
Aardappelen kunnen op veel verschillende manieren gebruikt worden en zijn in Duitsland een zeer geliefd bijgerecht. Het wordt in ontelbare soorten en variëteiten aangeboden. Vaak rijst de vraag of aardappelen gezond zijn of niet.
In dit artikel behandelen we de vraag of aardappelen gezond zijn door te kijken naar hun ingrediënten en bereidingswijzen. We verhelderen ook de vraag voor wie en welke ziekten aardappelen gezond zijn.
De belangrijkste feiten in het kort
- Aardappels bevatten gifstoffen in hun schil, die schadelijk voor de gezondheid kunnen zijn als ze in een bepaalde hoeveelheid gegeten worden. In normale porties is dit echter ongevaarlijk. Je kunt volkomen veilig zijn door aardappelen zonder schil te eten.
- In principe kunnen tot vier porties aardappelen per dag gegeten worden om een evenwichtige voeding te garanderen. De aardappelen mogen echter niet gebakken worden
- Aardappelen kunnen een nuttig voedingsmiddel zijn in verschillende diëten. In andere diëten zijn aardappelen eerder ongeschikt. Aardappels bevatten veel goede ingrediënten. Ze bevatten veel vezels en vitamines. Deze kunnen bijdragen tot een goede gezondheid.
Zijn aardappelen gezond? Wat je moet weten
Is het ongezond om aardappelen met de schil eraan te eten?
De eerste verschijnselen zijn te zien vanaf een dosering van 40 mg/100g. De aardappelrassen die tegenwoordig algemeen gebruikt worden, bevatten echter alleen onschadelijke doses solanine. Ze bevatten ongeveer 1.8-9.4 mg/ 100g solanine(1).
Het eten van aardappels met schil kan gemiddeld alleen ongezond zijn als je meer dan 1 kilo aardappels eet. Normale porties aardappelen kunnen daarom ook met de schil erop gegeten worden.
Wat zijn de voedingswaarden van aardappelen?
Aardappelen (gekookt) | Voedingswaarden |
---|---|
Calorieën | 69 kcal |
Eiwit | 2 g |
Vet | 0.02 g |
Koolhydraten | 14 g |
Voedingsvezels | 1.56 g |
Vitamine C | 12 mg |
Kalium | 384 g |
Bij welke ziekten kun je aardappelen eten?
Zijn aardappelen gezond voor hartziekten?
Als je hartziekten hebt, kunnen aardappelen nuttig zijn. Ten eerste kunnen aardappelen in principe deel uitmaken van een gezond dieet dat nodig is bij hartziekten.
In principe ondersteunen de vitaminen in aardappelen het hele immuunsysteem.
Voor een ander bevatten aardappelen kalium, dat het hart goed ondersteunt. Bovendien beschermen de basen die in aardappelen zitten tegen de zuren die vlees bevat.
Zijn aardappelen gezond voor diabetici?
Je leest vaak dat diabetici zetmeel- of koolhydraatrijk voedsel zo veel mogelijk moeten vermijden omdat het de bloedsuikerspiegel verhoogt. Voedingsmiddelen zoals aardappelen kunnen echter een balancerend effect hebben op de bloedsuikerspiegel.
De suiker uit het zetmeel komt maar langzaam vrij, omdat zetmeel lange-keten polysachariden bevat. Bovendien helpen de voedingsvezels in aardappelen de bloedsuiker te stabiliseren. Aardappelen kunnen dus heel nuttig zijn voor diabetici, als ze op de juiste manier en in de juiste hoeveelheid gebruikt worden(2).
Zijn aardappelen gezond voor de darmen?
Aardappelen kunnen nuttig zijn bij maag- en darmproblemen omdat ze een verzachtende werking hebben op maag en darmen(3). Het zetmeel bindt de gifstoffen in het lichaam en heeft daardoor een kalmerend effect. Aardappelsap kan ook goed zijn tegen brandend maagzuur. Het zetmeel in aardappelen gaat het zuur tegen dat brandend maagzuur veroorzaakt.
Zijn aardappelen gezond voor de lever?
Het is bekend dat de lever beschadigd kan worden, vooral door alcohol. Het is echter minder bekend dat de lever ook beschadigd kan worden door lege koolhydraten en conserveermiddelen.
Voor mensen met slechte leverwaarden is het aan te raden zetmeel te eten uit aardappelen, volkoren producten en groenten.
Lege koolhydraten zitten vooral in zetmeel uit witte bloem en suiker. Zetmeel uit aardappelen bindt gifstoffen in de darmen, zodat ze niet in de eerste plaats de lever bereiken. Het eten van aardappelen kan daarom heel nuttig zijn voor de gezondheid van de lever(4).
Kun je aardappelen eten tijdens een dieet?
Als je de klassieke calorieën telmethode volgt om af te vallen, zijn aardappelen een heel goed voedingsmiddel, omdat ze maar weinig calorieën bevatten en veel goede vezels. Aardappelen bevatten echter vrij veel koolhydraten. Daarom zijn aardappelen niet geschikt voor een koolhydraatarm dieet.
Dit dieet richt zich op het eten van slechts weinig koolhydraten. Op dezelfde manier zijn aardappelen niet geschikt voor een ketogeen dieet, want ze bevatten ook weinig koolhydraten en veel vet en eiwit. Er zijn zelfs diëten die louter gebaseerd zijn op aardappelen of aardappelpuree(5).
Hoeveel aardappelen moet je eten?
Het is belangrijk op te merken dat deze cijfers geen betrekking hebben op aardappelproducten zoals chips of chips. Deze moeten veel minder gegeten worden(7).
Zijn aardappels van de vorige dag gezond?
Als de aardappelen gegeten worden om van het zetmeel in de aardappelen te profiteren, is het echter niet aan te raden aardappelen van de dag ervoor te gebruiken. Een studie toont aan dat het eten van aardappelen van de dag ervoor het jojo-effect na het diëten tegengaat, omdat het lichaam het zetmeel anders gebruikt (8).
Voor wie zijn aardappels gezond?
Aardappels voor kinderen
Aardappels zijn heel goede energiebronnen voor kinderen. Ze bevatten veel goede vezels en koolhydraten en smaken veel kinderen erg goed. Daarom is het moeilijk je de meeste kinderborden zonder aardappelen voor te stellen. Kinderen mogen aardappelen echter alleen in kleine hoeveelheden eten in de vorm van frieten, kroketten of vette gebakken aardappelen.
Bovendien moeten kant-en-klare aardappelproducten, zoals aardappelpureepoeder of knoedeldeeg, vermeden worden. In principe zijn gefrituurde aardappelproducten erg ongezond. Uit een studie bleek dat mensen die meer dan twee keer per week patat eten hun risico op overlijden verdubbelen(9).
Aardappelen voor dieren
Net als voor mensen kunnen aardappelen ook voor honden en katten heel gezond zijn als ze gekookt worden(10). Je moet echter geen rauwe aardappelen voeren. Cavia’s mogen alleen kleine hoeveelheden aardappelschillen eten. Konijnen en hazen mogen daarentegen geen aardappelen en aardappelschillen eten, want het zetmeel is schadelijk voor hun spijsverteringsstelsel.
Voor wilde dieren, zoals herten en reeën, zijn aardappelen een goed voedsel dat gemakkelijk gegeten wordt. Wilde dieren kunnen de rauwe aardappelen helemaal verteren en zo alle belangrijke voedingsstoffen benutten.
Conclusie
Aardappelen kunnen op veel manieren gebruikt worden. In de meeste gevallen hebben aardappelen een goed effect op de gezondheid. Ze kunnen goed gebruikt worden in verschillende diëten om af te vallen, of gegeten worden ter ondersteuning van ziektes.
Er moet echter aandacht besteed worden aan de solanine die in de schil zit, en die slechts in een bepaalde hoeveelheid gegeten mag worden. Bovendien zijn aardappelen niet geschikt voor alle diëten. Aardappels kunnen in veel gevallen gezond zijn. Er moet echter op gelet worden dat je het goed bereidt en de juiste hoeveelheid eet, zodat het niet schadelijk is voor de gezondheid.
Beeldbron: GitaKulinica Kulinica/ 123rf
Referenties (10)
1.
Bundesinstitut Für Risikobewertung (2018): Speisekartoffeln sollten niedrige Gehalte an Glykoalkaloiden (Solanin) enthalten: Stellungnahme Nr. 010/2018 des BfR vom 23. April 2018.
Bron
2.
Xi P, Liu RH. Whole food approach for type 2 diabetes prevention. Mol Nutr Food Res. 2016 Aug;60(8):1819-36. doi: 10.1002/mnfr.201500963. Epub 2016 Jun 14. PMID: 27159643.
Bron
3.
Wan MLY, Ling KH, El-Nezami H, Wang MF. Influence of functional food components on gut health. Crit Rev Food Sci Nutr. 2019;59(12):1927-1936. doi: 10.1080/10408398.2018.1433629. Epub 2018 Feb 23. PMID: 29381385.
Bron
4.
Morisco F, Vitaglione P, Amoruso D, Russo B, Fogliano V, Caporaso N. Foods and liver health. Mol Aspects Med. 2008 Feb-Apr;29(1-2):144-50. doi: 10.1016/j.mam.2007.09.003. Epub 2007 Oct 7. PMID: 18061253.
Bron
5.
Salvador, Amadeo F. et al. (2019): Potato ingestion is as effective as carbohydrate gels to support prolonged cycling performance. In: Journal of Applied Physiology 127, S. 1651–1659.
Bron
6.
BMEL, & Statistisches Bundesamt. (11. Juni, 2020). Pro-Kopf-Konsum von Kartoffeln in Deutschland in den Jahren 1950/51 bis 2018/19 (in Kilogramm) [Graph]. In Statista. Zugriff am 01. April 2021
Bron
7.
Mozaffarian, Dariush et al. (2011): Changes in Diet and Lifestyle and Long-Term Weight Gain in Women and Men. In: New England Journal of Medicine 364, S. 2392–2404.
Bron
8.
Thaiss, C., Itav, S., Rothschild, D. et al. Persistent microbiome alterations modulate the rate of post-dieting weight regain. Nature 540, 544–551 (2016)
Bron
9.
Nicola Veronese, Brendon Stubbs, Marianna Noale, Marco Solmi, Alberto Vaona, Jacopo Demurtas, Davide Nicetto, Gaetano Crepaldi, Patricia Schofield, Ai Koyanagi, Stefania Maggi, Luigi Fontana, Fried potato consumption is associated with elevated mortality: an 8-y longitudinal cohort study, The American Journal of Clinical Nutrition, Volume 106, Issue 1, July 2017, Pages 162–167
Bron
10.
Di Cerbo A, Morales-Medina JC, Palmieri B, Pezzuto F, Cocco R, Flores G, Iannitti T. Functional foods in pet nutrition: Focus on dogs and cats. Res Vet Sci. 2017 Jun;112:161-166. doi: 10.1016/j.rvsc.2017.03.020. Epub 2017 Apr 7. PMID: 28433933.
Bron