Als de meeste mensen het woord “massage” horen, denken ze waarschijnlijk niet aan een buikmassage. De verwachting van zo’n massage is eerder beneden gemiddeld. Slechts ongeveer 12 procent van de mannen en 6 procent van de vrouwen in een enquête zeiden dat ze uitkeken naar een buikmassage (1).
Buikmassage kan echter een eenvoudige methode zijn om sommige ongemakken te verlichten – bij groot en klein, mens en dier. In dit artikel hebben we tips en trucs verzameld over hoe je het correct doet, en ook voorbeelden van gebruik (in welke gevallen kan een buikmassage helpen?).
De belangrijkste feiten in het kort
- Buikmassages zijn niet alleen geschikt voor volwassenen: ze kunnen ook op baby’s uitgevoerd worden. Voor sommige klachten zijn buikmassages zelfs geschikt voor dieren.
- Buikmassages kunnen een positief effect hebben op de dikke darm (colon) en de spijsvertering stimuleren. Ze kunnen ook helpen bij spijsverteringsklachten (bijvoorbeeld winderigheid of constipatie).
- Waarschuwing: Buikmassages zijn niet voor iedereen geschikt! Buikmassages mogen niet worden uitgevoerd tijdens de zwangerschap of bij acute of chronische ontstekingen in het buikgebied. Je moet ook geen buikmassage uitvoeren na een maaltijd.
Definitie: Wat is een buikmassage precies?
Een buikmassage is geen “feel-good” massage; ze neigt naar een specifiek doel. Dit betekent dat het gebruikt wordt voor de behandeling van bepaalde gezondheidsproblemen of klachten waarvoor het verlichting kan helpen geven. Volgens Birkestad (1999) bestaat buikmassage uit licht met de hand strelen (en statisch aanraken) met lichte druk.
Deze moet altijd de loop van de dikke darm (ook: colon of colon) volgen. Omdat de buikmassage gericht is op het stimuleren van de dikke darm, wordt hij ook wel colonmassage genoemd (2).
Als de buikmassage goed wordt uitgevoerd, kan ze de beweging van de darm (peristaltiek) stimuleren. Stimulatie van de dikke darm kan spijsverteringsproblemen helpen verlichten. Buikmassage kan bijvoorbeeld helpen winderigheid of constipatie te verlichten (3). Bovendien stimuleert de buikmassage ook de bloedsomloop in de buikstreek en ontspant de spieren en fasciae.
Achtergrond: Wat je moet weten over een goede buikmassage
Voor wie zijn buikmassages geschikt? Kunnen ze ook op dieren uitgevoerd worden?
Van buikmassage wordt vaak gezegd dat het baby’s met spijsverteringsproblemen helpt, omdat ze in de eerste maanden vaak last hebben van winderigheid, constipatie en buikpijn. Deze gastro-intestinale symptomen kunnen verlicht worden door een correct uitgevoerde buikmassage.
Hetzelfde geldt voor huisdieren: of het nu een hond, kat of konijn is, buikmassage kan ook helpen om spijsverteringsproblemen bij je favoriete viervoeter te verlichten. Natuurlijk moet je, als je huisdier gezondheidsproblemen heeft, eerst een geschikte arts raadplegen en met hem praten over de mogelijkheid van een buikmassage als aanvullende maatregel.
Wanneer moet je geen buikmassage geven?
| Contra-indicatoren | Beschrijving |
|---|---|
| Zwangerschap | vooral in een verder gevorderd stadium |
| Acute ontsteking in het buikgebied | bv.: ontsteking van de appendix |
| Chronische ontsteking in het buikgebied | bv.: colitis ulcerosa |
| Andere | bv.: recente buikoperatie of tumoren |
Deze indicatoren spreken tegen een massage van de buik. Je moet je buik na het eten ook even rust geven en een tot twee uur wachten voor je hem een buikmassage geeft. (4)
In welke richting moet ik mijn buik masseren?
Let op: De zijden van het lichaam worden steeds correct vanuit je eigen perspectief aangegeven. Dus als je jezelf masseert, is de links-rechts informatie juist. Als je een ander masseert en die persoon van voren bekijkt, moet je je natuurlijk herbezinnen en (als je de buik van voren bekijkt) met de klok mee masseren.
Hoeveel druk moet ik uitoefenen bij het masseren van de buik?
Wil je dat de buikmassage een positief effect heeft op de spijsvertering (peristaltiek), dan moet je natuurlijk niet alleen zachtjes strelen. Het zou echter net zo verkeerd zijn de buik even krachtig te kneden als bijvoorbeeld bij een schoudermassage.
Lichte, zachte druk is precies goed voor een buikmassage. Helemaal geen druk maakt de massage ondoeltreffend voor de spijsvertering, en je moet sterke druk in de gevoelige buikstreek koste wat kost vermijden.
Welke massageolie is geschikt voor buikmassage?
Het gebruik van olie bij de massage helpt de olie beter over de huid te glijden. Bij het masseren van de buik moet echter lichte druk uitgeoefend worden op de dikke darm (colon), en massageolie heeft de neiging een averechts effect te hebben.
Als je toch olie wilt gebruiken voor je buikmassage, zijn vooral de oliën van anijs, venkel, karwij en koriander geschikt. Ze stimuleren allemaal de spijsverteringsenzymen en kunnen een pijnstillend en ontzwellend effect hebben (5).
Welke hulpmiddelen kan ik gebruiken voor een buikmassage?
Neem dus even de tijd om je handen voor de massage op te warmen – bijvoorbeeld met warm water of door er gewoon over te wrijven. Het gebruik van een warme en vochtige flanellen tijdens de massage kan ook de spijsvertering stimuleren. Extra hulpmiddelen zoals massagerollers zijn heel nuttig bij andere massages, maar ze hebben geen plaats bij een buikmassage.
Buikmassage: Bij welke klachten kan het helpen?
Buikmassage kan je helpen verschillende symptomen te verlichten. Daartoe behoren spijsverteringsproblemen, maar ook andere klachten, die we je in het volgende zullen voorstellen. Natuurlijk is de basisregel dat je altijd een arts moet raadplegen als je lichamelijke klachten hebt. Je moet je ook bewust zijn van de contra-indicaties voor buikmassage die hierboven uitgelegd zijn.
Buikmassage tegen indigestie?
Spijsverteringsstoornissen zijn klachten die ontstaan in het spijsverteringskanaal, ook wel het maag-darmkanaal genoemd. Het spijsverteringsstelsel dient zowel voor de absorptie en het gebruik van voedsel als voor de uitscheiding van ongebruikte resten.
Het maagdarmkanaal omvat het hele spijsverteringskanaal tussen de invoer en de uitvoer van voedsel. Het is verdeeld in de afdelingen mond, keelholte, slokdarm, maag, dunne darm en dikke darm (6). Maag- en darmklachten in het spijsverteringskanaal zijn gevarieerd. Deze omvatten bijvoorbeeld
- Winderigheid
- Constipatie
- Diarree
- Misselijkheid
- Overgeven
- Opgeblazen gevoel
- Prikkelbare Darm Syndroom
Verschillende methoden, van goede voeding tot laxeermiddelen, kunnen helpen. En buikmassages? Een studie uit 2009 met 60 proefpersonen onderzocht de invloed van buikmassages op zulke gastro-intestinale symptomen. De proefpersonen met spijsverteringsklachten (constipatie) hadden allemaal al enkele jaren minstens af en toe laxeermiddelen (laxeermiddelen) gebruikt.
Tijdens een studieperiode van 8 weken kregen de patiënten 5 keer per week een buikmassage van 15 minuten. Deze therapie vertoonde bij de proefpersonen aanzienlijke verbeteringen: Constipatie en buikpijn namen af, de passagetijd (de tijd dat voedsel in het spijsverteringskanaal blijft) verbeterde ook.
Vooral bij patiënten met ernstige symptomen leidden de buikmassages tot sterke verbeteringen. Als resultaat van de studie vond de studieleider Kristina Lämås een aanzienlijke verbetering van de kwaliteit van leven door de buikmassages. Ook de “hulp voor zelfhulp”, d.w.z. de begeleiding voor zelftherapie, vertoonde een positief voordeel (7).
Buikmassage tegen menstruatiekrampen?
Kan buikmassage helpen tegen menstruatiepijn of PMS (premenstrueel syndroom) of de symptomen verlichten? Theoretisch wel, want de zachte massage van de buikstreek kan de baarmoederspieren ontspannen, die ook pijn kunnen veroorzaken door herhaalde samentrekkingen tijdens de menstruatie.
Een studie van de Carstens Stichting toonde positieve tendensen naar effecten van ritmische en cirkelvormige buikmassages op menstruatiepijn (8).
Behalve lichamelijke ontspanning zou buikmassage ook kunnen bijdragen tot psychologische ontspanning, aldus de studie. Zo kunnen gevoelens van stress verlicht worden en de stemming verbeterd. Belangrijk: Als je menstruatiepijn hebt, is het vooral belangrijk om je handen warm te houden. Luister naar je lichaam als je je buik masseert! Wees zacht en stop als de massage ongemakkelijk aanvoelt.
Helpt een buikmassage tegen cellulitis of striae?
Een buikmassage heeft ook effecten buiten het spijsverteringskanaal. Het stimuleert het bindweefsel en de bloedsomloop. Het kan ook een geblokkeerde lymfestroom tegengaan, die leidt tot het vasthouden van water. Dit betekent dat een buikmassage ook positieve effecten heeft op zichtbare klachten zoals cellulitis of striae, want: een betere doorbloeding en actiever bindweefsel kunnen het uiterlijk van de huid zeer ten goede komen.
Vergeleken met de “gewone” buikmassage (met betrekking tot spijsverteringsklachten), kunnen ook “pluktechnieken” gebruikt worden bij huidgerelateerde buikmassages (9). Behalve de andere contra-indicatoren (hierboven uitgelegd) is voorzichtigheid geboden, vooral tijdens de zwangerschap; overleg je ingreep altijd met je arts (10).
Buikmassage tegen vet / om af te vallen?
Analoog aan de buikmassage tegen cellulitis of striae, geldt hetzelfde voor afvallen: Buikmassages versterken het bindweefsel en verbeteren de bloedsomloop. Zo kan, volgens een Turkse studie, regelmatig buikmasseren ook marginaal bijdragen tot vetverlies in de gemasseerde gebieden (9).
Natuurlijk kunnen de positieve effecten van buikmassage op de spijsvertering ook nuttig zijn: een betere spijsvertering en stofwisseling kunnen ook helpen bij gewichtsverlies. In het algemeen werken buikmassages echter alleen als aanvulling op een op vetverlies gericht dieet en bewegingsprogramma.
Conclusie
De buikmassage mag dan impopulair zijn, maar ze kan helpen tegen een hele reeks klachten. Vooral spijsverteringsproblemen worden vaak behandeld met buikmassages en kunnen verlichting geven.
Bij het masseren van de buik moet de buik zachtjes en met U-vormige bewegingen gemasseerd worden. Het is belangrijk met de klok mee te masseren, zodat de loop van de dikke darm gevolgd wordt en de massage een positief effect kan hebben.
Beeldbron: Atamanenko/ 123rf
Referenties (10)
1.
Pressemitteilung: Finger weg vom Bauch! Umfrage zu den
Massage-Eigenheiten der Deutschen, 2011, veröffentlicht auf beauty24.de.
Bron
2.
Birkestad, Gunilla. Beröring i vård och omsorg: en teoretisk sammanfattning. Ófeigur, 1999.
Bron
3.
Peristaltik: Kamphausen, U., Schindel, C. Prophylaxen III, 2019, ProCare 24, 33–43 (2019). https://doi.org/10.1007/s00735-019-1016-8
Bron
4.
Hery-Moßmann, Nicole. Bauch massieren: was sie über die Colonmassage wissen sollten. 2019, veröffentlicht auf praxistipps.focus.de.
Bron
5.
Stadelmann, Ingeborg. Aromamischungen für Mutter und Kind, 2020, Wiggensbach: Stadelmann Verlag.
Bron
6.
Gastrointestinaltrakt, Lexikon der Ernährung, 2001, Heidelberg: Spektrum Akademischer Verlag.
Bron
7.
Lämås, Kristina, et al. Effects of abdominal massage in management of constipation—A randomized controlled trial. 2019, International journal of nursing studies 46.6 (2009): 759-767.
Bron
8.
Hacke, Daniela. Rhythmische Massage wirkt schmerzstillend bei Regelschmerzen. Auswertung der Studienergebnisse, 2019, Carstens Stiftung.
Bron
9.
Penaten. Massage in der Schwangerschaft - Vorteile einer regelmäßigen Massage, 2018, Johnson & Johnson.
Bron
10.
Massagen gegen Cellulite - Neue Studie, 2012, vital.de.
Bron
