Laatst bijgewerkt: 15-08-2021

De wervelkolom is een heel belangrijk deel van ons lichaam. Het stabiliseert onze houding, helpt ons rechtop te lopen en verzekert onze mobiliteit. Omdat het de dagelijkse stress moet weerstaan, kunnen er problemen ontstaan en medische aandoeningen, zoals hyperlordose, ontstaan.

Hyperlordose is een onnatuurlijke binnenwaartse kromming van de wervelkolom. Dit resulteert in een zogenaamde “holle rug”. In ons artikel over hyperlordose willen we de aandoening nader verklaren. We zullen uitleggen hoe en wanneer hyperlordose ontstaat, welke symptomen kunnen optreden en hoe je hyperlordose kunt behandelen.




De belangrijkste feiten in het kort

  • De reden voor hyperlordose kan te weinig lichaamsbeweging zijn. Zorg dat je veel beweegt, ook op je werk
  • Hyperlordose kan al bij kinderen en adolescenten voorkomen. Ouders moeten ervoor zorgen dat hun kinderen voldoende beweging krijgen en dat ze hun zware schooltassen goed op hun rug dragen
  • De aandoening kan met verschillende mogelijkheden behandeld worden. Zowel fysiotherapeuten als het gebruik van hulpmiddelen kunnen helpen

Achtergrond: Wat je moet weten over hyperlordose

In het volgende gedeelte beantwoorden we alle belangrijke vragen over hyperlordose. We willen je een inleiding tot het onderwerp geven en het zo duidelijk mogelijk maken.

Wat is hyperlordose?

Hyperlordose is beter bekend als “holle rug”. Het is een aandoening die de wervelkolom aantast. Er zijn twee krommingen in de wervelkolom: Een ervan is kyfose, dat is de naar buiten gerichte kromming in de borstwervels.

En lordose, dat is een naar binnen gekromde lendenwervelkolom en halswervelkolom. Een lordose is de volkomen normale toestand van de rug en de wervelkolom in de lage rugstreek. Als er nu een overdrijving van de kromming naar binnen is, heet dit hyperlordose (1).

Hoe ontstaat hyperlordose?

Hyperlordose kan om verschillende redenen ontstaan. Vaak is te weinig beweging een reden. Hierdoor verkorten de spieren in de buik en de heupen. Hierdoor wordt de heup naar voren getrokken bij het staan (2).

Zwaar lichamelijk werk, verkeerde zitmeubels of matrassen en slechte schoenen kunnen ook een reden zijn. Stress kan ook een reden zijn voor een verkrampte houding (3). Daarnaast zijn genetische oorzaken en ziekten ook redenen hoe hyperlordose kan ontstaan.

Hyperlordose is een extreme binnenwaartse kromming van de wervelkolom in de buurt van de lendenwervels. Het wordt veroorzaakt door te weinig beweging, maar kan ook genetische oorzaken hebben. Ziekten kunnen ook de oorzaak zijn (Foto bron: Joyce McCown / Unsplash)

In een studie ontdekte men dat lordose onderscheiden kan worden naar etniciteit. Vrouwen met een blanke en zwarte huidskleur werden vergeleken. Men ontdekte dat vrouwen met een donkere huid een grotere lordose hebben dan vrouwen met een blanke huid. Dit verschil is te wijten aan de meer prominente billen van de donkergekleurde vrouwen (4).

Ziekten die tot een holle rug kunnen leiden zijn zwaarlijvigheid en de tienpuntige gang. Deze gang komt voor bij kinderen. In deze gang zetten ze alleen hun tenen en de bal van hun voet op de grond en rollen niet met de hele voet. Dit leidt tot een verkeerde uitlijning van de voeten en houdingsafwijkingen (5).

Een omstreden theorie is dat schoenen met hoge hakken hyperlordose kunnen veroorzaken. Men zegt dat hakken het zwaartepunt van het lichaam naar voren verschuiven. Deze theorie is echter niet door wetenschappelijke studies bewezen (6).

Welke gebieden kunnen door hyperlordose aangetast worden?

Zoals gezegd heeft een gezonde wervelkolom 3 krommingen. Er zijn 2 lordoses in de lumbale wervelkolom en 2 in de cervicale wervelkolom. En er is kyfose in de thoracale wervelkolom. De lendenwervelkolom wordt vaak aangetast door hyperlordose.

Dit gebied is meer naar binnen gebogen. Het trekt het bekken mee, zodat het naar voren kantelt. Dit heeft echter tot gevolg dat de thoracale wervelkolom nog verder naar achteren getrokken wordt. Dit kan hyperlordose in de lendenstreek veroorzaken, maar ook andere gebieden kunnen aangetast worden.

Wanneer kan hyperlordose optreden?

We hebben hierboven al uitgelegd wat de oorzaken zijn van het ontstaan van hyperlordose. Volgens dit artikel kan hyperlordose ontstaan als je niet genoeg beweegt of als je last hebt van stress. En het kan ontstaan als je langere tijd een verkeerde houding aanneemt. Hyperlordose kan vaak in de kindertijd voorkomen.

Dit komt omdat de botten nog aan het groeien zijn en een ziekte zich sneller kan ontwikkelen. Men heeft ontdekt dat 50 tot 65 % van de kinderen en adolescenten last heeft van een slechte houding (7).

Veel kinderen en adolescenten lijden aan posturale zwakte. Dit kan komen door schooltassen die te zwaar zijn en slecht gedragen worden. Veel kinderen dragen hun tas ver naar beneden. Dit kan de rug overbelasten en op den duur schade veroorzaken (Image source: note thanun / Unsplash)

De oorzaak hiervan is dat de spieren te zwak of slecht gespannen zijn. Deze zijn het gevolg van te veel zitten en de onbeweeglijke dagelijkse routine van kinderen en jongeren. Hyperlordose kan ook tijdens de zwangerschap bij vrouwen voorkomen. Dit is dan geen klinisch beeld, maar een beschermende houding voor de vrouw.

Vrouwen [haben] hebben een afgeleide kromming en versteviging van de lendenwervels ontwikkeld […], om deze tweevoetige geboortebelasting te compenseren. (8)

Men heeft ook ontdekt dat de lendenwervelkolom van vrouwen meer gekromd is dan die van mannen. En over het algemeen is het bij vrouwen soepeler dan bij mannen. Dit vermindert de belasting tijdens de zwangerschap en het geven van borstvoeding (9).

Wat zijn de symptomen en klachten van hyperlordose?

Hyperlordose leidt niet direct tot ernstig ongemak. De aandoening kan beginnen met. Dit wordt gevolgd door pijn in de rug en onderrug die steeds heviger wordt. Dit komt omdat de belastingkrachten veranderen. Onder andere de facetgewrichten zijn aangetast. Deze verbinden de wervellichamen met elkaar. Met een holle rug moeten ze meer kracht overbrengen, wat op den duur tot arthrose kan leiden.
Een symptoom kan bewegingsbeperking zijn.

Een symptoom van hyperlordose kan bewegingsbeperking zijn. Zoals we al zeiden, kan een holle rug ontstaan door verkorte spieren. Deze leiden dan tot een verminderde bewegingsuitslag. En de tussenwervelschijven kunnen versleten raken, waardoor de kans op een hernia toeneemt. Een ander probleem is dat het wervelkanaal vernauwd kan raken. De rugpijn straalt dus ook uit naar de benen. Dit leidt tot gevoelens als tintelingen en of ongemak (10).

Er kan ook pijn zijn in billen en benen. En gevoelloosheid en verlamming in benen en voeten zijn mogelijk. De stabiliteit van de wervelkolom neemt ook af door de verkeerde stand. Dit kan leiden tot spondylolisthesis, d.w.z. het verschuiven van de wervels. Ze kunnen dan uit hun positie glippen.

Pijn en ongemak ontstaan echter niet door de hyperlordose zelf. Eerder zijn ze een bijverschijnsel en een soort vroeg waarschuwingssysteem (11)

Pijn is een signaal van ons lichaam om ons te waarschuwen voor schade aan de wervelkolom. Je moet dit serieus nemen en naar een dokter gaan. Anders kunnen je ergere gevolgen te wachten staan.

Hoe kan hyperlordose behandeld worden?

Om hyperlordose te behandelen, moet je je houding verbeteren. En je zou meer beweging moeten krijgen in je dagelijks leven. Fysiotherapie en speciale ruglessen kunnen dit doen (12). Er zijn verschillende behandelmethoden die hyperlordose kunnen tegengaan. Deze omvatten

  • Oefening
  • Oefeningen
  • Sport
  • Hulpmiddelen
  • Chirurgie
  • Therapie
  • Rugoefeningen

Operaties worden niet gebruikt om hyperlordose te behandelen, maar om de pijn die ermee gepaard gaat te behandelen. Hierbij wordt de wervelkolom verstijfd om hem te immobiliseren, de druk te verminderen en zo pijn te voorkomen.

Tijdens de operatie worden metalen implantaten in de wervels geplaatst om de wervelkolom te stabiliseren. probleem met chirurgie is dat de resultaten niet lang aanhouden en geen volledige verlichting van de pijn geven (11). En een operatie kan veel risico’s met zich meebrengen, zoals verwonding van zenuwen, complicaties of nieuwe pijn (13).

Hyperlordose kan ook behandeld worden met versterkende therapie. Tijdens fysiotherapie of kinesitherapie worden gespannen spieren soepel gemaakt en zwakke spieren versterkt. Zithouding wordt aangepakt in rugscholen. De deelnemers leren hoe ze hun eigen lichaam kunnen waarnemen en welke bewegingsreeksen zacht zijn voor de rug, voor het dagelijks leven en voor het werk.

Welke oefeningen helpen tegen hyperlordose?

Bij oefeningen om hyperlordose te behandelen, is het belangrijk de spieren te versterken en te rekken. Oefeningen om te versterken zijn: Planken, crunches of squats. We geven je ook een oefening om onderweg te rekken

  • Ga op je billen zitten en plaats je benen naar voren. De zolen van je voeten raken elkaar, je benen zijn gebogen en je knieën zakken opzij
  • Buig voorover en omklem met je handen de toppen van je voeten.
  • Buig je bovenlichaam lager en lager. Doe dit langzaam en voorzichtig. En blijf 2 tot 3 minuten in deze houding staan.

Welke sporten helpen tegen hyperlordose?

Je kunt je hyperlordose niet direct met sport behandelen. Maar je kunt je rugpijn behandelen en beheersen met verschillende soorten sport. Met verschillende sporten kun je je rug- en buikspieren opbouwen om je rugpijn te bestrijden. Sterke rug- en buikspieren kunnen helpen bij hyperlordose.

In de volgende tabel leggen we uit welke sporten geschikt zijn om rugspieren op te bouwen en welke niet:

Aanbevolen sporten NIET aanbevolen sporten
Wandelen Gymnastiek
Joggen Tennis
Langlaufen Hockey
Wielrennen Golfen
Gymnastiek Gewichtheffen
Dansen Bodybuilding

Sporten die geschikt zijn, zijn meestal uithoudingssporten. Daarentegen zijn sporten met snelle, herhaalde overrekking niet aan te bevelen. Het is belangrijk dat de bewegingen regelmatig en blijvend zijn. Veel mensen vinden dit gemakkelijker in een sportgroep of club (14).

Welke hulpmiddelen kunnen helpen tegen hyperlordose?

Diverse hulpmiddelen kunnen je zithouding verbeteren en helpen bij hyperlordose. Je kunt ergonomische zitplaatsen krijgen of een opblaasbaar zitkussen gebruiken om je houding te verbeteren (12). Omdat de tenen-teen gang een van de oorzaken van hyperlordose is, moet deze gang behandeld worden. Dit kan met inlegzolen gedaan worden.

Zitkussens, inlegzolen en een orthese kunnen helpen bij hyperlordose.

Een orthese, een soort korset, kan ook helpen bij hyperlordose. Het helpt de lendenwervelkolom te stabiliseren. Het voorkomt ook een slechte houding en kan helpen pijn te verlichten (12). Als je pijn hebt, kun je ook een fascia roller massage gebruiken. Dit behandelt niet de hyperlordose, maar alleen de pijn.

Hoe kan hyperlordose voorkomen worden?

Om hyperlordose te voorkomen, is het aan te bevelen voldoende te bewegen en een gezonde houding aan te nemen. Hierbij vallen de schouders losjes naar beneden en naar achteren (10). Als je zittend werk doet, kun je je houding regelmatig veranderen en van tijd tot tijd opstaan. Als je veel staat, moet je af en toe een paar stappen lopen (12).

Naar welke dokter moet ik gaan als ik hyperlordose heb?

Als je de hierboven opgesomde symptomen hebt en denkt dat je hyperlordose hebt, ga dan naar een arts. Een orthopedisch chirurg of huisarts wordt aanbevolen. Vaak word je doorverwezen naar een fysiotherapeut.

Wat is het tegenovergestelde van hyperlordose?

In lordose is de wervelkolom in de lendenstreek naar binnen gebogen. Het tegenovergestelde van lordose is kyfose. Hier is de wervelkolom naar buiten gebogen in de thoracale wervels. Het tegenovergestelde van hyperlordose is hyperkyphose. Dit vormt een bult.

Conclusie

Hyperlordose is een ernstige kromming van de wervelkolom naar binnen toe. Gebrek aan beweging is vaak de oorzaak. Hyperlordose kan echter ook het gevolg zijn van ziekten, zoals decapitus. Het kan leiden tot rugpijn, gevoelloosheid en bewegingsbeperking. Verschillende methoden kunnen helpen om het probleem van hyperlordose op te lossen.

Zo is therapie, rugschool of training van de rug- en buikspieren aan te bevelen. Diverse sporten zoals joggen en dansen kunnen helpen. Maar hulpmiddelen zoals een zitkussen of een orthese kunnen ook helpen bij een rechte en correcte houding.

Beeldbron: 12247839/123rf

Referenties (14)

1. Reinhardt K. (1976) Einleitung und Definition. In: Diethelm L. (eds) Röntgendiagnostik der Wirbelsäule Teil 3 / Roentgen Diagnosis of the Vertebral Column Part 3. Handbuch der Medizinischen Radiologie / Encyclopedia of Medical Radiology, vol 6 / 3. Springer, Berlin, Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-642-81003-9_1
Bron

2. Liebscher-bracht: :Entstehung von Hyperlordose, Hohlkreuz, etc.
Bron

3. Baldauf, Marco; Wierer, Armin, Spezielle Haltungsprophylaxe, 01.06.2007
Bron

4. Mosner EA, Bryan JM, Stull MA, Shippee R. A comparison of actual and apparent lumbar lordosis in black and white adult females. Spine (Phila Pa 1976). 1989 Mar;14(3):310-4. doi: 10.1097/00007632-198903000-00011. PMID: 2711246.
Bron

5. Pomarini, David: Thren, Anneke; Biskup, Saskia; Thren, Johanna R., Genetische Ursachen des kindlichen Zehnspitzengangs, 04.2019
Bron

6. Ammer, K.: Hyperlordose der Lendenwirbelsäule durch hohe Absätze? In: Manuelle Medizin (2011). S. 107f.
Bron

7. Dr. O. Ludwig, Reihenuntersuchung zu Haltungsschwächen und Rückenbeschwerden am Luitpold-Gymnasium, München, 02.2008
Bron

8. Whitcome KK, Shapiro LJ, Lieberman DE. Fetal load and the evolution of lumbar lordosis in bipedal hominins. Nature. 2007 Dec;450(7172):1075-1078. DOI: 10.1038/nature06342.
Bron

9. Hay O, Dar G, Abbas J, Stein D, May H, Masharawi Y, Peled N, Hershkovitz I. The Lumbar Lordosis in Males and Females, Revisited. PLoS One. 2015 Aug 24;10(8):e0133685. doi: 10.1371/journal.pone.0133685. PMID: 26301782; PMCID: PMC4547714.
Bron

10. MedLexi: Lordose, Dr. med. Nonnenmacher, 09.11.2020
Bron

11. Liebscher-bracht: Hohlkreuz (Hyperlordose) - Eine andere Form von Rücken, Roland Liebscher-Bracht
Bron

12. Bauerfeind: Das Hohlkreuz - die Hyperlordose der LWS
Bron

13. Schulthess-Klinik: Behandlung Rückenschmerzen - Operation an der Lendenwirbelsäule,
Bron

14. Special-Rückenschmerz: Bewegung, die dem Rücken gut tut Rückenmuskulatur aufbauen: Welche Sportarten sich eignen, Katharina Sommer, Sarah Baumann, 02.02.2018
Bron

Waarom kun je me vertrouwen?

Fachbuch
Reinhardt K. (1976) Einleitung und Definition. In: Diethelm L. (eds) Röntgendiagnostik der Wirbelsäule Teil 3 / Roentgen Diagnosis of the Vertebral Column Part 3. Handbuch der Medizinischen Radiologie / Encyclopedia of Medical Radiology, vol 6 / 3. Springer, Berlin, Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-642-81003-9_1
Ga naar bron
Entstehung von Hyperlordose, Hohlkreuz, etc.
Liebscher-bracht: :Entstehung von Hyperlordose, Hohlkreuz, etc.
Ga naar bron
Facharbeit
Baldauf, Marco; Wierer, Armin, Spezielle Haltungsprophylaxe, 01.06.2007
Ga naar bron
Wissenschaftliche Studie
Mosner EA, Bryan JM, Stull MA, Shippee R. A comparison of actual and apparent lumbar lordosis in black and white adult females. Spine (Phila Pa 1976). 1989 Mar;14(3):310-4. doi: 10.1097/00007632-198903000-00011. PMID: 2711246.
Ga naar bron
Fachschreiben
Pomarini, David: Thren, Anneke; Biskup, Saskia; Thren, Johanna R., Genetische Ursachen des kindlichen Zehnspitzengangs, 04.2019
Ga naar bron
Fachbuch
Ammer, K.: Hyperlordose der Lendenwirbelsäule durch hohe Absätze? In: Manuelle Medizin (2011). S. 107f.
Ga naar bron
Fachschreiben
Dr. O. Ludwig, Reihenuntersuchung zu Haltungsschwächen und Rückenbeschwerden am Luitpold-Gymnasium, München, 02.2008
Ga naar bron
Wissenschaftliche Studie
Whitcome KK, Shapiro LJ, Lieberman DE. Fetal load and the evolution of lumbar lordosis in bipedal hominins. Nature. 2007 Dec;450(7172):1075-1078. DOI: 10.1038/nature06342.
Ga naar bron
Wissenschaftliche Studie
Hay O, Dar G, Abbas J, Stein D, May H, Masharawi Y, Peled N, Hershkovitz I. The Lumbar Lordosis in Males and Females, Revisited. PLoS One. 2015 Aug 24;10(8):e0133685. doi: 10.1371/journal.pone.0133685. PMID: 26301782; PMCID: PMC4547714.
Ga naar bron
Lordose
MedLexi: Lordose, Dr. med. Nonnenmacher, 09.11.2020
Ga naar bron
Hohlkreuz (Hyperlordose) - Eine andere Form von Rücken
Liebscher-bracht: Hohlkreuz (Hyperlordose) - Eine andere Form von Rücken, Roland Liebscher-Bracht
Ga naar bron
Das Hohlkreuz - die Hyperlordose der LWS
Bauerfeind: Das Hohlkreuz - die Hyperlordose der LWS
Ga naar bron
Behandlung Rückenschmerzen - Operation an der Lendenwirbelsäule
Schulthess-Klinik: Behandlung Rückenschmerzen - Operation an der Lendenwirbelsäule,
Ga naar bron
Bewegung, die dem Rücken gut tut Rückenmuskulatur aufbauen: Welche Sportarten sich eignen
Special-Rückenschmerz: Bewegung, die dem Rücken gut tut Rückenmuskulatur aufbauen: Welche Sportarten sich eignen, Katharina Sommer, Sarah Baumann, 02.02.2018
Ga naar bron
Recensies