Laatst bijgewerkt: 15-08-2021

Kraanwater uit de kraan is uit – althans voor sommige mensen. Omdat ze alkalisch water consumeren. Of het nu sporters zijn, zwangere vrouwen of zelfs mensen met gezondheidsproblemen: Ze zien allemaal een voordeel in het consumeren van water dat een hogere pH waarde heeft.

Wat precies de trend is en of alkalisch water echt zoveel beter is dan het goede oude (en vooral goedkope) water uit de kraan, wordt in dit artikel verduidelijkt. We richten ons op de verschillende werkingswijzen en doelgroepen van alkalisch water en willen vooral duidelijkheid bieden over dit onderwerp.




De belangrijkste feiten in het kort

  • Alkalisch water heeft een pH waarde van minder dan 7 en is dus alkalisch. Er wordt gezegd dat het vele positieve effecten op de gezondheid heeft.
  • Helaas is er heel weinig wetenschappelijk bewijs over dit onderwerp en het is ook erg controversieel.
  • Voor sommige groepen mensen wijzen de gegevens op positieve effecten van alkalisch water.

Alkalisch water: Wat je moet weten

Dit artikel is bedoeld om duidelijkheid te verschaffen over het onderwerp alkalisch water. Er worden veel beweringen gedaan over de positieve effecten van alkalisch water, maar de meeste daarvan zijn weinig op wetenschappelijke feiten gebaseerd.

We streven er vooral naar via wetenschappelijk bewijs uit te zoeken wat alkalisch water voor het lichaam kan doen, voor welke doelgroep (als die er is) het geschikt is om in te nemen en wat de mogelijke nadelen zijn.

Wat is alkalisch water?

Leidingwater heeft een pH waarde van ongeveer 7-8, wat het neutraal maakt. Er wordt echter gezegd dat leidingwater, vooral in combinatie met zure voedingsmiddelen, tot oververzuring van het lichaam kan leiden. Hier komt de consumptie van alkalisch water om de hoek kijken.

De pH waarde van leidingwater kan tot ongeveer 9 verhoogd worden door bepaalde stoffen toe te voegen of door dure ionisatie-apparaten te gebruiken. Het water wordt zo basisch (of alkalisch).

Alkalisch water wordt verondersteld te zijn als “gewoon” water – alleen beter. (Image source: Steve Johnson / Unsplash)

Door het drinken van alkalisch water wordt het zuur-base evenwicht in het lichaam geacht tot stand te komen en hyperaciditeit te voorkomen. Dit wordt verondersteld te gebeuren volgens het principe dat zuur geneutraliseerd kan worden door een base.

Waarom zou men alkalisch water consumeren?

Alkalisch water wordt verondersteld hyperaciditeit te voorkomen of te behandelen. Zo’n oververzuring van het lichaam heeft vele symptomen. Deze omvatten bijvoorbeeld

  • Vermoeidheid
  • slap bindweefsel
  • Verlies van eetlust
  • overbelaste spieren
  • bleke huid (1).

Afhankelijk van de ernst van de oververzuring kan ze een negatief effect hebben op de organen, wat verdere ziekten in de hand werkt. Liefhebbers van alkalisch water willen dit tegengaan. Een ongezond dieet en gebrek aan lichaamsbeweging kunnen zo’n hyperaciditeit in het lichaam veroorzaken. Met de toename van basische voedingsmiddelen moet het zuur-base evenwicht hersteld worden.

Alkalisch water kan bijzonder heilzaam zijn voor sporters. (Image source: Element5 Digital / Unsplash)

Er zijn echter nauwelijks wetenschappelijke studies die de voordelen van meer alkalisch water dan leidingwater bewijzen. Bestaande studies die spreken voor de consumptie van alkalisch water zijn tot nu toe óf te klein, óf de studie werd betaald door fabrikanten van alkalisch water en is dus niet erg overtuigend. (2, 3)

Er zijn echter studies die een positief effect van alkalische voeding hebben onderzocht op atleten en mensen met bepaalde spijsverteringsziekten. Hierover later meer (1, 6, 7).

Kan het innemen van alkalisch water ongezond zijn?

De studies over de negatieve effecten van het drinken van alkalisch water zijn ook niet erg goed.
Regelmatige inname van alkalisch water over een lange periode kan de groei verstoren.

Wat wel bewezen is, is dat te veel alkalisch water ook heel slecht kan zijn. In 2013 was er een incident waarbij per ongeluk sterk alkalisch natriumhydroxide in de drinkwaterleidingen van een stad in Noordrijn-Westfalen terechtkwam. Sommige mensen die met het water in aanraking waren gekomen, liepen ernstige chemische brandwonden op (4).

Het moet echter gezegd worden dat dit water veel alkalischer is dan het water waar we het hier over hebben. Niettemin is dit voorval een voorbeeld van de categorie “de dosis maakt het vergif”. Alkalisch water moet daarom met voorzichtigheid genomen worden. Een onderzoek bij ratten om het effect van alkalisch water op het mondslijmvlies te testen, wees uit dat langdurige consumptie van alkalisch water mogelijk tot groeistoornissen kan leiden (5). Maar omdat dit niet het doel van de studie was, werden hiertoe geen afdoende verdere proeven genomen.

Voor wie kan de inname van alkalisch water heilzaam zijn?

Zoals dit artikel al aangaf, is de consumptie van alkalisch water niet nodig of zelfs gevaarlijk voor de doorsnee mens. Maar sommige studies hebben ook aangetoond dat er mensen zijn die beslist baat kunnen hebben bij alkalisch water of een alkalisch dieet.

Ziekte Bevindingen
Mensen met b.v. gastritis Verschillende studies keken naar focusgroepen die een specifieke spijsverteringsziekte hebben, zoals gastritis. Door alkalisch water te nemen in tegenstelling tot gewoon leidingwater, werd een afname van slechte bacteriën gezien (6).
Atleten:innen Sommige studies vonden een positieve correlatie tussen het innemen van alkalisch water en rehydratie na inspanning. Het alkalische water werd steeds vergeleken met in de handel verkrijgbaar drinkwater (2, 7). Helaas zijn deze studies allemaal erg klein of te kort om echt alkalisch water boven leidingwater aan te bevelen.

Het devies hier is: raadpleeg een arts en bespreek het van tevoren.

Welke alternatieven zijn er voor alkalisch water

In plaats van duur water te kopen, dat in het ergste geval nog steeds schadelijk is voor de gezondheid, kun je je lichaam op andere manieren goed doen en het zuur-base evenwicht herstellen. Deze omvatten

  • een gezonde voeding met veel fruit, groenten en vezels
  • genoeg drinken (“gewoon” kraanwater is voldoende)
  • hoogwaardige voedingssupplementen (bespreken met een arts)

Als je denkt dat je zuur-base evenwicht niet in orde is, moet je een arts raadplegen. Te veel alkalisch voedsel in je eentje innemen over een lange periode kan mogelijk gevaarlijk zijn. Het motto hier is: Voorzichtigheid is beter dan toegeeflijkheid.

Conclusie

Studies tonen aan dat alkalisch water nog steeds erg omstreden is. Sommige kleine studies tonen wel voordelen aan voor bepaalde groepen mensen, zoals atleten of mensen die last hebben van spijsverteringsproblemen. Voor de gemiddelde consument stelt alkalisch water eerder niets voor. De gegevens ondersteunen niet de gedachte dat alkalisch water heilzaam is.

Bovendien is het erg duur om de apparatuur te kopen om het te maken, en de gebottelde versies in de winkel zijn ook veel duurder dan leidingwater of “gewoon” flessenwater. Als je iets goeds voor je lichaam wilt doen, moet je liever veel fruit, groenten en vezels eten en meer bewegen. Als je vermoedt dat je aan hyperaciditeit lijdt, moet je beslist een arts raadplegen en niet op eigen houtje handelen.

Foto bron: 128766470/ 123rf

Referenties (7)

1. Liebscher, Bracht. "Übersäuerung (Azidose) — Ursachen, Symptome, Behandlung".
Bron

2. Weidman, J., R. E. Holsworth, Jr., B. Brossman, D. J. Cho, J. St Cyr, and G. Fridman. 2016. ‚Effect of electrolyzed high-pH alkaline water on blood viscosity in healthy adults‘, J Int Soc Sports Nutr, 13: 45.
Bron

3. Fenton, T. R., and T. Huang. 2016. ‚Systematic review of the association between dietary acid load, alkaline water and cancer‘, BMJ Open, 6: e010438.
Bron

4. Lendowski u.a. (2015) Lendowski, L., H. Farber, A. Holy, A. Darius, B. Ehrich, C. Wippermann, B. Kufner, and M. Exner. 2015. ‚Accidental contamination of a German town’s drinking water with sodium hydroxide‘, Int J Hyg Environ Health, 218: 366-9.
Bron

5. Merne ME, Syrjänen KJ, Syrjänen SM. Systemic and local effects of long-term exposure to alkaline drinking water in rats. Int J Exp Pathol. 2001 Aug;82(4):213-9. doi: 10.1111/j.1365-2613.2001.iep0082-0213-x. PMID: 11493345; PMCID: PMC2517712.
Bron

6. 1493345; PMCID: PMC2517712. Chaves JR, de Souza CRT, Modesto AAC, Moreira FC, Teixeira EB, Sarraf JS, Allen TSR, Araújo TMT, Khayat AS. Effects of alkaline water intake on gastritis and miRNA expression (miR-7, miR-155, miR-135b and miR-29c). Am J Transl Res. 2020 Jul 15;12(7):4043-4050. PMID: 32774757; PMCID: PMC7407731.
Bron

7. Chycki J, Zając T, Maszczyk A, Kurylas A. The effect of mineral-based alkaline water on hydration status and the metabolic response to short-term anaerobic exercise. Biol Sport. 2017 Sep;34(3):255-261. doi: 10.5114/biolsport.2017.66003. Epub 2017 Feb 19. PMID: 29158619; PMCID: PMC5676322.
Bron

Waarom kun je me vertrouwen?

Fachartikel
Liebscher, Bracht. "Übersäuerung (Azidose) — Ursachen, Symptome, Behandlung".
Ga naar bron
Wissenschaftliche Studie
Weidman, J., R. E. Holsworth, Jr., B. Brossman, D. J. Cho, J. St Cyr, and G. Fridman. 2016. ‚Effect of electrolyzed high-pH alkaline water on blood viscosity in healthy adults‘, J Int Soc Sports Nutr, 13: 45.
Ga naar bron
Wissenschaftlicher Review
Fenton, T. R., and T. Huang. 2016. ‚Systematic review of the association between dietary acid load, alkaline water and cancer‘, BMJ Open, 6: e010438.
Ga naar bron
Case Report
Lendowski u.a. (2015) Lendowski, L., H. Farber, A. Holy, A. Darius, B. Ehrich, C. Wippermann, B. Kufner, and M. Exner. 2015. ‚Accidental contamination of a German town’s drinking water with sodium hydroxide‘, Int J Hyg Environ Health, 218: 366-9.
Ga naar bron
Wissenschaftliche Studie
Merne ME, Syrjänen KJ, Syrjänen SM. Systemic and local effects of long-term exposure to alkaline drinking water in rats. Int J Exp Pathol. 2001 Aug;82(4):213-9. doi: 10.1111/j.1365-2613.2001.iep0082-0213-x. PMID: 11493345; PMCID: PMC2517712.
Ga naar bron
Wissenschaftliche Studie
1493345; PMCID: PMC2517712. Chaves JR, de Souza CRT, Modesto AAC, Moreira FC, Teixeira EB, Sarraf JS, Allen TSR, Araújo TMT, Khayat AS. Effects of alkaline water intake on gastritis and miRNA expression (miR-7, miR-155, miR-135b and miR-29c). Am J Transl Res. 2020 Jul 15;12(7):4043-4050. PMID: 32774757; PMCID: PMC7407731.
Ga naar bron
Wissenschaftliche Studie
Chycki J, Zając T, Maszczyk A, Kurylas A. The effect of mineral-based alkaline water on hydration status and the metabolic response to short-term anaerobic exercise. Biol Sport. 2017 Sep;34(3):255-261. doi: 10.5114/biolsport.2017.66003. Epub 2017 Feb 19. PMID: 29158619; PMCID: PMC5676322.
Ga naar bron
Recensies