Onze selectiecriteria
Ben je dol op warme dranken en wil je een alternatief voor thee en cacao proberen? Maar je wilt toch het energetiserende effect van groene en zwarte thee behouden? Dan moet je je onder de frahling-liefhebbers mengen en het onderwerp koffie eens nader bekijken.
Onze koffietest 2023 laat je niet alleen kennismaken met de verscheidenheid van 40 verschillende soorten koffie, maar geeft je ook interessante informatie over het branden, de bereiding en de effecten van koffie. Je krijgt ook tips en trucs over filterkoffie en espresso om je te helpen beslissen welke koffie je moet kopen.
Inhoud
- 1 De belangrijkste feiten in het kort
- 2 Koffie: Onze selectie
- 3 Gids: Vragen die je jezelf moet stellen voor je koffie koopt
- 4 Besluit: Welke soorten koffie zijn er en welke is geschikt voor jou?
- 5 Koopcriteria: Dit zijn de factoren die je kunt gebruiken om koffie te vergelijken en te evalueren
- 6 Wetenswaardigheden over koffie
De belangrijkste feiten in het kort
- Er zijn meer dan 40 verschillende soorten koffie, maar de twee belangrijkste zijn Arabica en Robusta. Koffie die je in de winkel koopt, is zeer waarschijnlijk van deze soorten gemaakt.
- De smaak en het aroma van de koffie hangen af van de brandtemperatuur, de brandtijd en de kwaliteit van de groene koffie.
- Je kunt koffie kopen als hele bonen, gemalen of verpakt in capsules of pods. De prijzen in de winkels hangen af van verschillende factoren en variëren tussen de verschillende producten.
Koffie: Onze selectie
Gids: Vragen die je jezelf moet stellen voor je koffie koopt
Welke soort of product past bij mij en mijn smaak?
Wil je een zwakkere koffie, dan is een lichte branding geschikt voor jou. Je kunt ook cafeïnevrije koffie kopen als je alleen de smaak van koffie wilt zonder het stimulerende effect.
Behalve hele bonen, gemalen koffie en koffiepads en capsules, is er ook de variant van oploskoffie. Als je geen koffiezetapparaat hebt, is dit een alternatief om koffie te drinken zonder dat je het in een winkel hoeft te kopen.
Welke koffie is geschikt voor mijn koffiezetapparaat?
Sommige volautomatische machines die hoofdzakelijk hele bonen gebruiken, hebben ook een extra kamer voor gemalen koffie.
Hoeveel kost koffie?
Hier heb je een overzicht van wat de verschillende koffieverwerkingsmethoden per kilo kosten. De prijs hangt af van verschillende factoren. Zo kost koffie die biologisch geteeld is en eerlijk verhandeld wordt meer dan koffie die deze kenmerken niet heeft. Behalve van de specifieke kenmerken, hangen de vaak grote prijsklassen ook af van de kwaliteit van de koffie.
| Type | Prijs per kilo |
|---|---|
| Koffiebonen | 10 - 60 € |
| Gemalen koffie | 7 - 35 € |
| Capsules | 20 - 130 € |
| Pads | 15 - 55 € |
Besluit: Welke soorten koffie zijn er en welke is geschikt voor jou?
In principe kun je onderscheid maken tussen twee verschillende soorten koffieproducten
- Filterkoffie
- Espresso
Door de verschillende bereidingswijzen en je eigen voorkeur is een bepaalde koffie het meest geschikt voor jou. Dit, en het feit dat niet alle koffiesoorten hetzelfde zijn, leidt tot verschillende voor- en nadelen bij het gebruik.
Daarom willen we je in het volgende gedeelte kennis laten maken met de verschillende soorten en je helpen uit te zoeken welke koffiesoort geschikt is voor jou. Om dit te doen stellen we je de bovengenoemde soorten nader voor en leggen we hun voor- en nadelen duidelijk uit.
Wat is filterkoffie en wat zijn de voor- en nadelen ervan?
Filterkoffie kan gemaakt worden van zowel Robusta als Arabica bonen en wordt gekenmerkt door zijn milde branding. Hier wordt de koffie bijzonder zacht en licht gebrand om zoveel mogelijk van de aroma’s en smaak in de boon te behouden.
Als je deze wilt herkennen en proeven, moet je een filterkoffie kopen. In de meeste gevallen blijven de delicate aroma’s en fruitige of nootachtige nuances van de koffieboon behouden.
De bereiding van filterkoffie kent vele variaties. Tegenwoordig geeft men de voorkeur aan typische filterkoffies die met de hand worden gebrouwen, net als in grootmoeders keuken, omdat verschillende infusietechnieken gebruikt kunnen worden om nog meer smaak te onttrekken en schadelijke stoffen in het filter te houden.
Bovendien kan de temperatuur van het water geregeld worden, zodat de koffie niet verbrandt zoals dat bijvoorbeeld in een koffiezetapparaat wel het geval is. Behalve brouwen met een keramisch filter zijn er ook manieren om filterkoffie te bereiden met een Franse pers, Karlsbad pot, Aeropress of Chemex.
Een nadeel is dat je veel kennis moet opdoen en veel tijd moet besteden om een goede koffie te zetten. Overigens is de tegenhanger van filterkoffie café créme, maar die wordt gemaakt volgens de espressomethode, bijvoorbeeld in een portafiltermachine.
Wat is espresso en wat zijn de voor- en nadelen ervan?
Net als filterkoffie kan espresso gemaakt worden van zowel Robusta als Arabica bonen. De espressoboon wordt zeer sterk gebrand, wat hem ook zijn chocoladeachtige, bittere smaak geeft.
Een eenvoudige espresso vormt een goede basis voor vele soorten bereiding. Voor een latte macchiato, bijvoorbeeld, wordt veel melk opgeschuimd en een espresso shot toegevoegd. Voor een cappuccino wordt de opgeschuimde, hete maar nog zo vloeibaar mogelijke melk op de espresso gegoten.
De latte art techniek kan hier ook gebruikt worden om vormen in de koffie te gieten. Er kan ook een Americano gemaakt worden, die erg lijkt op een verlengde espresso, want hier wordt espresso in heet water gegoten.
Een espresso lukt bijzonder goed in een portafiltermachine, maar kan bijvoorbeeld ook in een kookpan bereid worden, hoewel de druk en temperatuur van het water niet geregeld kunnen worden in vergelijking met de portafiltermachine.
De eenvoudigste bereidingswijze is in een volautomatische machine, maar net als bij de fornuiskoffiezetter zijn de druk, de melkbereiding en de temperatuur vaak niet te regelen.
Koopcriteria: Dit zijn de factoren die je kunt gebruiken om koffie te vergelijken en te evalueren
Op dit punt willen we je de verschillende kenmerken laten zien die je kunt gebruiken om koffie te vergelijken. Deze moeten je helpen om een koffie te vinden die zowel bij je smaak als bij je koffiemachine past.
De factoren zijn
- Verscheidenheid
- Verwerkingstype
- Mate van roosteren
Variety
Er zijn veertig verschillende soorten koffie, maar de twee belangrijkste en meest gebruikte in de handel zijn Robusta en Arabica. Arabica is de economisch belangrijkste plantensoort van het koffiegeslacht. Ongeveer 60% van de koffie die in de wereld verhandeld wordt is arabica. De meeste in de handel verkrijgbare koffie is een mengsel van deze twee soorten.
Robusta
De Robusta soort is minder gevoelig voor ziekten, hitte of hoge vochtigheid dan andere soorten. Ze draagt ook meer vruchten die snel rijpen. Deze koffiesoort groeit in het laagland op hoogtes tot 800 meter. De teeltgebieden liggen verspreid over de evenaar en het zuidelijk halfrond. Klimatologisch goede gebieden zijn Zuidoost-Azië en West-Afrika.
Robusta heeft een aardse en houtachtige smaak en is bitterder dan arabica, maar heeft een voller aroma. Vanwege deze eigenschappen is deze soort bijzonder populair voor espresso. Bovendien is het cafeïnegehalte ongeveer tweemaal zo hoog als dat van Arabica bonen.
Arabica
Deze soort groeit vooral in de hooglanden tussen 600 en 1200 meter boven zeeniveau. Tot de teeltgebieden behoren Brazilië, Kenia en Colombia.
Arabica wordt beschouwd als de meest edele koffiesoort. Hij heeft een zuurdere maar minder bittere smaak dan Robusta en een beduidend lager cafeïnegehalte dan de laatste.
Verwerkingstype
Afhankelijk van het koffiezetapparaat kun je hele bonen gebruiken of moet de koffie verwerkt worden.
Volautomatische koffiemachines of machines met een geïntegreerde molen kunnen hele koffiebonen verwerken. Sommige machines hebben ook een extra bakje voor gemalen koffie.
Voor filterkoffiemachines, espressomachines en espressomachines moeten de hele bonen tot koffiepoeder verwerkt worden. Voor gemalen koffie zijn er verschillende malingen, van fijn tot medium tot grof, met enkele gradaties daartussen. Afhankelijk van de maling is de geproduceerde koffie zwakker of sterker.
Portie koffiemachines zijn een speciaal type. Voor hen moet de reeds gemalen koffie nog verder verwerkt worden. Het wordt overgebracht in peulen of capsules. Aan het koffiepoeder kunnen extra ingrediënten worden toegevoegd, zoals cacao of melkpoeder.
Ga na welke koffiesoort bij welke koffiemachine past. Hele bonen kunnen niet altijd gebruikt worden.
Mate van branden
De brandtijd en de brandtemperatuur van de groene koffie hebben een groot effect op de smaak en intensiteit van de koffie. Veel koffieproducenten vermelden de sterktegraad van de koffie op hun verpakking en beschrijven de smaak en het aroma van de koffie.
De geur, de kleur van de bonen en de geproduceerde geluiden helpen de brandmeester om het brandproces op het juiste moment te beëindigen om een bepaalde branding te verkrijgen. De eerste krak en de tweede krak zijn belangrijke indicatoren bij de productie van koffie. Ze ontstaan als een bepaalde temperatuur bereikt is. De eerste scheur ontstaat bij ongeveer 200 - 202 °C, de tweede bij ongeveer 224 - 226 °C.
De verschillende gradaties van roosteren worden verschillende dingen genoemd. Hier heb je een overzicht van enkele brandgraden met hun namen en kenmerken:
Light roasts
Cinnamon Roast
- 96 °C
- Lichtbruin
- benadrukt zuurgehalte
New England Roast
- 205 °C
- Lichtbruine kleur
- Complex zuur
Medium Roast
American Roast
- 210 °C
- Medium bruin
- Iets zoeter dan de lichtgebrande, zure tonen
City Roast
- 219 °C
- Medium bruin
- Evenwichtige body, merkbare zuurgraad
DarkRoast
Vienna Roast
- 230 °C
- Intens donkerbruine, licht glanzende bonen
- Karameltonen, bitterzoet
Italië Geroosterd
- 245 °C
- Intens donkerbruine, glanzende bonen
- Duidelijke geroosterde aroma’s, nauwelijks zuur
Wetenswaardigheden over koffie
Het effect van koffie
Als je koffie drinkt, verwacht je dat het een stimulerend effect heeft. Afhankelijk van de geproduceerde koffie bevat hij meer of minder cafeïne. Een kop filterkoffie bevat ongeveer 80-120 mg cafeïne. Cafeïne heeft verschillende effecten, waaronder verhoging van de alertheid en concentratie en verhoging van de polsslag.
Behalve in koffie zit cafeïne ook in thee en drankjes als Coca-Cola. De concentratie cafeïne in frisdranken kan bij kinderen negatieve effecten veroorzaken, zoals nervositeit en slaapstoornissen.
Koffie bevat antioxidanten die het ontstaan van verschillende ziekten voorkomen en mogelijk de kans op kanker verminderen. Groene koffie, d.w.z. koffie die nog niet gebrand is, bevat bijzonder hoge gehalten aan antioxidantstoffen.
Wist je dat koffie ook farmaceutisch gebruikt wordt?
Cafeïne veroorzaakt vaatverwijding en helpt daardoor tegen astma, hartfalen, spijsverteringsproblemen, hoofdpijn of morfinevergiftiging.
Er zijn veel studies over de positieve effecten die koffie op het menselijk lichaam heeft. Er zijn echter ook negatieve effecten waarmee je rekening moet houden bij het consumeren van koffie. Overmatig drinken kan bijvoorbeeld leiden tot slaapstoornissen, rusteloosheid, hartkloppingen en zelfs tot een milde verslaving.
Koffieconsumptie moet met mate gehouden worden om negatieve effecten te voorkomen.
Wat kun je met koffiedik doen?
Het gebruikte koffiepoeder kan nog steeds in het huishouden hergebruikt worden en hoeft niet altijd meteen weggegooid te worden.
Het gebruikte koffiedik kan gebruikt worden als meststof voor planten. De mineralen die het bevat, zoals stikstof, kalium en fosfor, zijn goed voor de ontwikkeling van planten. Bovendien kan het koffiedik slakken afweren, wat milieuvriendelijker is dan gewone bestrijdingsmiddelen.
Steeds vaker wordt koffiedik gebruikt voor lichaamsverzorging. In recepten op verschillende websites wordt het gemengd met honing en plantaardige oliën om een zelfgemaakte scrub te maken.
Foto credit: cocoparisienne / pixabay.com
