Laatst bijgewerkt: 16-08-2021

Glutenvrij, koolhydraatarm, rijk aan vezels en eiwitten – klinkt als de droom van een perfect voedingsmiddel? Dat is het niet – het product dat de genoemde eigenschappen brengt is kokosmeel. En dit alternatief voor het gewone graanmeel is al verkrijgbaar op bijna elk schap in de supermarkt en ook in de verschillende drogisterijen.

Kokosmeel kan in talloze recepten gebruikt worden, en de sterke voedingswaarden kunnen het lichaam geheel ongemerkt helpen om een hoger prestatieniveau en een sterker immuunsysteem te bereiken. In deze gids willen we je laten zien wat belangrijk is aan kokosmeel en wat het kan doen.




De belangrijkste feiten in het kort

  • Kokosmeel wordt gemaakt van het vruchtvlees van de kokosnoot. Het vruchtvlees wordt gedroogd en daarna geperst en ontolied. Het geperste product wordt dan gemalen. Als het vruchtvlees tijdens het drogen uitgedroogd wordt, behoudt het de zoete smaak van kokos.
  • Dit alternatief voor graanmeel bevat aanzienlijk meer voedingsstoffen dan de verschillende graansoorten en het is wetenschappelijk bewezen dat het gezonder is dan graanmeel.
  • Normaal moet je veel betalen voor meel gemaakt van het vruchtvlees van de kokosnoot. Het is dus des te praktischer dat je het meel gemakkelijk zelf thuis kunt maken.

Achtergrond: Wat je moet weten over kokosmeel

Je ziet het steeds vaker in de schappen van supermarkten liggen en als je onderweg bent op de sociale media platforms kom je kokosmeel steeds vaker tegen – maar wat houdt kokosmeel eigenlijk in? In deze gids vind je alle antwoorden op de meest gestelde vragen over kokosmeel.

Wat is kokosmeel?

Kokosmeel komt steeds meer voor, maar is eigenlijk vrij onbekend. Juist daarom vragen veel mensen – waaronder enkele van onze redacteuren – zich af wat kokosmeel eigenlijk is als ze gaan winkelen. Met een gemiddelde prijs per kilo van ongeveer negen euro is kokosmeel relatief gezien een erg duur meel alternatief. Het is een meelvariant die gezond en gemakkelijk voor de spijsvertering schijnt te zijn.

Overal in de tropische gordel groeien kokosnoten aan bomen. (Image source: Unsplash / Nipanan Lifestyle)

Van kokosmeel wordt ook gezegd dat het mensen helpt gewicht te verliezen. Dit komt doordat deze meelsoort veel vezels en minder koolhydraten bevat. Kokosmeel wordt ingedeeld bij het zogenaamde notenmeel. In principe bestaat het uit het gedroogde vruchtvlees van de kokosnoot. Dit wordt dan ontvet en tot fijne bloem vermalen.

Door de sterke ontzouting is het meel vetarm en cholesterolvrij, maar – zoals reeds gezegd – zeer rijk aan vezels en ook aan proteïnen. Het gebruik van kokosmeel is daarom ook geschikt voor veel ziekten, zoals coeliakie of problemen met de bloedsuikerspiegel. Kokosmeel is ook heel veelzijdig en kan in de keuken op allerlei manieren gebruikt worden, of het nu gebruikt wordt om te bakken, als ingrediënt voor smeersels of sauzen, of gewoon over muesli gestrooid wordt bij het ontbijt. Aan de dagelijkse behoefte aan voedingsstoffen kan perfect en vooral super eenvoudig voldaan worden met kokosmeel. (1)

Hoe wordt kokosmeel gemaakt?

Kokosmeel wordt gemaakt van de pulp van de kokosnoot. Kokosnoten groeien aan bomen. Deze bomen dragen het hele jaar door vruchten. Een boom bereikt echter pas na ongeveer 15 jaar zijn volle vruchtbaarheid. Terwijl de boom volop vrucht draagt, kan hij tot 40 rijpe vruchten per jaar voortbrengen. Kokospalmen houden op vruchtbaar te zijn na ongeveer 80 jaar. Niettemin kunnen ze tot 120 jaar oud worden.

Leuk weetje: Kokosnoten worden vooral door apen geoogst.

Kokosnoten hebben een holle kern. Het witte vruchtvlees, dat nodig is om kokosmeel te maken, kun je hier omheen vinden. De pulp moet dan gedroogd worden voor de productie.

Behalve voor de bereiding van kokosmeel wordt gedroogd kokosvlees ook gebruikt voor margarine, kokosolie of kokosvet. Zoals zojuist gezegd, moet het vruchtvlees van de kokosnoot gedroogd worden om kokosmeel te verkrijgen. Het vruchtvlees kan op verschillende manieren gedroogd worden.

Als hij alleen gedehydrateerd wordt, d.w.z. het water wordt uit het vruchtvlees verwijderd, behoudt hij de oorspronkelijke kleur en ook de smaak van een kokosnoot die we kennen. De kokosnoot wordt niettemin droog. In een andere variant, het tegenovergestelde van uitdroging, wordt het water niet langzaam aan het vlees onttrokken, maar wordt de kokosnoot “echt” gedroogd. Dit proces gaat veel sneller, maar verandert zowel de smaak als het uiterlijk van de kokosnoot.

De kokosnoot heeft dan een geroosterde smaak. Beide variaties moeten snel gedaan worden en op vers fruit om schimmel te voorkomen. Als het vruchtvlees gedroogd is, ondergaat het een persproces. Het persen leidt tot een ont-olieing van het vlees. Het product dat overblijft na het persen wordt dan gemalen. Deze twee stappen kunnen het vet zo sterk verminderen dat het daalt tot een waarde onder de 15 procent. (2)

Hoe smaakt kokosmeel

? Kokosmeel van hoge kwaliteit is qua smaak nauwelijks van andere meelsoorten te onderscheiden. Niettemin smaakt het, omdat het van kokos gemaakt is, natuurlijk naar kokos, maar slechts lichtjes. In vergelijking met tarwemeel of de verschillende soorten volkorenmeel smaakt kokosmeel iets zoeter – maar is daarom perfect om mee te bakken.

Voor hartiger gerechten breng je gewoon sterk op smaak, en dan verdwijnt de zoete smaak van de kokosnoot.

Kokosmeel kan dus een echte allrounder zijn, niet alleen in gebruik maar ook in smaak. Dit betekent dat hij in elke keuken gebruikt kan worden. Zelfs de beste kok of bakker zal het verschil in smaak niet kunnen merken als het goed gedoseerd en gebruikt wordt. Het gebruik van kokosmeel om dit effect te bereiken vergt echter enige oefening.

Wat zijn de voedingswaarden van kokosmeel?

Kokosmeel is supergezond. Vooral omdat het weinig calorieën bevat en tegelijk veel eiwitten en vezels. Maar wat er precies in kokosmeel zit en welke voedingswaarden het precies bevat, vind je in de volgende tabel. Natuurlijk kunnen de voedingswaarden iets verschillen, afhankelijk van de fabrikant – in de tabel hebben we de gemiddelde waarden voor 100 g genoteerd. (3)

Voedingswaarde Gegevens per 100 g
Calorische waarde 1340 kJ
Calorieën 320 kcal
Calorische waarde 19 g
Koolhydraten / waarvan suiker 9 g / 8, 5 g
Vet 12 g
Voedingsvezels 51 g
Vitamine C 2 mg
IJzer 3,3 mg
Zink 2 mg
Magnesium 90 mg

Zoals de tabel laat zien, is kokosmeel een echt supervoedsel. Vergeleken met andere meelsoorten heeft het een uiterst laag caloriegehalte. Anders is alles bijzonder hoog en in grote hoeveelheden aanwezig. Als een gerecht verrijkt wordt met slechts een beetje kokosmeel, kan dit de dagelijkse vezelinname zo sterk verhogen dat er meer vezels opgenomen worden dan met andere voedingsmiddelen gedurende de dag zou kunnen gebeuren.

Kokosmeel vs. graanmeel – Wat is het verschil?

Om te beginnen kan direct gesteld worden dat – hoewel velen het betwijfelen – kokosmeel gezonder is dan meel van granen. Kokosmeel komt in het geding als alternatief voor graanmeel, vooral voor mensen die een dieet volgen. Het supervoedsel kan echter ook gebruikt worden voor mensen met ziekten van het maagdarmkanaal of glutenintolerantie. De basisdingen die kokosmeel onderscheiden van een grote verscheidenheid aan graanbloem zijn:

  • Kokosmeel is glutenvrij.
  • Het meel dat van het vruchtvlees van de kokosnoot gemaakt wordt, zit vol waardevolle vezels.
  • Bovendien bevat het veel eiwitten.
  • Kokosmeel is ook cholesterolvrij.
  • Het alternatief is laag in koolhydraten.
  • Bovendien heeft het een lage glykemische index. (4)

Het alternatief voor graanmeel biedt dus een aantal voordelen en kan ook in de dagelijkse voedselconsumptie worden opgenomen. Omdat het meel glutenvrij is, is het bijzonder geschikt voor gebruik door mensen met coeliakie of een gevoelig maagdarmkanaal.

We vinden gluten tegenwoordig in de meeste van onze gerechten, hoewel het eigenlijk absoluut niet bevorderlijk is voor onze gezondheid, en integendeel zelfs schadelijk kan zijn voor ons lichaam. Om het maag-darmkanaal te beschermen kan meel van de kokosnoot ook voor iedereen interessant zijn.

Bovendien is dit alternatief voor graanmeel laag in vet en calorieën. De resterende vetten die er nog in zitten bestaan voornamelijk uit middellange-keten vetzuren. Van deze is bekend dat ze door het lichaam gebruikt worden voor de energieproductie. Ze worden niet opgeslagen in de vorm van lichaamsvet en stimuleren bovendien de stofwisseling. Als gewichtsverlies gewenst is, kan kokosmeel ook een ondersteunend effect hebben.

Middellange keten vetzuren hebben in het lichaam een werking tegen virussen, bacteriën en schadelijke schimmels – iets wat de laatste tijd voor veel mensen nog belangrijker is geworden. Het hoge eiwitgehalte kan vooral interessant zijn voor sporters die spieren opbouwen. Het meel van de kokosnoot bevat alle acht belangrijke aminozuren. Gerechten waarin kokosmeel verwerkt is, kunnen dus langer vullen dan gerechten die met graanmeel verrijkt zijn, vanwege dit hoge aantal aminozuren.

Het hoge vezelgehalte veroorzaakt ook een langere verzadiging en bovendien ondersteunen vezels de spijsvertering, het binden van gifstoffen in het lichaam en het verlagen van het vetgehalte in het bloed. Tegenwoordig haalt bijna niemand meer het aanbevolen dagelijkse minimum aan voedingsvezels, en kokosmeel kan dit ook ondersteunen. Door deze vele voordelen heeft het meel alternatief nauwelijks invloed op de bloedsuikerspiegel.

Ondanks de vele voordelen die kokosmeel biedt, is het veel duurder dan graanmeel, met een gemiddelde prijs per kilo van ongeveer negen euro. Vanwege de hoge kosten is het meel niet geschikt voor dagelijks gebruik, maar het kan dienen als een gezondere optie om regelmatig te bakken of iets dergelijks. (1)

Hoe werkt kokosmeel in het lichaam en kan het nuttig zijn bij ziektes?

Zoals in het vorige antwoord vermeld, is kokosmeel glutenvrij, bijzonder rijk aan vezels en eiwitten, bevat het gezonde vetzuren en heeft het een laag gehalte aan koolhydraten. In principe kan gezegd worden dat kokosmeel de spijsvertering stimuleert en gemakkelijk is voor het maag-darmkanaal, vooral omdat het glutenvrij is.

Door het hoge eiwitgehalte is het ook nuttig voor de opbouw van spieren. Het hoge eiwitgehalte gecombineerd met het hoge vezelgehalte, dat bijna 60 procent van het meel uitmaakt, betekent dat met kokosmeel verrijkte maaltijden een bijzonder langdurig verzadigend effect hebben. Het bijzonder uitgesproken zwelvermogen van het gemalen vruchtvlees van de kokosnoot kan hier ook toe bijdragen. Het kan tot 60 procent van het water binden.

Kokosmeel kan vrij gemakkelijk en veel goedkoper gemaakt worden dan kant-en-klaar meel. (Image source: Unsplash / Louis Hansel)

Omdat de vetten die het bevat middellange-keten vetzuren zijn, stimuleert het meel van kokosvlees de stofwisseling en kan het ook een doorslaggevende rol spelen bij gewichtsverlies. Dit komt doordat middellange-keten vetzuren door het lichaam niet als lichaamsvet worden opgeslagen, maar gebruikt worden voor directe energieproductie.

Dit ondersteunt incidenteel de vetverbranding in het lichaam. Naast al deze toch al prachtige voordelen van kokosmeel ondersteunt het de natuurlijke regulering van het lichaam met al zijn vermogens en kan het het immuunsysteem ondersteunen in de strijd tegen virussen, bacteriën en schimmels. (5)

Kokosmeel kan ondersteuning bieden bij veel aandoeningen en het eten van voedsel mogelijk maken dat normaal gesproken bij de aandoening niet gegeten mag worden. Kokosmeel wordt bijvoorbeeld vooral gebruikt in de keuken van mensen die lijden aan coeliakie of andere ziekten in het maagdarmkanaal. Eveneens voor mensen die lijden aan glutenintolerantie of die andere voedingsmiddelen zoals granen en dergelijke niet kunnen verdragen.

Door de vele voedingsvezels kan het de bloeddruk stabiel houden en kan daarom ook gebruikt worden bij bloeddrukstoornissen. Zeker, kokosmeel wordt ook voor veel andere ziekten gebruikt – maar dit zijn de meest relevante. (6)

Het meel van het zoet smakende vruchtvlees van de kokosnoot kan niet alleen gebruikt worden bij bestaande ziekten. Door bepaalde verbindingen in het meel kan het ook ziekten voorkomen. Bovendien hebben de vele gezonde ingrediënten een versterkend effect op het immuunsysteem. De wisselwerking van deze twee punten betekent dat schadelijke virussen, bacteriën en schimmels gemakkelijker bestreden kunnen worden. (7)

Hoe kan ik zelf kokosmeel maken?

Omdat kokosmeel een echt verhoudingsgewijs duur product is, nemen steeds meer mensen hun toevlucht tot het zelf maken van het all-round alternatief voor meel. Zelf maken is geschikt voor iedereen, want het is absoluut niet moeilijk en kan in een handomdraai gedaan worden. Er zijn veel verschillende manieren om meel te maken. We hebben de twee eenvoudigste varianten uitgekozen en ze hieronder voor je op een rijtje gezet

  • Kokosmeel maken van geraspte kokos/ kokosvlokken
  • Maak kokosmeel van een verse kokosnoot

Onze eerste variant is echt super eenvoudig en ook betrekkelijk goedkoop. Hiervoor heb je eenvoudige kokosvlokken of -schilfers nodig. Je kunt deze in bijna elke supermarkt of drogist kopen. Naast je gekozen product heb je alleen een elektrische grinder nodig en dat is het.

Om het te maken doe je de raspen of vlokken gewoon in de molen en maal je ze tot je fijn meel krijgt. En dat is het! Daarna moet het product in de koelkast bewaard worden om schimmel te voorkomen. Als je met deze meelsoort bakt, zorg dan dat je voldoende vocht of eieren toevoegt, want deze meelsoort bindt water niet goed. (8)

In de eerste variant maken we het meel van een verse kokosnoot. Daartoe moet het vruchtvlees van de kokosnoot worden verwijderd en geraspt. Er zijn twee verschillende manieren om te drogen – de meest gebruikte is om de verse raspen te drogen. Daartoe worden de raspen uitgespreid op een bakplaat en gedurende ongeveer 8 uur gedroogd bij 57 graden.

Je kunt de ovendeur het beste op een kier laten staan, bv. met een houten lepel. Draai gedurende die tijd de raspen van tijd tot tijd om. De raspen kunnen dan gemalen worden zoals in de eerste variant. Als je de nodige middelen hebt, kun je de gedroogde raspen ook ontoliën. Ook dit eindproduct moet in de koelkast bewaard worden. (9)

Zoals je ziet is kokosmeel heel gemakkelijk zelf te maken, en het kost niet veel moeite. De bereiding is ook haalbaar voor niet-koks. Zelf meel maken is veel goedkoper dan het in de supermarkt of drogist kopen en is daarom bijzonder geschikt voor mensen die geen graanmeel willen gebruiken.

Hoe moet kokosmeel bewaard worden?

Kokosmeel bewaar je niet in de voorraadkamer of een kast zoals de meeste andere meelsoorten. Dit alternatief voor graanmeel moet in de koelkast bewaard worden. Het moet altijd uit de buurt van direct zonlicht en directe hitte bewaard worden om zijn potentie te behouden en schimmel te voorkomen. Na opening moet het meel altijd luchtdicht afgesloten worden. Ongeopende verpakkingen kunnen in kasten bewaard worden. (10)

Conclusie

In principe kan gezegd worden dat kokosmeel relatief erg duur is als het in de supermarkt of drogist gekocht wordt. Het is echter heel goedkoop om zelf te maken. Zelf meel maken of het kopen is de moeite waard, niet alleen voor mensen met een aandoening die het gebruik van conventioneel graanmeel niet toelaat, maar voor iedereen. Het meel van het vruchtvlees van de kokosnoot is uiterst gezond en kan ook ziekten voorkomen.

Een belangrijke factor, vinden we, is dat het naast versterking van het immuunsysteem ook een ander voordeel biedt voor iedereen, of het nu helpt bij de opbouw van spieren of de stofwisseling stimuleert en zo helpt bij het afvallen. Hoewel het wat oefening vergt om het meel juist te kunnen gebruiken en de juiste dosering voor recepten te vinden, is er nauwelijks verschil in de smaak van graanmeel. Een ander wezenlijk voordeel van het alternatieve meel is dat het aan bijna elk recept kan worden toegevoegd – of het nu hartig of zoet is – en het kan ook aan dranken als smoothies of sappen worden toegevoegd.

Beeldbron: Tijana Drndarski / 123rf

Referenties (10)

1. zentrum-der-gesundheit.de. Kokosmehl – cholesterinfrei und glutenfrei
Bron

2. konzelmanns.de. WER HAT DIE KOKOSNUSS GEKLAUT?
Bron

3. fddb.info. Kokosmehl
Bron

4. forschung-und-wissen.de. Ist Kokosmehl wirklich eine gesunde Alternative?
Bron

5. kokosmehl.info. Kokosmehl Wirkung
Bron

6. codecheck.info. Kokosmehl: Nicht nur gesund für Deinen Darm
Bron

7. lebepur.com. Kokosmehl: Nährwert, Vorteile und mehr
Bron

8. praxistipps.focus.de. Kokosmehl herstellen: So geht's
Bron

9. gartenjournal.net. Kokosnüsse trocknen selbstgemacht
Bron

10. isteshaltbar.de. Wird Kokosnussmehl schlecht?
Bron

Waarom kun je me vertrouwen?

Kokosmehl – cholesterinfrei und glutenfrei
zentrum-der-gesundheit.de. Kokosmehl – cholesterinfrei und glutenfrei
Ga naar bron
WER HAT DIE KOKOSNUSS GEKLAUT?
konzelmanns.de. WER HAT DIE KOKOSNUSS GEKLAUT?
Ga naar bron
Kokosmehl
fddb.info. Kokosmehl
Ga naar bron
Ist Kokosmehl wirklich eine gesunde Alternative?
forschung-und-wissen.de. Ist Kokosmehl wirklich eine gesunde Alternative?
Ga naar bron
Kokosmehl Wirkung
kokosmehl.info. Kokosmehl Wirkung
Ga naar bron
Kokosmehl: Nicht nur gesund für Deinen Darm
codecheck.info. Kokosmehl: Nicht nur gesund für Deinen Darm
Ga naar bron
Kokosmehl: Nährwert, Vorteile und mehr
lebepur.com. Kokosmehl: Nährwert, Vorteile und mehr
Ga naar bron
Kokosmehl herstellen: So geht's
praxistipps.focus.de. Kokosmehl herstellen: So geht's
Ga naar bron
Kokosnüsse trocknen selbstgemacht
gartenjournal.net. Kokosnüsse trocknen selbstgemacht
Ga naar bron
Wird Kokosnussmehl schlecht?
isteshaltbar.de. Wird Kokosnussmehl schlecht?
Ga naar bron
Recensies