Kalium te hoog: De beste tips & trucs tegen een te hoog kaliumgehalte

Als de kaliumspiegel verhoogd is, wordt er te veel kalium uit de cellen in het bloed overgebracht. Bij een normale nierfunctie komt zo’n geval zelden voor. Een verhoogde kaliumspiegel wordt vaak ontdekt door een bloedtest en minder vaak door acute symptomen. Deze verhoging wordt ook wel hyperkaliëmie genoemd. Een te hoge kaliumspiegel kan een medisch noodgeval worden.

De belangrijkste feiten in het kort

• Kalium is een essentieel element in het menselijk lichaam. Samen met natrium en chloride vormt het de groep van de belangrijkste elektrolyten. Deze hebben veel verschillende taken in het lichaam.
• Kalium komt voor in bijna alle voedingsmiddelen. Fruit is bijzonder rijk aan kalium; vooral bananen en gedroogd fruit bevatten grote hoeveelheden.
• Mogelijke symptomen van een verhoogde kaliumspiegel zijn darmobstructie of verlamming. Deze moeten snel behandeld worden, anders kan een medische noodsituatie het gevolg zijn.

Definitie: Wat is kalium?

Kalium is de belangrijkste elektrolyt in de cellen van het lichaam. Het vervult belangrijke taken, zoals het regelen van de waterhuishouding of het overbrengen van prikkels in de zenuwbanen. Kalium werkt ook als een co-factor voor bepaalde enzymen die onder andere verantwoordelijk zijn voor de eiwitsynthese, d.w.z. de opbouw van lichaamsstructuren.

Kalium is ook verantwoordelijk voor het handhaven van de osmotische druk, d.w.z. voor het transport en de overdracht van voedingsstoffen in de cellen. (1) Het zuur-base evenwicht wordt ook geregeld door kalium. Het mineraal regelt dus de pH waarde in het lichaam.

Achtergrond: Wat je moet weten over het kaliumgehalte

Kalium te hoog: De beste tips & trucs voor een evenwichtige kaliumspiegel

Als je merkt dat je kaliumspiegel te hoog is, raden we je een paar tips & trucs aan die kunnen helpen het te verlagen. Ze berusten hoofdzakelijk op een gevarieerde voeding of gaan, in dringende gevallen, ook gepaard met medicijnen.

Het kaliumgehalte verlagen via de voeding

Een evenwichtige voeding volgen

Er zijn enkele voedingsmiddelen die van nature kaliumarm zijn. (9) Ze verlagen dus niet noodzakelijk het kaliumgehalte, maar verminderen alleen de opname. Als je je kaliumgehalte wilt verlagen, moet je voedingsmiddelen vermijden die veel kalium bevatten. Deze omvatten

• Fruit: bananen, abrikozen, dadels, gedroogd fruit, vruchtensappen
• Groenten: aardappelen, champignons, linzen, kikkererwten, groentesappen
• Andere: cacao, chocolade, noten

Aan de andere kant hebben veel voedingsmiddelen die een bewerking hebben ondergaan de neiging laag in kalium te zijn. Overweeg deze voedingsmiddelen in het dieet als je hyperkaliëmie hebt

• Brood en pasta: hoe lichter, hoe minder kalium
• Rijst: witte rijst bevat weinig kalium
• Pasta: door de bewerking bevat het weinig kalium

Als je geen symptomen hebt van een verhoogde kaliumspiegel, is een evenwichtige voeding het beste. Op deze manier wordt er noch te veel, noch te weinig kalium opgenomen.

Verander de manier waarop voedsel bereid wordt

Je kunt soms grote hoeveelheden kalium in je dieet besparen door de manier waarop voedsel gewoonlijk bereid wordt te veranderen. (10, 11)

Hier zijn wat tips:

• Groenten: week groenten voor het koken ongeveer 2 uur in water. Dit onttrekt kalium aan de groenten. Zorg er dan voor dat je het water ververst bij het bereiden van bijvoorbeeld aardappelen.
• Schil groenten: Er zit een zekere hoeveelheid kalium in de schil. Een nog groter voordeel van geschilde groenten is het velvrije oppervlak. Zo kan er tijdens het koken meer kalium ontsnappen.
• Vergroot de oppervlakte: Door ze in dunne plakjes te snijden, vergroten ze het oppervlak waar de afgifte van kalium plaatsvindt. Een ander voordeel is de kortere bereidingstijd
• Vermijd zoutvervangers: In veel bewerkte voedingsmiddelen wordt zout vervangen door kaliumchloride. Een blik op de ingrediëntenlijst kan dus helpen. Kruidenmengsels zonder zout zijn aan te bevelen bij een kaliumarm dieet.

Als ze deze gemakkelijk uit te voeren tips ter harte nemen, dan kan het kaliumgehalte in hun bloed dalen. Als je echter een ernstiger ziekte hebt, zul je zelden aan medicijngebruik kunnen ontkomen.

Verlaag de kaliumspiegel met medicijnen

Er zijn verschillende medicijnen op de markt die de kaliumspiegel zouden moeten verlagen. (12, 13, 14) Het is absoluut noodzakelijk een arts te raadplegen voordat je medicijnen gebruikt. Dit is de enige manier om de medicijnen individueel aan te passen.

Hyperkaliëmie komt vaak voor bij patiënten die al medicijnen gebruiken voor hartritmestoornissen, hoge bloeddruk of nierziekte. De verhoogde kaliumspiegel is niet zelden de bijwerking van deze medicijnen. Dit maakt het des te belangrijker om af te stemmen met preparaten die al voorgeschreven zijn.

Conclusie

Samenvattend kan gezegd worden dat een verhoogde kaliumspiegel zelden gepaard gaat met ernstige symptomen. Meestal wordt bij een routinecontrole een licht verhoogd kaliumgehalte vastgesteld. Toch moet deze aandoening, die vooral als bijwerking van medicijnen kan optreden, ernstig genomen worden. Want achter de symptomen kunnen ernstiger ziekten schuilgaan. Het is daarom belangrijk om een meer gedetailleerd onderzoek uit te voeren als er symptomen optreden.

Als het teveel aan kalium eenmaal herkend is, zijn er verschillende therapeutische benaderingen. Het is vaak voldoende om het dieet aan te passen en zo negatieve gevolgen uit te sluiten. Zo nodig kan het raadzaam zijn voedingsmiddelen te vermijden die bijzonder rijk zijn aan kalium. Als je echter altijd evenwichtig en gevarieerd eet, zijn er weinig andere redenen voor een verhoogd elektrolytengehalte dan een onderliggende ziekte.

Beeldbron: Tatjana Baibakova/123rf