IJzertekort is een van ’s werelds meest voorkomende voedingstekorten, waaraan wereldwijd 2 miljard mensen lijden. Hiertoe behoren 280 miljoen kinderen, dat is 42% van alle kinderen in de wereld. Deze vorm van bloedarmoede verschijnt ondanks het feit dat ijzer het vierde meest voorkomende element in de aardkorst is en het meest overvloedige element op onze planeet. (1, 3, 4, 25, 26)
In dit artikel bekijken we de belangrijkste vragen over ijzertekort. We leggen uit wat ijzertekort precies is, wat ijzertekort veroorzaakt, waarvoor ijzer nodig is en welke problemen samen kunnen gaan met ijzertekort. Je vindt er ook informatie over mogelijke behandelingen en voedingsmiddelen die ijzer bevatten.
De belangrijkste feiten in het kort
- IJzer is verantwoordelijk voor veel verschillende biochemische processen in het lichaam. Zijn belangrijkste functie is het vervoeren van hemoglobine-rijk bloed, en dus zuurstof (O2), naar de organen en spieren.
- IJzergebrek vermindert de kwaliteit van hemoglobine-rijk bloed, waardoor de organen veel te weinig zuurstof krijgen om hun functies volledig te kunnen vervullen.
- Er zijn verschillende mogelijkheden om ijzertekort te verhelpen. De mogelijkheden hangen echter af van de individuele patiënt, zijn omstandigheden, eventuele reeds bestaande aandoeningen en ook van de progressie van het ijzertekort zelf.
Onze productaanbeveling
Dit product van sundt is een liposomaal ijzerpreparaat met een verpakkingsinhoud van 60 capsules. Deze bevatten 10 mg ijzer per eenheid en dekken zo 71,4% van de dagelijkse ijzerbehoefte voor volwassenen. Om de gezondheidsvoordelen van dit belangrijke mineraal nog te versterken, bevatten de capsules naast ijzer ook 35 mg vitamine C. Deze geconcentreerde natuurlijke kracht is bijzonder gunstig voor het transport van zuurstof door de rode bloedcellen.
Maar ook het immuunsysteem, haar, nagels en huid profiteren van het liposomaal ijzer en worden versterkt en verkwikt. De fabrikant besteedt aandacht aan de hoogste kwaliteit. Het preparaat heeft een hoge biologische beschikbaarheid en is ook geschikt voor gebruik door veganisten. De aanbevolen dagelijkse dosis van dit ijzerpreparaat is één capsule, die voor het avondeten en samen met een glas water ingenomen moet worden.
Definitie: Wat is ijzertekort?
IJzertekort wordt technisch ijzergebreksanemie genoemd en is wereldwijd de meest voorkomende vorm van bloedarmoede. Om te begrijpen wat ijzertekort is, moet eerst het woord anemie uitgelegd worden.
Bloedarmoede is een verminderd aantal rode bloedcellen dat in het bloed circuleert, of een toestand waarbij het aantal aanwezige rode bloedcellen onvoldoende is om aan de dagelijkse behoeften van het lichaam te voldoen, wat onder andere kan leiden tot onvoldoende zuurstofdragend vermogen van het bloed voor het lichaam. (1, 2)
Bloedarmoede kan in verschillende vormen voorkomen, maar een gedetailleerde uitleg zou het bestek van dit artikel te buiten gaan. Ongeveer een derde van de wereldbevolking lijdt aan een vorm van bloedarmoede, meestal in de vorm van ijzertekort. Wereldwijd hebben 1,6 miljard mensen bloedarmoede of anemie. Wat in de vorm van ijzertekort bij enkele honderden miljoenen voorkomt. (1, 3, 4)
IJzer hebben de erytrocyten nodig voor de aanmaak van het eiwit hemoglobine (Hb).
Hemoglobine is nodig voor veel verschillende biologische functies van het lichaam, maar zijn belangrijkste functie is het voorzien van de organen en het bloed van zuurstof (O2). IJzertekort is wanneer het ijzergehalte in de door de erytrocyten geproduceerde hemoglobine te laag is om de biologische functies van het lichaam voldoende te ondersteunen. (5, 6)
Achtergrond: Wat je moet weten over ijzertekort
In deze rubriek hebben we de meest gestelde vragen over ijzertekort onderzocht en beantwoord. Lees de vragen en antwoorden aandachtig als je je kennis over ijzertekort wilt uitbreiden. Aangrenzend aan dit gedeelte vind je een oplossingsgericht gedeelte waarin we uitleggen wat je kunt doen om ijzertekort te voorkomen.
Onze redactie merkt hier op dat de antwoorden op de vragen GEEN definitieve diagnose van ijzertekort inhouden. Als je meer vragen hebt, raadpleeg dan je arts voor meer informatie.
Hoe belangrijk is ijzer voor het lichaam?
Het bloed heeft ijzer nodig om het eiwit hemoglobine te maken. Bovendien zorgt het eiwit hemoglobine ervoor dat de longen en alle andere organen van zuurstof worden voorzien. Myoglobine is ook een eiwit dat in het bloed met ijzer wordt aangemaakt en verantwoordelijk is voor de toevoer van zuurstof naar de spieren. (7, 8)
Te veel ijzer in het bloed kan echter schadelijk of zelfs uiterst levensbedreigend zijn, omdat ijzer vrije radicalen kan vrijmaken. Te veel ijzer kan leiden tot buikpijn, misselijkheid, braken of flauwvallen, naast weefselbeschadiging en ongewenste bijwerkingen in het ijzermetabolisme. Een extreme overdosis ijzer kan zelfs leiden tot diabetes, orgaanfalen, coma, toevallen of zelfs de dood. (7, 8, 26)
Wat is de oorzaak van ijzertekort?
De oorzaken van ijzertekort kunnen variëren naar gelang leeftijd, geslacht en sociaal-economische status, naast andere factoren. (10) Bij volwassenen kan dit verschillende oorzaken hebben, de meest voorkomende zijn:
Bloeding of bloedverlies
Elke rode bloedcel bevat 1,0 mg ijzer. IJzer kan door bloedingen verloren gaan. Chronisch bloeden bij vrouwen, bijvoorbeeld, is een zeer hevige menstruatie. Bloeddonaties of neusbloedingen kunnen ook bijdragen tot ijzertekort. Er kunnen bloedingen in de darm ontstaan door medicijnen als ibuprofen en naproxen, die vooral de dikke darm aantasten.
Darmzweren of darmkanker kunnen ook bijdragen tot bloedingen in het spijsverteringskanaal, waardoor ijzer verloren gaat. Infecties zoals malaria of anklyostomiasis (= haakwormziekte) kunnen ook bijdragen tot ijzertekort. Een andere reden voor ijzertekort kunnen bepaalde medicijnen zijn, zoals aspirine, of lichamelijke inspanning, want ijzer kan ook via zweet verloren gaan, wat bijdraagt tot de gebrekstoestand. (9, 11, 12, 13)
Zwangerschap en borstvoeding
Het lichaam heeft vooral kort voor de bevalling ijzer nodig. Men zegt dat tijdens de zwangerschap ongeveer 1200 mg ijzer nodig is om het bloed- en ijzergehalte van de moeder en het ongeboren kind in evenwicht te brengen. IJzertekort tijdens of vlak na de zwangerschap houdt rechtstreeks verband met depressie bij de moeder, verminderde hersenrijping bij de pasgeborene en pediatrische cognitieve stoornissen bij het kind.
Als ijzertekort tijdens de zwangerschap optreedt, kan het overslaan op het ongeboren kind. Als ijzertekort onbehandeld blijft, kan het als een genetisch defect van generatie op generatie doorgegeven worden. Tijdens de groei en de kindertijd is ijzer nodig om de groei en de weefselontwikkeling te ondersteunen. (9, 11, 12, 13)
IJzerarm dieet
In voedsel komen twee verschillende soorten ijzer voor. Vlees, vis en gevogelte bevatten zogenaamd haem-ijzer, dat het lichaam beter kan opnemen en verwerken dan niet-haem-ijzer, dat vooral in plantaardig voedsel zit.
Er zijn veel verschillende redenen voor een lage ijzeropname, zoals slechte of ongezonde voeding, onaangepaste eetgewoonten of beperkte toegang tot vers fruit. Infecties, bijvoorbeeld, kunnen ook meer ijzer voor celherstel gebruiken dan het lichaam beschikbaar heeft of aangeleverd krijgt. (9, 11, 12, 13)
Onvermogen om ijzer uit voedsel op te nemen
Een van de functies van de dunne darm is het filteren van ijzer uit voedsel en het afgeven aan het bloed. Chronische spijsverteringsproblemen zoals coeliakie kunnen dit proces tegenwerken en zo bijdragen tot ijzertekort. Evenzo kan een operatie in het spijsverteringskanaal helpen het proces te blokkeren. (9, 11, 12, 13)
Andere oorzaken kunnen liggen in de individuele genetica, de familiegeschiedenis, d.w.z. de individuele medische voorgeschiedenis. Je dieet, je gewoonten, eventuele medicijnen die je gebruikt en je persoonlijke levensstijl kunnen ook oorzaken zijn van ijzertekort. (10)
Hoe kan ijzertekort gediagnosticeerd worden?
Meestal echter wordt ijzertekort ontdekt door een bloedonderzoek bij de dokter. Er zijn echter tekenen die kunnen wijzen op een mogelijke ijzertekort-anemie. Klinisch is het belangrijkste teken bleekheid. (10, 14) Bleekheid wordt echter pas zichtbaar als de hemoglobine in het bloed daalt van 8 g/dL (gram per deciliter) tot 7 g/dL.
Andere tekenen kunnen zijn: broze of gebarsten nagels, barsten in de mondhoeken, of een gezwollen en pijnlijke tong. Getroffen mensen hebben vaak problemen met slikken en algemene pijn in de mond, en hun vingernagels kunnen ook “krullen” en ongewoon zacht worden, wat bekend staat als “lepelen”. (12, 13, 15, 16)
Een ander teken kunnen koude handen en voeten zijn. Een zeer droge en gevoeligere huid die sneller dan gewoonlijk reageert op verwondingen met blauwe plekken kan ook een teken zijn van ijzertekort. (13, 15, 16)
Wat zijn de stadia van ijzertekort?
| Fase of stadium | hx Engelse naam | Duitse vertaling | Verklaring |
|---|---|---|---|
| Fase I, stadium I | Uitputting van de opslag van ijzer, Iron depletion | “uitputting van de opslag van ijzer “ | Het ijzergehalte in het lichaam neemt af, maar heeft geen invloed op de hemoglobine productie en de rode bloedcellen. (11, 14, 27) |
| Fase II, stadium II | IJzertekort (ID), ijzertekort-erythropoëse | Lage ijzertoevoer naar het beenmerg, de productie van hemoglobine is al beneden normaal. (11, 14, 27) | – |
| Fase III, stadium III | IJzertekort anemie | Het ijzergehalte in het lichaam is veel te laag om de aanmaak van hemoglobine volledig te ondersteunen. De organen worden niet van voldoende zuurstof voorzien. (11, 14, 27) | – |
De stadia worden ook wel de pre-latente fase, de latente fase en de anemiefase genoemd. (14)
Wat zijn de symptomen van ijzertekort?
Pijn op de borst, hoofdpijn en duizeligheid komen vaak voor in verband met bloedarmoede door ijzertekort. Een atypisch hongergevoel naar verf, ijsblokjes of vuil kan ook voorkomen. (12)
Hartkloppingen en een onregelmatige hartslag kunnen een teken zijn van al zeer vergevorderde bloedarmoede door ijzertekort. Een ander kritiek symptoom is het zogenaamde “rusteloze benen syndroom”, dat afgekort wordt tot RLS of bekend staat als de ziekte van Willis-Ekbom.
RLS is een bewegingsstoornis in de benen en voeten die gekenmerkt wordt door een gebrek aan gevoel en een drang om te bewegen. Het gaat vaak gepaard met slaapstoornissen en schokkerige bewegingen van de benen tijdens de slaap. In de VS zijn er elk jaar drie miljoen gevallen. Verminderde eetlust komt vooral voor bij kinderen jonger dan 5 jaar. (12, 17, 18)
Een ijzertekort kan ook het immuunsysteem aantasten.
.Als het ijzergehalte in het bloed te laag wordt, verslechtert ook het immuunsysteem, waardoor de getroffen mensen vatbaarder worden voor infecties. Bij kinderen kan bloedarmoede door ijzertekort een negatief effect hebben op de groei en de ontwikkeling van de hersenen. (11, 18)
Bij mensen met overgewicht kan ijzertekort tot gewichtsverlies leiden. Omdat mensen met ijzertekort meestal last hebben van vermoeidheid en daardoor minder aan lichaamsbeweging doen, kunnen ze aankomen. Getroffen mensen melden dat ze spier- en gewrichtspijn voelen. (11, 18, 19, 20)
Wie wordt vooral getroffen door ijzertekort?
- Vrouwen in de vruchtbare leeftijd, vooral vrouwen met hevige menstruatie
- Zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven
- Kinderen tussen 0 en 5 jaar
- Mensen met overgewicht
- Vegetariërs
- regelmatige bloeddonors
- tienermeisjes
- Vrouwelijke atleten
- Mensen die bloedverdunnende medicijnen gebruiken
- Mensen ouder dan 65
Bovenstaande lijst bevat alleen de groepen mensen die het grootste risico lopen. In de regel lopen vrouwen meer risico dan mannen. Afhankelijk van hun levensstijl kunnen echter ook mannen bloedarmoede door ijzertekort ontwikkelen.
Omdat dieren net als mensen ijzer in hun bloed nodig hebben en ook kunnen bloeden, kunnen dieren ook door ijzertekort getroffen worden. Men zegt dat bloedarmoede door ijzertekort niet ongewoon is, vooral bij katten en honden. Dieren kunnen zich echter beter aan de ziekte aanpassen dan mensen. Evenzo kunnen planten een ijzertekort hebben. (22, 23)
Welke ziekten en problemen kunnen optreden bij ijzertekort?
- Depressie
- Hartproblemen
- Gevoeligheid voor besmettelijke ziekten
- Problemen tijdens de zwangerschap
- Motorische, cognitieve en groeistoornissen bij kinderen
Hartproblemen zijn zo ernstig omdat het hart harder moet pompen om hemoglobine-rijk bloed en dus zuurstof naar de organen te krijgen. Dit kan enerzijds hartritmestoornissen veroorzaken, maar anderzijds ook hartfalen. Bovendien kan het hart hierdoor groter worden. (12)
Tijdens de zwangerschap kan een ijzertekort tot verschillende problemen leiden. Als het niet behandeld wordt, kunnen de gevolgen onder meer een verminderde hersenrijping bij de foetus, aanleg voor ijzertekort bij het kind en een laag gewicht bij de foetus zijn. Bovendien kan ijzertekort een vroeggeboorte uitlokken – waardoor ook de pasgeborene kan sterven – of een miskraam, en ook bijdragen tot aanzienlijke gezondheidsrisico’s voor de zwangere vrouw. IJzertekort tijdens de zwangerschap kan de vatbaarheid van de moeder voor bloedvergiftiging door sepsis vergroten, depressies veroorzaken of zelfs tot de dood leiden. (3, 6, 8)
Hoe gevaarlijk is ijzertekort?
Mogelijke ziekten zoals coeliakie of diabetes kunnen natuurlijk ook sterk bijdragen tot het gevaar.
Daarom is het niet mogelijk precies te zeggen hoe gevaarlijk ijzertekort voor jou persoonlijk kan zijn. Raadpleeg op dit punt je arts voor meer gedetailleerde informatie. Een andere factor die doorslaggevend kan zijn is het land waar je woont.
In landen met geen of een zeer slechte gezondheidszorg is het risico dat de ziekte onopgemerkt blijft automatisch groter dan in landen met een eersteklas gezondheidszorgsysteem. Natuurlijk hangt dit ook af van hoe vaak je naar de dokter gaat.
Wat ons onderzoek echter heeft aangetoond, is dat kankerpatiënten vaak een ijzertekort ontwikkelen, wat tot complicaties bij de behandeling kan leiden. Vooral patiënten met longkanker, darmkanker of alvleesklierkanker zouden getroffen zijn.
Patiënten met kanker die al ver gevorderd is of die al chemotherapie ondergaan kunnen ook een ijzertekort krijgen. Maar ijzertekort bij kankerpatiënten treedt meestal op in het eerste stadium van ijzertekort. (24)
IJzertekort: wat je kunt doen als je
een ijzertekort hebt Als je last hebt van een ijzertekort, moet je het niet licht opvatten. Om je te helpen weten welke voedingsmiddelen ijzer bevatten, hebben we in dit gedeelte de belangrijkste ijzerrijke voedingsmiddelen op een rijtje gezet. Deze kunnen je helpen je ijzergehalte op natuurlijke wijze in evenwicht te brengen.
Lees dit gedeelte zorgvuldig, want het vertelt je hoeveel ijzer iemand dagelijks nodig heeft, welke behandelingsmogelijkheden er voor ijzertekort bestaan en hoe lang een eventuele behandeling kan duren.
Hoe lang duurt de behandeling van ijzertekort?
De duur van de behandeling hangt van veel verschillende factoren af. Enerzijds kan een behandeling maar een paar maanden duren als ze vroeg begint en er geen andere ziekte is, anderzijds kan een behandeling langer duren dan gewenst. Het hangt allemaal af van je individuele situatie en je medische voorgeschiedenis.
Welke behandelingsmogelijkheden zijn er?
Als je door je arts positief getest bent op ijzertekort, zijn er verschillende vormen van behandeling, afhankelijk van de oorzaak en het stadium van het ijzertekort. Mogelijke behandelingen zijn onder andere
- IJzersupplementen: Deze worden apart of via de mond met voedsel ingenomen. Dit is de meest voorkomende vorm van behandeling. Van behandeling met ijzerpillen, ook wel “oraal ijzer” genoemd, wordt gezegd dat ze de ijzerbalans in 3 tot 6 maanden reguleren. Deze methode is vooral populair tijdens de zwangerschap. Afhankelijk van de patiënt kunnen de pillen bijwerkingen hebben of geen effect vertonen. (12, 28, 29)
- IJzertherapie of intraveneuze ijzersuppletie: Als pillen alleen niet voldoende zijn, kan je arts ijzertherapie voorschrijven. In dit geval wordt ijzer via een bloedvat in het bloed getransporteerd. Deze vorm van behandeling heeft het voordeel dat de ijzerbalans al na een paar infusen in evenwicht is. Deze behandelmethode is vooral populair bij mensen die een reeds bestaande medische conditie hebben. Bijwerkingen zoals overgeven of hoofdpijn verdwijnen meestal na een paar dagen. (12, 28, 29)
- Bloedtransfusie: Deze behandelmethode wordt gebruikt bij zeer vergevorderde ijzertekort-anemie. Het wordt gebruikt omdat het leidt tot een snel evenwicht van het ijzergehalte. Het moet echter kritisch bekeken worden en mag alleen gebruikt worden als alle andere mogelijkheden gefaald hebben. Bovendien mag deze methode alleen gebruikt worden bij patiënten bij wie ijzertekort anemie in een levensbedreigend stadium is. (12, 28)
- Veranderingen in levensstijl: Om je te helpen het ijzergehalte te bereiken dat je nodig hebt, kan je arts je ook een verandering in je eet- en leefgewoonten aanraden. (12)
- ESA (Erythropoiesis Stimulerende Middelen): ESA is een speciale vorm van behandeling voor ijzertekort. Het wordt vaak gebruikt in combinatie met ijzertherapie of intraveneuze ijzerbehandeling. Dit zijn speciale medicijnen die de aanmaak van rode bloedcellen verhogen. Deze behandeling wordt vaak gebruikt bij mensen met chronische nierproblemen. (12)
Als de diagnose ijzertekort bij je gesteld wordt, moet je arts de oorzaak tot op de bodem uitzoeken. Het kan zijn dat de oorzaak van het ijzertekort niet in de voeding ligt, maar in een andere ziekte, zoals een kwaadaardig maag-darm zweer. (28)
Welke behandelingsmethode voor jou het meest waarschijnlijk werkt, hangt van verschillende factoren af. Afhankelijk van het stadium van ijzertekort, eventuele reeds bestaande aandoeningen, levensfasen of levensgewoonten, kan een van deze methoden het beste bij je passen. Vraag je arts hiernaar.
Hoeveel ijzer heeft het lichaam nodig?
Om je een idee te geven van hoeveel ijzer je lichaam elke dag nodig heeft, hebben we een tabel opgesteld met de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid ijzer. De tabel is gebaseerd op de richtlijnen van het Amerikaans Instituut voor Volksgezondheid en geeft de hoeveelheid in milligrammen.
| Levenssituatie | Leeftijd | IJzer nodig in milligrammen (mg) |
|---|---|---|
| Pasgeboren | 0 tot 6 maanden | 0.27 mg (7) |
| Baby | 7 tot 12 maanden | 11 mg (7) |
| Peuter | 1 tot 3 jaar | 7 mg (7) |
| Kind | 4 tot 13 jaar | 8 tot 10 mg (7) |
| Adolescente jongens | 14 tot 18 jaar | 11 mg (7) |
| Adolescente meisjes | 14 tot 18 jaar | 15 mg (7) |
| Volwassen man | 19 tot 50 jaar | 8 mg (7) |
| Volwassen Frau | 19 tot 50 jaar | 18 mg (7) |
| Volwassenen en gepensioneerden | 50 jaar of ouder | 8 mg (7) |
| Zwangere vrouwen | Zwangere leeftijd | 27 mg (7) |
| Zogende moeders | Zwangere leeftijd | hx 9 tot 10 mg (7) |
Het Amerikaanse Institute of National Health stelt de bovengrens voor de dagelijkse ijzerconsumptie op 40 mg voor kinderen tot 13 jaar en op 45 mg voor adolescenten van 13 jaar en ouder en volwassenen. (7)
Welke voedingsmiddelen bevatten ijzer?
IJzer kun je van nature in voedsel vinden of kunstmatig toevoegen. Om je te helpen weten welke voedingsmiddelen bijzonder rijk aan ijzer zijn, hebben we een lijst samengesteld van de voedingsmiddelen die het rijkst aan ijzer zijn. (7, 13)
- Peulvruchten zoals rode en witte bonen, linzen en erwten
- donkere bladgroenten zoals spinazie
- IJzerrijke granen, brood en pasta
- Vis en zeevruchten
- Mager of rood vlees, varkensvlees en gevogelte
- Noten en wat gedroogde vruchten zoals sultana’s, abrikozen of dadels
IJzer kun je in voedsel vinden als haem-ijzer of niet-haem-ijzer – beide soorten komen voor in vlees, vis en gevogelte. Het lichaam accepteert heemijzer niet, maar het is beter dan non-heemijzer. Dierlijke eiwitten en ascorbinezuur bevorderen het proces van ijzeropname. Deze worden ook gevonden in vlees, vis en gevogelte. (7, 13, 30)
Het lichaam neemt ijzer beter op uit vlees dan uit welk ander voedsel ook.
Voedingsmiddelen met fytinezuur, soja-eiwit, calcium en polyfenolen kunnen de ijzeropname remmen. Deze kun je vinden in plantaardige producten, groenten, fruit of zuivelproducten. Bier en wijn hebben echter een zeer positief effect en verminderen de kans op het ontstaan van ijzertekort. (30)
Niet-heemijzer wordt vooral gevonden in plantaardige producten en met ijzer verrijkte voedingsmiddelen. Non-haem ijzer wordt beter door het lichaam opgenomen als het samen met vlees, vis, gevogelte en vitamine C-bevattende voedingsmiddelen wordt ingenomen. Vegetariërs moeten daarom meer ijzerrijke plantaardige voedingsmiddelen eten om dezelfde hoeveelheid ijzer op te nemen als mensen die vlees eten, want ijzer wordt het best opgenomen uit vlees, vis en gevogelte. (7, 13, 30)
Hoe kan ijzertekort voorkomen worden?
Er zijn verschillende mogelijkheden om ijzertekort te voorkomen. Enerzijds kunnen voedingsmiddelen die vitamine C bevatten het lichaam helpen ijzer uit voedsel op te nemen. Aan de andere kant kunnen je eetgewoonten het proces tegenwerken. (7, 11) Hieronder staat een lijst van voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitamine C en die je lichaam kunnen helpen ijzer op te nemen.
- Bladgroenten
- Broccoli
- Aardbeien
- Grapefruit
- Kiwi
- Mandarijnen
- Meloenen
- Sinaasappels
- Pepers
- Tomaten
Mensen die graag veel thee of koffie drinken wordt aangeraden een of twee kopjes minder per dag te drinken. Koffie en thee bevatten looistoffen die zich aan ijzer binden en verhinderen dat het in de darmen wordt opgenomen. (11)
Conclusie
Samenvattend kan gesteld worden dat ijzertekort beslist niet onbehandeld mag blijven. De gevolgen kunnen fataal zijn. IJzer is verantwoordelijk voor de aanmaak van hemoglobine en myoglobine, dat de organen en spieren van zuurstof voorziet. Je kunt een mogelijk ijzertekort en daarmee gepaard gaande problemen of ziekten tegengaan door een ijzerrijke en evenwichtige voeding te gebruiken.
Een teveel aan ijzer kan echter ook fatale gevolgen hebben. Je kunt het beste een bloedtest met je arts afspreken om er zeker van te zijn dat je ijzergehalte in het normale bereik is. Koffie en thee in overmaat kunnen de opname van ijzer door het lichaam verhinderen. Bier en wijn, daarentegen, kunnen een mogelijk ijzertekort tegengaan.
Beeldbron: 123rf / 143685672
Referenties (30)
1.
Camaschella C. Iron-Deficiency Anemia. N Engl J Med. 2015 Jul 30;373(5):485-6. doi: 10.1056/NEJMc1507104. PMID: 26222573.
Bron
2.
Chaparro CM, Suchdev PS. Anemia epidemiology, pathophysiology, and etiology in low- and middle-income countries. Ann N Y Acad Sci. 2019 Aug;1450(1):15-31. doi: 10.1111/nyas.14092. Epub 2019 Apr 22. PMID: 31008520; PMCID: PMC6697587.https://doi.org/10.1111/nyas.14092
Bron
3.
Turner J, Parsi M, Badireddy M. Anemia. [Updated 2020 Sep 10]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2020 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK499994/?report=classic
Bron
4.
Miller J. L. (2013). Iron deficiency anemia: a common and curable disease. Cold Spring Harbor perspectives in medicine, 3(7), a011866. https://doi.org/10.1101/cshperspect.a011866
Bron
5.
Ahmed, M. H., Ghatge, M. S., & Safo, M. K. (2020). Hemoglobin: Structure, Function and Allostery. Sub-cellular biochemistry, 94, 345–382. https://doi.org/10.1007/978-3-030-41769-7_14
Bron
6.
Hanif N, Anwer F. Chronic Iron Deficiency. [Updated 2020 Aug 16]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2020 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560876/
Bron
7.
US Department of Health & Human Services. NIH, National Institutes of Health, Office of Dietry Supplements. Strengthening Knowledge and Understanding of Dietary Supplements. [December 10, 2019] Iron. Fact Sheet for Consumers.
Bron
8.
Abbaspour, N., Hurrell, R., & Kelishadi, R. (2014). Review on iron and its importance for human health. Journal of research in medical sciences : the official journal of Isfahan University of Medical Sciences, 19(2), 164–174.
Bron
9.
Miller J. L. (2013). Iron deficiency anemia: a common and curable disease. Cold Spring Harbor perspectives in medicine, 3(7), a011866. https://doi.org/10.1101/cshperspect.a011866
Bron
10.
Warner MJ, Kamran MT. Iron Deficiency Anemia. [Updated 2020 Aug 10]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2020 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK448065/
Bron
11.
Victoria State Government, Department of Health & Human Services. Better Health Channel. Iron deficiency - adults. Last updated: February 2020
Bron
12.
U.S. Department of Health & Human Services. NIH. National Institutes of Health. National Heart, Lung and Blood Institute. Iron Deficiency Anemia.
Bron
13.
Mayo Foundation for Medical Education and Research (MFMER), Mayo Clinic. Patient Care & Health Information. Diseases & Conditions. Iron Deficiency Anemia.
Bron
14.
Hanif N, Anwer F. Chronic Iron Deficiency. [Updated 2020 Aug 16]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2020 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560876/
Bron
15.
Harvard Health Publishing. Harvard Medical School. Trusted advice for a healthier life. March 2019. Iron Deficiency, What it is.
Bron
16.
Cleveland Clinic medical professional on 04/06/2020. Cleveland Clinic. Diseases & Conditions. Anemia.
Bron
17.
Mansur A, Castillo PR, Rocha Cabrero F, et al. Restless Leg Syndrome. [Updated 2020 Oct 23]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2020 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK430878/
Bron
18.
Cappellini MD, Musallam KM, Taher AT. Iron deficiency anaemia revisited. J Intern Med. 2020 Feb;287(2):153-170. doi: 10.1111/joim.13004. Epub 2019 Nov 12. PMID: 31665543.
Bron
19.
Aigner, E., Feldman, A., & Datz, C. (2014). Obesity as an emerging risk factor for iron deficiency. Nutrients, 6(9), 3587–3600. https://doi.org/10.3390/nu6093587
Bron
20.
Soppi E. T. (2018). Iron deficiency without anemia - a clinical challenge. Clinical case reports, 6(6), 1082–1086. https://doi.org/10.1002/ccr3.1529
Bron
21.
Victoria State Government, Department of Health & Human Services. Better Health Channel. Anaemia. Last updated: February 2019
Bron
22.
Naigamwalla DZ, Webb JA, Giger U. Iron deficiency anemia. Can Vet J. 2012 Mar;53(3):250-6. PMID: 22942439; PMCID: PMC3280776.
Bron
23.
Zhang, X., Zhang, D., Sun, W., & Wang, T. (2019). The Adaptive Mechanism of Plants to Iron Deficiency via Iron Uptake, Transport, and Homeostasis. International journal of molecular sciences, 20(10), 2424. https://doi.org/10.3390/ijms20102424
Bron
24.
Busti, F., Marchi, G., Ugolini, S., Castagna, A., & Girelli, D. (2018). Anemia and Iron Deficiency in Cancer Patients: Role of Iron Replacement Therapy. Pharmaceuticals (Basel, Switzerland), 11(4), 94. https://doi.org/10.3390/ph11040094
Bron
25.
World Health Organization. WHO guidance helps detect iron deficiency and protect brain development. 20 April 2020
Bron
26.
Sheftel, A. D., Mason, A. B., & Ponka, P. (2012). The long history of iron in the Universe and in health and disease. Biochimica et biophysica acta, 1820(3), 161–187. https://doi.org/10.1016/j.bbagen.2011.08.002
Bron
27.
Chung M, Chan JA, Moorthy D, et al. Biomarkers for Assessing and Managing Iron Deficiency Anemia in Late-Stage Chronic Kidney Disease: Future Research Needs: Identification of Future Research Needs From Comparative Effectiveness Review No. 83 [Internet]. Rockville (MD): Agency for Healthcare Research and Quality (US); 2013 Jan. (Future Research Needs Papers, No. 33.) Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK143610/?report=classic
Bron
28.
Jimenez, K., Kulnigg-Dabsch, S., & Gasche, C. (2015). Management of Iron Deficiency Anemia. Gastroenterology & hepatology, 11(4), 241–250.
Bron
29.
Johnson-Wimbley, T. D., & Graham, D. Y. (2011). Diagnosis and management of iron deficiency anemia in the 21st century. Therapeutic advances in gastroenterology, 4(3), 177–184. https://doi.org/10.1177/1756283X11398736
Bron
30.
Beck, K. L., Conlon, C. A., Kruger, R., & Coad, J. (2014). Dietary determinants of and possible solutions to iron deficiency for young women living in industrialized countries: a review. Nutrients, 6(9), 3747–3776. https://doi.org/10.3390/nu6093747
Bron
