Laatst bijgewerkt: 11-08-2021

Als joggen te eentonig voor je is en je je niet wilt blootstellen aan gevaar in het verkeer, is zwemmen een snelle manier om je lichaam te trainen in het koele water. Of het nu schoolslag, crawl of dolfijnzwemmen is, er is voor iedereen een geschikte manier om zich in het water te bewegen. Maar hoe gezond is schoolslag?

Is het echt zo gemakkelijk voor de gewrichten als we vaak horen, en zijn andere sporten misschien beter geschikt om calorieën te verbranden? In het volgende artikel zullen we deze vragen ophelderen en de feiten objectief weergeven.




De belangrijkste feiten in het kort

  • De schoolslag is een populaire zwemstijl die de meeste mensen als eerste leren als ze leren zwemmen. Voor ongetrainde mensen kan de juiste techniek echter nogal ingewikkeld zijn.
  • Van de vier grote zwemstijlen, crawl, rugslag, dolfijn en schoolslag, is schoolslag het lichamelijk meest veeleisend.
  • Om de juiste techniek te leren, is het raadzaam zwemles te nemen bij een opgeleide coach.

Schoolslag en je gezondheid: Wat je moet weten

Het idee achter schoolslag is dat, anders dan bij sporten op het land, er in het water niet zo veel zwaartekracht op het lichaam werkt. Dit betekent dat als je je in het water beweegt, er niet zoveel gewicht op de afzonderlijke gewrichten van het lichaam drukt. Van zwemmen wordt gezegd dat het een zacht alternatief is voor lichaamsbeweging, vooral na gewrichtsoperaties.

Wat zijn de gezondheidsvoordelen van schoolslag?

Allereerst kan zwemmen je uithoudingsvermogen versterken. Het maakt niet uit of je schoolslag, crawl of dolfijn doet. Het uithoudingsvermogen kan niet alleen in de spieren van de benen, armen en romp vergroot worden, maar vooral in de longen. De reden hiervoor is dat als je zwemt, het water van alle kanten op je borstkas drukt en je je longen opblaast tegen extra druk die je op het land niet hebt.

Een groter longvolume verbetert dus de pompcapaciteit van het hart, wat op zijn beurt een positief effect heeft op de bloedsomloop. Volgens de CDC (Center for Disease Control and Prevention) kan ongeveer twee en een half uur lichaamsbeweging per week de kans op chronische ziekten verminderen (3). Dit geldt zowel voor zwemmen als voor joggen en fietsen.

Is schoolslag gemakkelijk voor de gewrichten?

De motorische vaardigheden goed krijgen voor het zwemmen kan een ingewikkeld verhaal zijn. Het kan snel een geval van verkeerd in het water liggen worden als je je armen en benen niet tegelijk beweegt. Als de bewegingen goed uitgevoerd worden, is zwemmen voor sommige mensen toch een grote belasting. Dr. Andreas Bieder van de Sportuniversiteit van Keulen legt uit dat uit orthopedisch oogpunt eerder rugslag of crawl zwemmen wordt aanbevolen dan schoolslag.

Het probleem bij schoolslag is de achteroverbuiging die je uitvoert om je gezicht uit het water te tillen en op adem te komen.

Enerzijds heeft dit een negatief effect op de gewrichten, en anderzijds op de beenbeweging, die de binnenkant van de knieën belast. Mensen met knieklachten of artrose ondervinden vooral pijn in de schrijlings zittende houding (1, 2). Het is beter voor de getroffenen om een zwemhulpmiddel ter ondersteuning te krijgen.

Kun je afvallen door schoolslag te zwemmen?

In het algemeen kan zwemmen je helpen gewicht te verliezen omdat je beweegt en dus energie verbruikt. Het maakt niet echt uit of je energie op het land of in het water gebruikt. Poolse wetenschappers voerden in 2019 een studie uit om uit te zoeken hoe goed zwemmen mensen helpt gewicht te verliezen. Ze analyseerden het effect van twaalf weken zwemtraining op het lichaam van jonge vrouwen.

brustschwimmen

In veel zwemstijlen, zoals schoolslag, vertegenwoordigt de bewegingsvolgorde een perfecte symbiose tussen ademhaling en coördinatie. (Image source: Brian Mantangalo/unsplash)

De proefpersonen moesten drie keer per week zwemmen, telkens een uur. De resultaten waren teleurstellend, want de training had geen merkbaar effect op het gewicht van de proefpersonen. Het moet gezegd worden dat het eten in de studie niet gereguleerd werd en dat de proefpersonen hun eetgedrag niet aanpasten aan de training (5).

Hoeveel calorieën verbrandt de schoolslag?

Als je jezelf de vraag stelt over afvallen, kom je onvermijdelijk op calorieverbruik. Hoeveel calorieën verbrandt zwemmen en is het meer dan joggen? Een klinische studie van de May Kliniek stelde in 2019 precies deze vraag en kwam tot de conclusie dat het te veel van het individu afhangt om een algemeen antwoord te geven.

Er werd echter een berekening gemaakt voor iemand die 73 kg weegt en aan matige zwemtraining doet. Deze persoon kon in een uur 400 calorieën verbranden met zwemmen, maar met joggen was dat 600 calorieën in dezelfde periode(6). Opgemerkt moet worden dat verschillende soorten sport verschillen in duur en intensiteit van uitvoering en dat je individueel de juiste soort sport voor je moet vinden.

Welke fouten kun je maken bij het zwemmen van de schoolslag?

Als je op eigen houtje wilt beginnen met trainen zonder van tevoren een zwemcursus gevolgd te hebben, is de kans op fouten groot. De eerste grote hindernis is, hoe banaal het ook klinkt, een juiste ademhaling.

Als je niet tegelijk en in harmonie met je bewegingen ademhaalt, wordt het hele proces van zwemmen erg inspannend. Het is belangrijk te bedenken dat bij de meeste zwemtechnieken het hoofd het grootste deel van de tijd onder water is en dat je dus maar heel kort de tijd hebt om in en uit te ademen.

Type sport Calorieverbruik 60 kg
Joggen 12km/h 720
Paardrijden 300
Schoolslag 600
Rugslag 540

De eerste fout met de ademhaling leidt dan onvermijdelijk tot de tweede veelgemaakte fout, houding. De schoolslag is de zwemsoort die in Duitsland meestal het eerst onderwezen wordt en het is hier dat een verkeerde houding gevolgen kan hebben. In schoolslag zijn er veel mensen die onder dwang hun hoofd uit het water willen steken. Dit geeft je de gelegenheid om op elk moment in en uit te ademen, maar de spieren in je nek en ruggengraat spannen zich aan en staan daardoor voortdurend onder spanning (7).

Welke spieren worden gebruikt bij de schoolslag?

Veel mensen die slechts af en toe zwemmen vinden schoolslag de prettigste vorm van zwemmen. Dit komt omdat de schoolslagpositie in het water deze het minst inspannend maakt. Bovendien nemen de benen een groot deel van de voortstuwingskracht voor hun rekening en bij de meeste mensen zijn ze al “getraind” door het dagelijkse leven.

Een heel scala van spieren is nodig om de schoolslag correct te zwemmen. Als ze technisch goed uitgevoerd wordt, is schoolslag de zwaarste zwemstijl in vergelijking met crawl of rugslag. Zo worden bijvoorbeeld de spieren van de onderarm en bovenarm gebruikt om met de handen een schep te vormen.

De trekbewegingen in het water trainen ook de schouderspieren, en intensief de grote rugspieren aan beide kanten. Zoals de naam al doet vermoeden, belast de armbeweging natuurlijk ook de borstspieren.

brustschwimmen

Voor afvallen door zwemmen geldt de regel dat je de stijl kiest die het beste bij je past en waarbij je je zin niet verliest. (Image source: Drew Dau/ unsplash)

Door de complexe opeenvolging van beenbewegingen worden vooral de spieren van de voorste en achterste dijbenen belast. Dit wordt afgerond door spanningen in buik en romp die veroorzaakt worden door de typische beenbeweging.

Wanneer moet ik beginnen met schoolslag leren?

Volgens een aanbeveling van de DLRG moet je op vijfjarige leeftijd met een goede zwemcursus beginnen. In zwemtaal is dit de overgang van Seahorse naar Bronze Badge. Pas vanaf hun vijfde jaar zijn kinderen in staat hun ademhaling te coördineren met de verschillende bewegingen.

De meeste mensen hebben na ongeveer tien tot twaalf zwemlessen leren zwemmen en zijn veilige zwemmers.

Het is ook aan te bevelen je kinderen niet zelf te leren zwemmen, maar ze mee te nemen naar een zwemcursus met een gediplomeerde instructeur. Eigen fouten van de ouders, die onopgemerkt blijven, kunnen snel op de kinderen overgaan.

Wat is de beste schoolslagtraining?

Als je één keer per week een half uur in het water gaat, zul je waarschijnlijk weinig effecten zien.

Deze vraag hangt nauw samen met de vraag welke doelen men eigenlijk met zwemmen wil bereiken. Dr. Andreas Bieder van de Sportuniversiteit van Keulen zegt dat één keer per week een half uur zwemmen waarschijnlijk geen positief effect heeft. Voor beginners is het aan te bevelen twee tot drie keer per week te zwemmen. Als de eerste successen geboekt zijn, kan de duur en intensiteit verhoogd worden. In tegenstelling tot sporten op het land kunnen bewegingen in het water over een lange periode worden uitgevoerd.

Bij welke ziekten is schoolslag nuttig?

Hier is een kort overzicht van de ziekten waarvoor schoolslag of zwemmen in het algemeen kan helpen.

  • Diabetes
  • Hartziekte
  • Overgewicht
  • Athritis

Bij diabetes, hartziekten en zwaarlijvigheid kan alleen al de beweging en stimulering van de bloedsomloop deze aandoeningen verlichten. Calorieën verbranden met de schoolslag kan een positief effect hebben op het gewicht, dat op zijn beurt een positief effect kan hebben op diabetes. Mensen die aan athritis lijden kunnen geholpen worden door therapie onder water. Een studie in het Indian Journal of Physiology and Pharmacology vond dat oefening in water de mobiliteit van de proefpersonen vergrootte en de pijn verminderde (8, 9).

Conclusie

Samenvattend zijn schoolslag en zwemmen in het algemeen gezond voor het lichaam. De bewegingen in het water creëren druk op het lichaam, die bovendien het longvolume versterkt en zo ook een positief effect heeft op het cardiovasculaire systeem. Hoewel je hiermee niet zoveel calorieën verbrandt als met joggen, werkt vooral de schoolslag de spieren in het hele lichaam. Dienovereenkomstig is zwemmen en vooral schoolslag, met behulp van de juiste voeding, ook heel geschikt om af te vallen.

Er moet echter opgemerkt worden dat de juiste uitvoering van de schoolslag een ingewikkeld proces is. Mensen hebben de neiging hun hoofd voortdurend uit het water te steken, wat tot problemen met de wervelkolom en de nek kan leiden. Omdat beenbewegingen een belangrijk deel van de schoolslag uitmaken, kunnen mensen met knieklachten beter een andere zwemstijl kiezen.

Beeldbron: JonHoefer / pixabay / pixabay

Referenties (9)

1. Georg Bergmann;Alwina Bender;Jörn Dymke;Georg Duda;Philipp Damm; et. al. Physical Activities That Cause High Friction Moments at the Cup in Hip Implants, in The Journal of Bone and Joint Surgery, 2018 Okt.
Bron

2. Collins AC, Ward KD, McClanahan BS, Slawson DL, Vukadinovich C, Mays KE, Wilson N, Relyea G. Bone Accrual in Children and Adolescent Nonelite Swimmers: A 2-Year Longitudinal Study. Clin J Sport Med. 2019; 29: 43-48.
Bron

3. Centers for Disease Control and Prevention (CDC), Health Benefits of Water-based Exercise
Bron

4. Sable M. et al: Comparative Study of lung functions in swimmers and runners, in Indian Journal of Physiology and Pharmacology, 2012
Bron

5. Charmas M. & Gromisz W.: Effect of12-week swimming composition in young women, in International Journal of Environmental Research in Public Health, 2019
Bron

6. Excercise if weight loss: Calories burned in 1 hour, in Mayo Clinic, 2019
Bron

7. Dr. Kutzner I. Die Belastung des Knie- und Hüftgelenks beim Schwimmen und bei der Wassergymnastik, in Deutsche Forschungsgemeinschaft (DFG), 2017
Bron

8. Mohammed Alkatan, Jeffrey R. Baker, Daniel R. Machin, Wonil Park, Amanda S. Akkari, Evan P. Pasha and Hirofumi Tanaka: Improved Function and Reduced Pan after Swimming and Cycling Training in Patients with Osteoarthritis, in The Journal of Rheumatology March 2016
Bron

9. Yuan W.-X et al.: Effects of 8-week swimming training on carotid aterial stiffness and hermodynamics on young overweight adults in Biomed Eng Online, 2016
Bron

Waarom kun je me vertrouwen?

Klinische Studie
Georg Bergmann;Alwina Bender;Jörn Dymke;Georg Duda;Philipp Damm; et. al. Physical Activities That Cause High Friction Moments at the Cup in Hip Implants, in The Journal of Bone and Joint Surgery, 2018 Okt.
Ga naar bron
Wissenschaftliche Untersuchung
Collins AC, Ward KD, McClanahan BS, Slawson DL, Vukadinovich C, Mays KE, Wilson N, Relyea G. Bone Accrual in Children and Adolescent Nonelite Swimmers: A 2-Year Longitudinal Study. Clin J Sport Med. 2019; 29: 43-48.
Ga naar bron
Wissenschaftlicher Artikel
Centers for Disease Control and Prevention (CDC), Health Benefits of Water-based Exercise
Ga naar bron
Wissenschaftliche Untersuchung
Sable M. et al: Comparative Study of lung functions in swimmers and runners, in Indian Journal of Physiology and Pharmacology, 2012
Ga naar bron
Wissenschaftlicher Artikel
Charmas M. & Gromisz W.: Effect of12-week swimming composition in young women, in International Journal of Environmental Research in Public Health, 2019
Ga naar bron
Klinische Studie
Excercise if weight loss: Calories burned in 1 hour, in Mayo Clinic, 2019
Ga naar bron
Wissenschaftliche Untersuchung
Dr. Kutzner I. Die Belastung des Knie- und Hüftgelenks beim Schwimmen und bei der Wassergymnastik, in Deutsche Forschungsgemeinschaft (DFG), 2017
Ga naar bron
Klinische Studie
Mohammed Alkatan, Jeffrey R. Baker, Daniel R. Machin, Wonil Park, Amanda S. Akkari, Evan P. Pasha and Hirofumi Tanaka: Improved Function and Reduced Pan after Swimming and Cycling Training in Patients with Osteoarthritis, in The Journal of Rheumatology March 2016
Ga naar bron
Wissenschaftlicher Artikel
Yuan W.-X et al.: Effects of 8-week swimming training on carotid aterial stiffness and hermodynamics on young overweight adults in Biomed Eng Online, 2016
Ga naar bron
Recensies