Laatst bijgewerkt: 11-08-2021

Geliefd bij sommigen, gemeden door anderen – de banaan. Er zijn hardnekkige geruchten over de gele vrucht. Sommigen zeggen dat bananen pure koolhydraat- en suikerbommen zijn en daarom zelden of helemaal niet gegeten moeten worden. Anderen genieten van hun zoete smaak en zijn dol op nieuwe recepten met bananen.

Bananen zijn lekker, gezond en handig omdat ze van nature in hun eigen verpakking zitten, dus doen hun koolhydraten er ook maar iets toe? In dit artikel ontmaskeren we alle geruchten rond de banaan. Hun koolhydraten, hun voedingswaarden, hun suikergehalte en welke rol ze spelen bij gewichtsverlies. Wist je dat bananen een echte krachtpatser van vitaminen en mineralen zijn? Vind alle antwoorden hier.




De belangrijkste feiten in het kort

  • De banaan is een zuidvrucht en groeit in de tropen in een warm, vochtig klimaat. Tegenwoordig worden bananen vooral in Zuid-Amerika en Midden-Amerika verbouwd.
  • Een banaan is een perfecte energieleverancier, want hij bevat veel fructose, koolhydraten, vitamines en het belangrijke mineraal kalium.
  • Bananen zijn een gezonde aanvulling op een evenwichtige voeding en zijn populair als gezond, zoet tussendoortje. Vooral tijdens het sporten geeft een banaan snel nieuwe energie.

Banaan koolhydraten: wat je moet weten

Onder de vruchten met een hoog fructosegehalte neemt de banaan zeker een plaats in op het podium. Maar dat betekent niet dat je ze niet zou mogen eten. Bananen worden als gezond beschouwd omdat ze, onder andere, veel antioxidanten bevatten die werkzaam zijn tegen stress. (1) Het kalium in bananen is belangrijk voor de zenuwen, het hart en de spieren. Slechts één banaan per dag is voldoende om in je kaliumbehoefte te voorzien. (1) Het hoge gehalte aan magnesium en vitamine B6 stimuleert ook de stofwisseling van het lichaam. (2)

Rijpe bananen zijn zoeter dan onrijpe.

Koolhydraten is de term voor de suiker en het zetmeel die in een banaan zitten. Suiker kan heel snel door je lichaam worden opgenomen en geeft je dus nieuwe energie, wat een voordeel is tijdens het sporten, bijvoorbeeld. Het zetmeel in bananen heeft een verzadigend effect, en daarom zijn ze goed om af te vallen. (3)

Opgemerkt moet worden dat de rijpheidsgraad van de banaan van grote invloed is op het koolhydraatgehalte. Een rijpe of overrijpe banaan bevat aanzienlijk meer suiker en dus calorieën dan een onrijpe of groene banaan. Onrijpe bananen bevatten meer zetmeel. Er wordt steeds meer onderzoek gedaan naar de gezondheids- en spijsverteringsvoordelen van onrijpe bananen.

Van groene bananen wordt gezegd dat ze beter zijn voor diabetici en mensen die willen afvallen, omdat het zetmeel in de groene banaan je langer vol houdt en de insulinespiegel niet zo snel doet stijgen. (4, 6) Voorzichtigheid is echter geboden bij het eten van groene en onrijpe bananen, want die kunnen bij gevoelige mensen maagpijn veroorzaken.

Hoeveel koolhydraten zitten er in 100 g banaan?

Ieders dagelijkse behoefte aan koolhydraten is verschillend. Het hangt af van de grootte, leeftijd en activiteitsniveau van de persoon. Een volwassen vrouw heeft ongeveer 270 gram per dag nodig en een man ongeveer 270 gram. Dit getal kan van persoon tot persoon sterk verschillen, dus bereken zeker je eigen koolhydraatbehoefte.

Een banaan weegt ongeveer 120 gram

Koolhydraten zijn heel goede bronnen van energie voor het lichaam. Een voordeel van banaan koolhydraten is dat je lang vol blijft na het eten van een banaan. Een nadeel is dat het suikergehalte in rijpe bananen hoog is en dat ze maar heel spaarzaam gegeten moeten worden om af te vallen.

De volgende tabel toont de ingrediënten en voedingswaarden van 100 g banaan.

Banana Voedingswaarde Percentage
100g 23 gram Koolhydraten 96%
100g 1 gram Eiwitin 4%

De resterende 76 gram van het gewicht van de banaan is water en heeft dus geen koolhydraten of andere voedingswaarde. Vet komt ook voor in de banaan, maar zo extreem weinig dat het hier en in de meeste andere gidsen niet vermeld wordt.

Welke vitaminen heeft een banaan behalve koolhydraten?

Bananen bevatten macro-nutriënten zoals koolhydraten, eiwitten en vetten. Microvoedingsstoffen van een banaan zijn vitaminen, sporenelementen of mineralen. De schil en het vruchtvlees van bananen kunnen gebruikt worden als een natuurlijke bron van antioxidanten en zouden zelfs een antidepressieve werking hebben. (2, 8) De vitamines die in de banaan zitten, staan hieronder opgesomd.

Vitaminestoff Hoeveelheid
Vitamine A 10 µg
Vitamine B1 40 µg
Vitamine B2 60 µg
Vitamine B6 0,36 µg
Vitamine C 12 µg
Vitamine E 0,27 µg
Vitamine K 10 µg

De stof pectine (engl. Lectine) is een eiwit dat koolhydraten kan binden en zo de spijsvertering en vetverbranding stimuleert. (3) Men vermoedt zelfs dat pectine helpt tegen bepaalde ziekten zoals kanker, maar het onderzoek naar plantaardige pectine is helaas nog niet zo ver gevorderd. (3)

Is de koolhydraatrijke banaan goed om af te vallen?

Koolhydraten horen natuurlijk bij een evenwichtige voeding, maar een teveel aan koolhydraten kan leiden tot gewichtstoename in de vorm van vetopslag. Zoals hierboven vermeld, bestaan de koolhydraten in een banaan uit suiker en zetmeel. Beide zijn belangrijke bestanddelen van de voeding. Afslanktips en beperkende diëten zijn er in overvloed. Sommige diëten, zoals het Thonon dieet, schaffen suiker helemaal af.

Als je wilt afvallen met een koolhydraatarm of suikerarm dieet, moet je waarschijnlijk de hoeveelheid bananen die je eet verminderen. Bananen bevatten immers veel koolhydraten. Er zijn echter ook heel andere diëten, zoals het bananendieet, waarbij je het niet zonder de zoete vrucht hoeft te stellen en het zelfs in je voordeel kunt gebruiken.

Groene bananen kunnen je helpen afvallen.

Het eten van onrijpe bananen kan je helpen afvallen, want het is aangetoond dat het zetmeel dat in bananen zit de stofwisseling stimuleert en zo de vetverbranding. (5) Groene bananen zijn dus ook gezond en men denkt zelfs dat ze helpen tegen depressie en een anti-stress effect hebben. (10, 8) Er zijn veel gratis voedingsdatabanken op het internet die je kunt gebruiken om je dieet beter te begrijpen en meer te weten te komen over de voedingsstoffen in voedingsmiddelen.

Een ontbijt met banaan is een gezond en voedzaam begin van de dag. Een gezonde voeding en lichaamsbeweging zijn heel belangrijk voor het lichaam. Bananen geven je ook genoeg kracht voor je volgende training. (Image source: Test Photography / Pixabay)

Zulke databanken zijn een goede manier om te beginnen met je persoonlijke voedingsroutine en om een overzicht te krijgen van je inname van voedingsstoffen. Met behulp van voedseldagboeken en andere hulpmiddelen kun ook jij afvallen als je dat wilt.

Bananen & Sport Rijpe

bananen met een hoger suikergehalte zijn beter voor sporters, omdat ze meer koolhydraten in de vorm van suiker bevatten en daardoor sneller meer energie geven. Voor atleten en mensen met een actieve levensstijl is de banaan altijd een goede metgezel. Atleten, b.v. hardlopers, eten graag een banaan vóór de training om voldoende energie te hebben. Bodybuilders gebruiken bananen ook in hun voordeel.

Koolhydraten zijn belangrijk voor de opbouw van spieren, want spieren kunnen alleen groeien met energie. Al met al is de banaan een gezonde, goedkope en praktische energieleverancier voor sporters, want bananen zijn bijna altijd goedkoper dan bijvoorbeeld energierepen of drankjes.

Bananen & Koolhydraatarm De

hoeveelheid koolhydraten in een banaan hangt af van de rijpheid van de banaan. Een onrijpe banaan bevat meer zetmeel en rijpe bananen bevatten meer suiker en hebben dus iets meer koolhydraten. Het koolhydraatarme dieet streeft ernaar heel weinig koolhydraten te eten en des te meer eiwitten. Dit is bedoeld om een afslankend effect te bereiken.

Dit soort dieet lijkt niet goed overweg te kunnen met de banaan en zijn vele koolhydraten. Je hoeft bananen echter niet op te geven, zelfs niet bij een koolhydraatarm dieet. In plaats van rijpe bananen kun je ook gewoon groene of onrijpe bananen eten. Zoals hierboven vermeld, bevatten deze minder suiker en dus minder koolhydraten. Het is echter gebleken dat het koolhydraatarme dieet eigenlijk succesvoller is vanwege de verhoogde inname van eiwitten en niet omdat je alle koolhydraten opgeeft.

Gewichtsverlies en -behoud hangen af van de eiwitrijke maar niet van de koolhydraatarme component van het dieet, terwijl ze niet samenhangen met het bijbehorende vetgehalte van het dieet.(7)

Als je op dit citaat afgaat, dan kun je jezelf bij het koolhydraatarme dieet ook op een banaan trakteren. Natuurlijk moet rekening gehouden worden met bijkomende factoren, zoals lichamelijke activiteit en de totale hoeveelheid koolhydraten die dagelijks gegeten worden. Als je niet zeker bent of vragen hebt over de gezondheidsaspecten van je dieet, raadpleeg dan ook een arts of voedingsdeskundige voor advies.

Wat zijn enkele alternatieven voor bananen met een vergelijkbaar koolhydraatgehalte?

Als je genoeg krijgt van bananen, kun je overschakelen op andere alternatieven. In de wereld van fruit zijn er veel heerlijke alternatieven met vergelijkbare voedingsstoffen en koolhydraten.

  • Appels: Appels zijn natuurlijk de klassieke vrucht en smaken bij bijna iedereen goed. Appels hebben minder suiker dan bananen en een iets hoger vitamine C gehalte. Een appel kan een alternatief zijn voor een banaan en heeft zelfs iets minder koolhydraten. Net als de banaan heeft de appel daar zijn eigen verpakking. Maar de banaan is over het algemeen beter verteerbaar omdat hij minder zuur bevat.
  • Data: Deze zoete oosterse snack is rijk aan antioxidanten en heeft zeer vergelijkbare vitaminen en koolhydraten als de banaan. Bovendien zijn dadels een echte aanwinst in de keuken, want ze zijn perfect om smoothies en gebak te zoeten en op smaak te brengen. Als je ooit trek hebt in iets zoets, kies dan liever voor een dadel dan voor gummibeertjes, want dadels bevatten natuurlijke fructose, en dat is altijd beter dan industriële suiker.
  • Gedroogde bananen: Deze kleine zoete lekkernijen zijn gewoon plakjes banaan waarvan het vocht verwijderd is en die nu hard en knapperig zijn. Gedroogde bananenschijfjes hebben een vergelijkbaar gehalte aan koolhydraten, maar iets minder vitaminen dan verse bananen. Je moet hier echter voorzichtig zijn, want van heel rijpe bananen worden gedroogde bananen gemaakt, die van nature meer fructose bevatten. Daarom hebben gedroogde bananen meestal meer suiker en dus meer koolhydraten dan verse bananen. Soms worden gedroogde bananen zelfs geglazuurd met extra suiker of gefrituurd in vet, wat je zo mogelijk moet vermijden.

Een kleine tip: Als je een vrucht wilt die gegarandeerd vrij is van pesticiden, ga dan voor biologische bananen, want die zijn niet met chemicaliën behandeld. (9)

Conclusie

Samenvattend kan gezegd worden dat de banaan veel meer kan dan we aanvankelijk dachten. Dankzij de vele vitaminen en voedingsstoffen is en blijft het een populaire snack. Niet alleen bij het ontbijt, maar ook bij het sporten, onderweg of verwerkt in talloze heerlijke recepten zoals bananenbrood en pannenkoeken, is de banaan een hit. Dus als de banaan tot nu toe je favoriete vrucht was, kun je dat zo houden.

Natuurlijk moeten we het eens zijn met de geruchten over het hoge caloriegehalte van de banaan. Maar dat is niet echt erg, want koolhydraten zijn essentieel voor een gezonde voeding. Je bent welkom om meer te lezen over koolhydraten en de verschillende voedingsmiddelen die koolhydraten in verschillende vormen bevatten. Bananen bevatten dus niet alleen koolhydraten, maar geven je ook waardevolle vitaminen, mineralen en sporenelementen zoals kalium en pectine.

De gezondheidsvoordelen van bananen worden steeds meer door wetenschappers onderzocht en we kunnen uitkijken naar verdere bevindingen. Dus, of ze nu groen of geel zijn, als tussendoortje tijdens het sporten of als ingrediënt in een heerlijk gerecht, er is absoluut niets mis met een banaan ondanks zijn koolhydraten, bon appétit!

Beeldbron: Mike Dorner / Unsplash

Referenties (10)

1. Singh B, Singh JP, Kaur A, Singh N. Bioactive compounds in banana and their associated health benefits - A review. Food Chem. 2016 Sep 1;206:1-11. doi: 10.1016/j.foodchem.2016.03.033. Epub 2016 Mar 11. PMID: 27041291.
Bron

2. Pereira A, Maraschin M. Banana (Musa spp) from peel to pulp: ethnopharmacology, source of bioactive compounds and its relevance for human health. J Ethnopharmacol. 2015 Feb 3;160:149-63. doi: 10.1016/j.jep.2014.11.008. Epub 2014 Nov 13. PMID: 25449450.
Bron

3. Singh SS, Devi SK, Ng TB. Banana lectin: a brief review. Molecules. 2014 Nov 17;19(11):18817-27. doi: 10.3390/molecules191118817. PMID: 25407720; PMCID: PMC6272006.
Bron

4. Falcomer AL, Riquette RFR, de Lima BR, Ginani VC, Zandonadi RP. Health Benefits of Green Banana Consumption: A Systematic Review. Nutrients. 2019 May 29;11(6):1222. doi: 10.3390/nu11061222. PMID: 31146437; PMCID: PMC6627159.
Bron

5. Cordenunsi-Lysenko BR, Nascimento JRO, Castro-Alves VC, Purgatto E, Fabi JP, Peroni-Okyta FHG. The Starch Is (Not) Just Another Brick in the Wall: The Primary Metabolism of Sugars During Banana Ripening. Front Plant Sci. 2019 Apr 2;10:391. doi: 10.3389/fpls.2019.00391. PMID: 31001305; PMCID: PMC6454214.
Bron

6. Bergia RE 3rd, Biskup I, Giacco R, Costabile G, Gray S, Wright A, Vitale M, Campbell WW, Landberg R, Riccardi G. The MEDGICarb-Study: Design of a multi-center randomized controlled trial to determine the differential health-promoting effects of low- and high-glycemic index Mediterranean-style eating patterns. Contemp Clin Trials Commun. 2020 Aug 13;19:100640. doi: 10.1016/j.conctc.2020.100640. PMID: 32885091; PMCID: PMC7451809.
Bron

7. Soenen S, Bonomi AG, Lemmens SG, Scholte J, Thijssen MA, van Berkum F, Westerterp-Plantenga MS. Relatively high-protein or 'low-carb' energy-restricted diets for body weight loss and body weight maintenance? Physiol Behav. 2012 Oct 10;107(3):374-80. doi: 10.1016/j.physbeh.2012.08.004. Epub 2012 Aug 19. PMID: 22935440.
Bron

8. Samad N, Muneer A, Ullah N, Zaman A, Ayaz MM, Ahmad I. Banana fruit pulp and peel involved in antianxiety and antidepressant effects while invigorate memory performance in male mice: Possible role of potential antioxidants. Pak J Pharm Sci. 2017 May;30(3(Suppl.)):989-995. PMID: 28655697.
Bron

9. Gomes HO, Menezes JMC, da Costa JGM, Coutinho HDM, Teixeira RNP, do Nascimento RF. Evaluating the presence of pesticides in bananas: An integrative review. Ecotoxicol Environ Saf. 2020 Feb;189:110016. doi: 10.1016/j.ecoenv.2019.110016. Epub 2019 Dec 1. PMID: 31801098.
Bron

10. Apostolopoulos V, Antonipillai J, Tangalakis K, Ashton JF, Stojanovska L. Let's Go Bananas! Gren Bananas and their Health Benefits. Pril (Makedon Akad Nauk Umet Odd Med Nauki). 2017 Sep 1;38(2):147-151. doi: 10.1515/prilozi-2017-0033. PMID: 28991769.
Bron

Waarom kun je me vertrouwen?

Wissenschaftliche Review
Singh B, Singh JP, Kaur A, Singh N. Bioactive compounds in banana and their associated health benefits - A review. Food Chem. 2016 Sep 1;206:1-11. doi: 10.1016/j.foodchem.2016.03.033. Epub 2016 Mar 11. PMID: 27041291.
Ga naar bron
Wissenschaftliche Studie
Pereira A, Maraschin M. Banana (Musa spp) from peel to pulp: ethnopharmacology, source of bioactive compounds and its relevance for human health. J Ethnopharmacol. 2015 Feb 3;160:149-63. doi: 10.1016/j.jep.2014.11.008. Epub 2014 Nov 13. PMID: 25449450.
Ga naar bron
Wissenschaftliche Review
Singh SS, Devi SK, Ng TB. Banana lectin: a brief review. Molecules. 2014 Nov 17;19(11):18817-27. doi: 10.3390/molecules191118817. PMID: 25407720; PMCID: PMC6272006.
Ga naar bron
Wissenschaftliche Review
Falcomer AL, Riquette RFR, de Lima BR, Ginani VC, Zandonadi RP. Health Benefits of Green Banana Consumption: A Systematic Review. Nutrients. 2019 May 29;11(6):1222. doi: 10.3390/nu11061222. PMID: 31146437; PMCID: PMC6627159.
Ga naar bron
Wissenschaftliche Studie
Cordenunsi-Lysenko BR, Nascimento JRO, Castro-Alves VC, Purgatto E, Fabi JP, Peroni-Okyta FHG. The Starch Is (Not) Just Another Brick in the Wall: The Primary Metabolism of Sugars During Banana Ripening. Front Plant Sci. 2019 Apr 2;10:391. doi: 10.3389/fpls.2019.00391. PMID: 31001305; PMCID: PMC6454214.
Ga naar bron
Wissenschaftliche Studie
Bergia RE 3rd, Biskup I, Giacco R, Costabile G, Gray S, Wright A, Vitale M, Campbell WW, Landberg R, Riccardi G. The MEDGICarb-Study: Design of a multi-center randomized controlled trial to determine the differential health-promoting effects of low- and high-glycemic index Mediterranean-style eating patterns. Contemp Clin Trials Commun. 2020 Aug 13;19:100640. doi: 10.1016/j.conctc.2020.100640. PMID: 32885091; PMCID: PMC7451809.
Ga naar bron
Wissenschaftliche Studie
Soenen S, Bonomi AG, Lemmens SG, Scholte J, Thijssen MA, van Berkum F, Westerterp-Plantenga MS. Relatively high-protein or 'low-carb' energy-restricted diets for body weight loss and body weight maintenance? Physiol Behav. 2012 Oct 10;107(3):374-80. doi: 10.1016/j.physbeh.2012.08.004. Epub 2012 Aug 19. PMID: 22935440.
Ga naar bron
Wissenschaftliche Studie
Samad N, Muneer A, Ullah N, Zaman A, Ayaz MM, Ahmad I. Banana fruit pulp and peel involved in antianxiety and antidepressant effects while invigorate memory performance in male mice: Possible role of potential antioxidants. Pak J Pharm Sci. 2017 May;30(3(Suppl.)):989-995. PMID: 28655697.
Ga naar bron
Wissenschaftliche Review
Gomes HO, Menezes JMC, da Costa JGM, Coutinho HDM, Teixeira RNP, do Nascimento RF. Evaluating the presence of pesticides in bananas: An integrative review. Ecotoxicol Environ Saf. 2020 Feb;189:110016. doi: 10.1016/j.ecoenv.2019.110016. Epub 2019 Dec 1. PMID: 31801098.
Ga naar bron
Wissenschaftlicher Artikel
Apostolopoulos V, Antonipillai J, Tangalakis K, Ashton JF, Stojanovska L. Let's Go Bananas! Gren Bananas and their Health Benefits. Pril (Makedon Akad Nauk Umet Odd Med Nauki). 2017 Sep 1;38(2):147-151. doi: 10.1515/prilozi-2017-0033. PMID: 28991769.
Ga naar bron
Recensies