opstaan. Duizeligheid in de ochtend wijst vaak op een lage bloeddruk.
Omdat de bloedsomloop vaak nog niet op gang is na het opstaan, kan duizeligheid optreden. Dit duurt echter meestal maar een paar seconden tot een paar minuten.
Als de duizeligheid ’s nachts plotseling optreedt nadat je je in je slaap hebt omgedraaid, is het hoogstwaarschijnlijk positieduizeligheid. Door zich om te draaien, triggeren de oorsteentjes ten onrechte prikkels – ook als er niets beweegt. Dit kan je duizelig maken.
In bepaalde situaties
Als de duizeligheid in bepaalde situaties optreedt – vooral in stressvolle situaties – is het meestal psychogene duizeligheid. Stress, angst of zelfs depressie kunnen de oorzaak zijn van de duizeligheid. De situaties waarin de duizeligheid optreedt kunnen veel en gevarieerd zijn: bijvoorbeeld op het werk of op een brug op grote hoogte.
Bij bepaald weer
In verband met een weersverandering kan duizeligheid optreden bij mensen die gevoelig zijn voor het weer. Dit gebeurt vaak in verband met hoofdpijn. Hetzelfde geldt voor foehn weersomstandigheden. In de meeste gevallen is deze duizeligheid ongevaarlijk.
Bij bepaalde bewegingen of sporten
Duizeligheid kan veroorzaakt worden door bepaalde bewegingen. Deze bewegingen hoeven niet altijd van sportieve aard te zijn. Te snel opstaan, omdraaien of voorover buigen kan ook tijdelijke duizeligheid veroorzaken. Hierdoor worden je ogen vaak zwart en voel je je voor korte tijd gedesoriënteerd.
Na een paar seconden gaat de duizeligheid meestal over. Sommige mensen voelen zich ook duizelig bij het sporten. Enerzijds kan de duizeligheid veroorzaakt worden door de inspanning – door te weinig vochtinname, te lage bloedsuiker of zelfs slechte ademhaling.
Dan moet je even pauzeren, iets drinken en een hapje eten. In de meeste gevallen gaat de duizeligheid snel over. Als de duizeligheid ook na een langere pauze aanhoudt, moet je naar een dokter gaan.
Tijdens het eten
Duizeligheid kan ook tijdens of na het eten optreden. Dit is het gevolg van het spijsverteringswerk van het lichaam en is dus in de meeste gevallen onschadelijk. Vooral na het eten van vette of zoete spijzen heeft het lichaam vaak veel te stellen met de spijsvertering.
Hiervoor is veel bloed nodig, dat dan ontbreekt in de rest van de bloedsomloop. Dit kan duizeligheid veroorzaken. In zeldzame gevallen kan een voedselintolerantie ook duizeligheid veroorzaken.
Zwangerschap
Duizelingen kunnen tijdens de zwangerschap voorkomen. In het begin van de zwangerschap komt dit omdat de stofwisseling en de bloedsomloop zich moeten aanpassen aan de nieuwe lichamelijke omstandigheden. Het gevolg is vaak een lage bloeddruk, die zich kan uiten in een gevoel van duizeligheid.
Een lage bloedsuikerspiegel of oververhitting kunnen ook leiden tot duizeligheid in de vroege zwangerschap. Duizeligheid kan ook in de latere stadia van de zwangerschap voorkomen. Dit komt meestal doordat de baarmoeder op bepaalde bloedvaten drukt, wat weer kan leiden tot circulatieproblemen en duizeligheid. Duizeligheid is echter meestal ongevaarlijk tijdens de zwangerschap.
Hoe lang duurt de duizeligheid?
Als de duizeligheid echter enkele uren of zelfs dagen – in extreme gevallen weken – aanhoudt, kan er een ernstiger probleem achter zitten. Het is raadzaam naar een dokter te gaan. Hetzelfde geldt als je steeds terugkerende aanvallen van duizeligheid hebt.
Wat kan duizeligheid veroorzaken?
Duizeligheid veroorzaakt door bepaalde bewegingen of inspanning
Duizeligheid treedt vaak op als je bepaalde bewegingen maakt, zoals je hoofd snel bewegen, voorover buigen of snel opstaan. Circulatie is meestal de schuldige. Door de snelle verandering van de positie van het lichaam hoopt het bloed zich in bepaalde lichaamsregio’s op, terwijl er in andere regio’s een tekort aan bloed is.
Het gevolg zijn schommelingen in de bloeddruk, die tot duizeligheid kunnen leiden.
Een veel voorkomend begeleidend symptoom is zwartheid voor de ogen.
Als je je tijdens het sporten bijzonder inspant, kan dat ook tot een gevoel van duizeligheid leiden. Dit komt meestal door uitdroging of een lage bloedsuiker. Maar na een adempauze, een slok water en een hapje eten, verdwijnt de duizeligheid meestal.
Duizeligheid door hoge of lage bloeddruk
Een van de meest voorkomende triggers voor duizeligheid is een te lage of te hoge bloeddruk, waarbij de eerste vaker tot duizeligheid leidt. Als de bloeddruk laag is, komt er niet genoeg bloed bij de organen. Als te weinig bloed de hersenen bereikt, kan dat hoofdpijn, duizeligheid en zwartheid in de ogen veroorzaken.
Een plotselinge daling van de bloeddruk kan je duizelig doen voelen. Bij hoge bloeddruk is er te veel druk in de slagaderlijke vaten. Behalve duizeligheid wordt hoge bloeddruk ook in verband gebracht met hoofdpijn (vooral ’s morgens), misselijkheid of neusbloedingen. Omdat hoge bloeddruk niet gezond is voor je lichaam, moet je je door een dokter laten controleren.
Duizeligheid bij eten
In het algemeen kan duizeligheid optreden als het lichaam niet voorzien wordt van de energie en de vloeistoffen die het nodig heeft. Uitdroging en een lage bloedsuikerspiegel kunnen duizeligheid veroorzaken. Als je te veel gedronken en gegeten hebt, kan dit ook duizeligheid uitlokken.
Vooral bij zoet en vet voedsel heeft het lichaam veel energie nodig voor de spijsvertering. Dit kan je bloedsomloop beïnvloeden. Als je te veel alcohol drinkt, kan dat ook duizeligheid veroorzaken. Sommige mensen worden ook duizelig van koffie of van een bepaald voedsel. Dit kan het gevolg zijn van een voedselintolerantie.
Bij koffie beïnvloedt de cafeïne de bloedsomloop. Het kan een lage bloeddruk of een hoge polsslag veroorzaken. Beide kunnen duizeligheid veroorzaken.
Duizeligheid door ziekten
Sommige ziekten kunnen duizeligheid veroorzaken. De meest voorkomende zijn problemen met de oren (vooral het binnenoor, waar het evenwichtsorgaan zich bevindt) of de ogen. Duizeligheid komt vooral voor als het evenwichtsorgaan en het gezichtsorgaan verschillende dingen waarnemen.
Sommige mensen voelen zich ook duizelig als ze verkouden zijn, griep of koorts hebben. Dit verzwakt in het algemeen het lichaam. De bloedsomloop werkt ook niet normaal, en veel gaan liggen en rusten brengt het niet op gang. Dit kan tot duizeligheid leiden.
Als je ziek bent, drink je vaak te weinig. Dit kan ook duizeligheid veroorzaken, evenals ernstige hoofdpijn (waaronder migraine). Andere ziekten die duizeligheid kunnen uitlokken zijn onder andere
- Een virus
- Bronchitis
- Een beroerte
- Ziekte van Parkinson
- Multiple sclerose (MS)
- Kanker of een gezwel
Als een van deze ziekten de duizeligheid uitlokt, gaat het meestal om ernstiger duizelingen die terugkeren of lang aanhouden. In dit geval moet je een arts raadplegen. Duizeligheid kan ook het gevolg zijn van een verdoving of vaccinatie. Nogmaals, als de duizeligheid lang aanhoudt, moet je naar een dokter gaan.
Duizeligheid veroorzaakt door de geest
Stress, angst, depressie of andere psychologische factoren kunnen de aanleiding zijn voor psychogene duizeligheid. Het treedt meestal op in de vorm van duizeligheid of ronddraaiende duizeligheid en wordt erger in situaties met een verhoogd stressniveau.
Die situaties kunnen velerlei zijn: een onaangename situatie op het werk, het oversteken van een hoge brug of zelfs een situatie waarin men zich ongemakkelijk voelt of erg ongerust is. Als je duizeligheid psychisch is, kunnen bewuste ademhalings- of ontspanningsoefeningen helpen. Praten met een psycholoog is ook aan te bevelen.
Duizeligheid door bepaalde geneesmiddelen
Sommige geneesmiddelen kunnen duizeligheid als bijwerking veroorzaken. Deze vorm van duizeligheid is betrekkelijk gemakkelijk te behandelen, want als je stopt met het innemen van het geneesmiddel of het verandert, gaat de duizeligheid meestal over. Vooral de volgende geneesmiddelen kunnen duizeligheid veroorzaken
- Kalmeringsmiddelen en slaappillen
- Spierverslappers
- Antidepressiva
- Antibiotica
- Cardiovasculaire geneesmiddelen
Deze medicijnen hoeven echter niet in de eerste plaats duizeligheid te veroorzaken. Maar het is mogelijk dat ze dat doen als een van hun bijwerkingen. Het is belangrijk het geneesmiddel volgens de aanwijzingen van de arts in te nemen (om een overdosis te voorkomen) en de arts te raadplegen bij klachten. Als dit gebeurt, moet het medicijn veranderd of gestopt worden.
Andere triggers
Andere triggers voor duizeligheid kunnen onder andere zijn:
| Trigger | Reden |
|---|---|
| Een nieuwe bril | Bij een nieuwe bril moet het oog en ook de hersenen zich eerst aanpassen aan de nieuwe omstandigheden. Dit kan leiden tot tijdelijke duizeligheid. Normaal gesproken is dit ongevaarlijk. Als de duizeligheid echter langere tijd aanhoudt, moet u ze opnieuw laten controleren door een opticien of oogarts. |
| Tekorten | Een tekort aan bepaalde vitamines of een tekort aan ijzer of magnesium kan leiden tot duizeligheid. |
| Vliegtuig, schip, autorit | Als u zich duizelig voelt in de auto, in het vliegtuig of op het schip, komt dat door een verwerkingsfout in de hersenen: Uw lichaam neemt iets anders waar dan wat uw oog ziet. Je hersenen raken in de war en het gevolg is duizeligheid. |
| Vallen op het hoofd | Na een val op het hoofd kan je evenwichtsorgaan in het oor of ook je hersenen gewond zijn geraakt. Duizeligheid kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden door een hersenschudding. Ernstiger is duizeligheid als gevolg van een botbreuk in de schedel of een ernstige verwonding van het binnenoor, waar het evenwichtsorgaan zich bevindt. Na een val op het hoofd moet u naar een arts om ernstiger letsel uit te sluiten. |
| Weer | Het weer kan ook duizeligheid veroorzaken. Vooral mensen die gevoelig zijn voor het weer hebben vaak hoofdpijn als het weer verandert of als het waait. Deze pijnen kunnen de duizeligheid uitlokken of verergeren. |
Welke gevolgen kan duizeligheid op langere termijn hebben?
Welke andere symptomen komen vaak samen met duizeligheid voor?
Duizeligheid met oorproblemen
Een van de meest voorkomende oorzaken van duizeligheid zijn problemen met de oren. Behalve oorpijn komen ook rinkelen in de oren, fluiten in de oren (tinnitus) en druk op de oren vaak samen met duizeligheid voor. Het probleem ligt in het binnenoor. Richtingsverduistering, vooral draai- en hoogteverduistering, komt hier vaak voor.
Duizeligheid bij hoge of lage bloeddruk
Als je een lage bloeddruk hebt, kan duizeligheid en ook hoofdpijn het gevolg zijn. De symptomen treden vaak tegelijk op. Als je hoge bloeddruk hebt, treden duizeligheid, hoofdpijn en misselijkheid vaak tegelijk op. Hartkloppingen, een hoge polsslag of bloedneuzen kunnen ook door hoge bloeddruk veroorzaakt worden.
Duizeligheid met nekspanning
Duizeligheid en nekspanning komen vooral voor bij cervicale vertigo. Nekspanning kan veroorzaakt worden door een slechte houding, een ongeluk of verwonding, of trauma. Behalve spanning in de nek en duizeligheid kunnen ook spanning in de schouders en hoofdpijn optreden. In sommige gevallen straalt de spanning in de nek ook uit naar de rug, wat rugpijn veroorzaakt.
Duizeligheid met hoofdpijn
Duizeligheid komt vaak voor in combinatie met hoofdpijn. Het is ook vaak het geval dat de hoofdpijn de duizeligheid uitlokt. Duizeligheid is ook een symptoom van migraine. Hoofdpijn en duizeligheid komen samen voor bij cervicale duizeligheid. Hier wordt de pijn veroorzaakt door spanning of trauma, en de duizeligheid wordt op haar beurt veroorzaakt door de pijn.
Duizeligheid met oogproblemen
Als duizeligheid en oogproblemen samen voorkomen, heeft de persoon meestal last van niet-richtingsgebonden duizeligheid. De duizeligheid gaat gepaard met pijn in de ogen, visuele stoornissen of zwartheid voor de ogen. Er kan ook oogtrilling (nystagmus) optreden.
Duizeligheid met wankel l ooppatroon
Als duizeligheid en wankel looppatroon samen voorkomen, is er meestal sprake van draaiende of slingerende duizeligheid. De oorzaak ligt meestal in het binnenoor. Meer zelden kan ook een storing in de hersenen deze twee symptomen opwekken.
Andere symptomen
Andere symptomen die samen met duizeligheid kunnen voorkomen zijn bijvoorbeeld:
| Symptoom | Beschrijving |
|---|---|
| Vermoeidheid, slaperigheid | Kan het gevolg zijn van bijv. door slaapgebrek, vaak met ongerichte vertigo (licht gevoel in het hoofd) |
| Koorts | Vaak als bijkomend symptoom van een verkoudheid of griep |
| Gevoelloosheid | Gevoelloosheid in de extremiteiten kan veroorzaakt worden door centrale vertigo (stoornis in de hersenen), gevoelloosheid in de armen en handen kan ook cervicale vertigo zijn, getriggerd door spanning |
| Angst, koude handen, beven | Tekenen van psychogene duizeligheid, maar kan ook voorkomen bij andere vormen van duizeligheid |
| Flauwvallen | Flauwvallen wordt vaak voorafgegaan door duizeligheid, de oorzaak is onvoldoende bloedtoevoer naar de hersenen |
| Menstruatie | Vrouwen kunnen tijdens de menstruatie problemen krijgen met de bloedsomloop en vervolgens ook duizeligheid, concentratiestoornissen en hoofdpijn. |
Duizeligheid als symptoom van een andere ziekte?
Ja, duizeligheid kan een symptoom van een andere ziekte zijn. In feite komt het relatief vaak voor. Naast minder ernstige problemen zoals problemen met de bloedsomloop, bloeddrukschommelingen of spanning, kan duizeligheid wijzen op enkele ernstige ziekten. In dit geval treedt de duizeligheid herhaaldelijk en/of over een langere periode op.
Het kan bijvoorbeeld een teken zijn van een probleem in de hersenen, zoals een tumor. In het algemeen kan aanhoudende en steeds terugkerende duizeligheid ook een aanwijzing zijn voor kanker.
Duizelingen komen ook voor bij multiple sclerose (MS) of de ziekte van Parkinson. Duizeligheid kan ook optreden voor of na een beroerte of hartaanval. Duizeligheid kan ook een teken zijn van een ernstig psychisch probleem, b.v. burnout.
Wanneer moet ik naar de dokter gaan? Naar welke dokter moet ik gaan?
- … is steeds terugkerend
- …gaat lang mee
- … doet zich voor zonder duidelijke reden
- … vele andere symptomen treden tegelijk met de duizeligheid op
- … komt altijd voor in bepaalde situaties
Het kiezen van de juiste arts is moeilijk. Het hangt af van wat de duizeligheid veroorzaakt. De eerste plaats waar je terecht kunt is je huisarts. Hij of zij kan je doorverwijzen naar een specialist als dat nodig is. Artsen die duizeligheid behandelen zijn onder andere:
KNO-artsen, oogartsen en neurologen. Sommige klinieken hebben hun eigen poliklinieken voor duizeligheid waar je je duizeligheid kunt laten onderzoeken. Het is een goed idee een KNO-arts te bezoeken als de oorzaak van je duizeligheid in je oor zit.
Dit is de dokter die je moet bezoeken. De oogarts is de juiste keuze als het probleem door de ogen veroorzaakt wordt. Je kunt ook naar een oogarts gaan als de duizeligheid veroorzaakt wordt door een nieuwe bril.
Je moet een neuroloog bezoeken als je denkt dat de oorzaak van de duizeligheid in de hersenen of de zenuwen ligt. Je moet ook een neuroloog bezoeken als je bijvoorbeeld de ziekte van Parkinson hebt, die duizeligheid veroorzaakt.
Als je psychogene duizeligheid hebt, moet je ook naar een psychotherapeut of psycholoog gaan. Fysiotherapeuten of osteotherapeuten kunnen ook helpen bij duizeligheid.
Wat te doen tegen duizeligheid: Hoe je duizeligheid tegen te gaan
Er zijn veel manieren om duizeligheid tegen te gaan. Natuurlijk hangt de effectiviteit altijd af van de oorzaak van de duizeligheid. Voedingssupplementen helpen bijvoorbeeld niet bij draaiduizeligheid, die door het oor wordt uitgelokt.
Het kennen van de oorzaak van de duizeligheid is de belangrijkste voorwaarde om het met succes te kunnen behandelen.
In het volgende hebben we een lijst samengesteld van vele verschillende manieren die je kunt proberen om duizeligheid tegen te gaan.
Huismiddeltjes tegen
duizeligheid Omdat duizeligheid kan gebeuren als je uitgedroogd bent of een lage bloedsuikerspiegel hebt, kan het helpen om iets te drinken of te eten als je je duizelig voelt. Diep ademhalen en bewust ademhalen in het algemeen kunnen ook helpen. Dit ontspant het lichaam. Dit kan soms een duizeligheid voorkomen. Ook aan te bevelen zijn
- Gember – tegen duizeligheid en misselijkheid, stimuleert de doorbloeding, kan als thee gedronken worden
- Amla bes – levert vitamine A en vitamine C, verbetert de doorbloeding en heeft een antioxiderende werking
- Citroen – geeft vitamine C, versterkt het immuunsysteem en is verfrissend
- Wandel in de frisse lucht – duizeligheid kan worden uitgelokt door gebrek aan zuurstoftoevoer
- Melisse thee – gebruikt als 8-weken kuur, helpt bij duizeligheid en misselijkheid
Homeopathie en geneeskrachtige kruiden bij duizeligheid
Van verschillende kruiden en geneeskrachtige planten wordt gezegd dat ze een goed effect hebben op duizeligheid. Aanbevolen zijn bijvoorbeeld ginko biloba (om de bloedsomloop te bevorderen, opgelet: kan wisselwerking hebben met geneesmiddelen), rozemarijn, pepermunt en witte bes maretak (tegen hoge bloeddruk). Onder andere de volgende globules helpen bij duizeligheid
- Cocculus (tegen duizeligheid, suizen in de oren, hoofdpijn, nekpijn)
- Conium (voor draaierige duizeligheid, gevoel van zwakte)
- Tabacum (tegen misselijkheid, duizeligheid, gezichtsstoornissen, suizen in de oren)
Deze Schüssler zouten kunnen duizeligheid tegengaan
- 5. Kalium Phosphoricum (voor draaiduizeligheid)
- 7. Magnesium Phosphoricum (tegen duizeligheid en migraine)
Medicijnen tegen
duizeligheid Als je medicijnen tegen je duizeligheid wilt nemen, kun je het beste advies inwinnen bij een arts of apotheker. Om medicijnen te kunnen nemen, is het belangrijk de precieze oorzaak van je duizeligheid te kennen. Alleen zo kun je de medicijnen gebruiken om het tegen te gaan.
Voedingssupplementen tegen duizeligheid
Een tekort aan vitaminen, magnesium of ijzer kan duizeligheid veroorzaken. Voedingssupplementen kunnen hierbij helpen. Maar ook voedingsmiddelen die veel vitamines, magnesium en ijzer bevatten, kunnen duizeligheid voorkomen.
Yoga en Qigong tegen duizeligheid
In sommige gevallen van duizeligheid kunnen zowel yoga als Qigong helpen. Yoga oefeningen die het zenuwstelsel activeren en het evenwichtscentrum in het binnenoor trainen geven verlichting. Oefeningen die de bloedsomloop stimuleren helpen ook bij duizeligheid. Oefeningen die helpen zijn onder andere
- Shanmukhi Mudra – kalmeert de hersenen en het zenuwstelsel, ontspant
- Afwisselend ademen – reinigt het bloed en de ademhalingswegen, kalmeert
- Salamba Sirsasana – helpt bij duizeligheid, lever-, nier- en maagproblemen
- Halasana – versterkt schouder-, nek-, rug- en buikspieren
Qigong als een meditatie-, bewegings- en ademhalingstechniek kan duizeligheid voorkomen en ook bestrijden. Het ontspant lichaam en geest.
Aromatherapie tegen
duizeligheid Aromatherapie wordt verondersteld het lichaam te ontspannen en ook te versterken. Onder andere de volgende geurstoffen worden gebruikt bij de behandeling van duizeligheid
- Lavendel
- Rozemarijn
- Salie
- Pepermunt
- Kamille
- Basil
Je kunt de gebruikte geurstoffen kopen als etherische oliën, bijvoorbeeld.
Chinese geneeskunde voor
duizeligheid In de traditionele Chinese geneeskunde gaat men ervan uit dat het hele lichaam in een gevoelig evenwicht functioneert. Wanneer ziekten optreden, komt dat omdat het lichaam uit balans is. Duizeligheid wordt dus behandeld als onderdeel van een complex systeem dat weer in evenwicht gebracht moet worden.
Bovenal spelen voeding en kruiden hier een grote rol. In de Chinese geneeskunde wordt acupunctuur ook gebruikt tegen duizeligheid. Verschillende acupunctuurpunten worden gecombineerd om de aanvallen van duizeligheid tegen te gaan.
Ga naar de dokter
Als de duizeligheid aanhoudt en/of steeds terugkomt, is het zinvol naar de dokter te gaan. KNO-artsen, oogartsen, neurologen en psychologen zijn bijzonder goede keuzes. Maar orthopedisten of fysiotherapeuten kunnen ook helpen bij duizeligheid. Als je duizeligheid een neurologische achtergrond heeft, kan hij of zij een MRI of een CT scan bestellen.
Oefeningen en duizeligheidstraining
Naast yoga oefeningen zijn er veel evenwichtstrainingsoefeningen en ook andere (fysiotherapeutische) oefeningen die bij duizeligheid kunnen helpen. Vooral fysiotherapeuten en osteotherapeuten, maar ook artsen, nemen hun toevlucht tot zulke oefeningen.
De herpositioneringsmanoeuvre voor positie- en draaierige duizeligheid kan ook helpen. Er zijn nog veel meer oefeningen dan deze. Het is het beste om met je arts te praten over welke oefening het meest zinvol is voor je duizeligheid.
